केपी ओली सरकारलाई काभ्रेमा आन्तरिक विमानस्थलको 'मोहनी' कसले लगायो?

बिजनेस लाइभ

उत्तम काप्री मंगलबार, वैशाख २४, २०७६ २०:४४

काभ्रेको नागीडाँडा। यो स्थानमा वैकल्पिक विमानस्थल बनाउने संभाव्यता अध्ययन तथा निरीक्षण गर्न गत जेठ ४ गते तत्कालीन पर्यटनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीसहितको टोली पुगेको थियो।

काठमाडौं- केपी ओली सरकार गठन भएको २ महिना नबित्दै अर्थमन्त्री युवराज खतिवडाले स्वेतपत्र जारी गर्दै सम्भाव्यता अध्ययन नभएका आयोजनामा रकम विनियोजन नगर्ने उद्घोष गरेका थिए।

तर, चालू आव २०७५/०७६ को नीति तथा कार्यक्रममा उनै अर्थमन्त्री खतिवडाले केही सीमित व्यक्ति र प्रधानमन्त्रीको दबाबमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको विकल्पमा आन्तरिक विमानस्थल निर्माण गर्ने विषय समावेश गरे। लगत्तै २०७५ जेठ १५ मा चालू आवको बजेट भाषणमा पनि युवराज खतिवडाले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा हवाई चाप बढ्दै गएको भन्दै काभ्रेमा वैकल्पिक आन्तरिक विमानस्थल निमार्णका लागि आवश्यक प्रक्रिया थालनी गर्ने बताएका थिए।

बजेट भाषणमा काभ्रेको ठुलीचौर वा अन्य कुनै ठाउँमा आन्तरिक विमानस्थल बनाउन आवश्यक अध्ययन गर्ने जिम्मा तत्कालीन संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री स्वर्गीय रवीन्द्र अधिकारीले नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणलाई दिए।

मन्त्रीको निर्देशनपछि प्राधिकरणले काभ्रेको ठुलीचौर र नागीडाँडामा अध्ययन गर्न टोली गठन गरेको थियो। अध्ययन टोलीले ठुलीचौरमा विमानस्थल बनाउँदा आर्थिक भार पर्ने र नागिडाँडा स-सना जहाजका लागि आन्तरिक विमानस्थल बनाउने उपयुक्त रहेको सामान्य अध्ययनबाट निष्कर्ष निकालेको थियो।

अध्ययन टोलीको निष्कर्षपछि प्राधिकरणले चालू आवको बजेटबाट विमानस्थल निर्माणका लागि आवश्यक सम्भाव्यता अध्ययनका लागि १ करोड रुपैयाँ विनियोजन गर्ने तयारी गरेको थियो। तर, प्रधानमन्त्री कार्यालय र मन्त्रालयको निर्देशनमा सम्भाव्यता अध्ययन नै नभएको विमानस्थल निर्माण प्रक्रिया थालनीका लागि भन्दै प्राधिकरणले दबाबमा २५ करोड रुपैयाँ विनियोजन गरेको थियो।

प्राधिकरणले २०७५ भाद्र ३ गते आयोजना गरेको प्राधिकणको बजेट अन्तक्रिया कार्यक्रममा समेत पत्रकारहरुले नागिडाँडा विमानस्थलको लागि विनियोजित भएको रकमको विषयमा प्रश्न खडा गरेका थिए।

पत्रकारका प्रश्नमा प्राधिकरणका महानिर्देशक सञ्जीव गौतमले मन्त्रालयको निर्देशनपछि विमानस्थल निर्माणका लागि २५ करोड रुपैयाँ रकम विनियोजन भएको स्वीकार गरेको थिए। तर, प्राधिकरणले विमानस्थल निर्माण सम्भाव्यता अध्ययन गरेर मात्रै आवश्यक जग्गाको मुआब्जा रकम वितरण गर्ने महानिर्देशक गौतमले बताएका थिए।

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा बढ्दो हवाई चाप न्यूनीकरणका लागि वैकल्पिक आन्तरिक विमानस्थल आवश्यक रहेको हुँदा आफूहरु सोहीअनुसार अगाडि बढेको भनाइ उनको थियो। तर, रकम विनियोजन भएको छ भन्दैमा प्राधिकरणले जताभावी वितरण नगर्ने गौतमले स्पष्ट पारेका थिए।

जबकी देशको हवाई क्षेत्र सुधारका लागि तत्कालीन मन्त्री अधिकारी आफैँले सुझाव लिन भन्दै गठन गरेको विज्ञ समूहले पनि पाँच वर्षभित्र कुनै पनि आन्तरिक विमानस्थल निर्माण गर्न आवश्यक नरहेको सुझाव दिएको थियो।

विज्ञ समूहको सुझावपछि मन्त्री अधिकारी विस्तारै काभ्रेको नागीडाडाँमा विमानस्थल बनाउने निर्णयबाट टाढिन थालेका थिए।

दुर्भाग्य! गत फागुन १५ गते ताप्लेजुङमा भएको हेलिकोप्टर दुर्घटनामा अधिकारीले ज्यान गुमाउन पर्‍यो। अधिकारीको निधन पछि पुनः काभ्रे-२ बाट विजयी भएर सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री बनेका गोकुल बाँस्कोटले विस्तारै मत्थर हुँदै गएको काभ्रेमा विमानस्थल निर्माणको कुरालाई पुनः बहसमा ल्याए।

मन्त्री बाँस्कोटाले केही समयअघि काभ्रे धुलिखेलको ठुलीचौर र नाँगीडाडामा विमानस्थल बन्न सम्भव नभए पनौती आसपासमा भएपनि त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको विकल्पका रुपमा आन्तरिक विमानस्थल बनाउने उद्घोष गरेका छन्।

यो सँगै सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ का लागि भन्दै ल्याएको निति तथा कार्याक्रममा पुनः काभ्रेमा विमानस्थल बनाउने नीति अघि सारको छ।

तत्कालीन मन्त्री अधिकारी पछि हटेको र उनको निधनपछि पुनः काभ्रेमा विमानस्थल निर्माणका लागि केही व्यक्तिले प्रधानमन्त्री र सञ्चारमन्त्रीलाई दबाब दिँदै आएका छन्।

तर, सरकारले हवाई क्षेत्र सुधारका लागि भन्दै गठन गरेको विज्ञ समूहले निर्माण चरणमा रहेका र सञ्चालनमा रहेका विमानस्थल सबल, नाफामूलक र व्यवस्थित गर्न सुझाएको थियो। अहिले सञ्चालनमा रहेका ३० मध्ये ७ वटा मात्रै विमानस्थल नाफामा छन्।

स्वर्गीय मन्त्री अधिकारीले नै केही नेताको दबाबमा परीक्षण उडान गरेको इलामको फाल्गुनन्द, गुल्मीको रेसुंगा र अछामको साँफेबगर विमानस्थलमा नियमित उडान हुन सकेको छैन।

वर्षौंदेखि उपत्यका आसपासमा वैकल्पिक विमानस्थल निर्माणका लागि सम्भाव्यता अध्ययन गर्दै आएको नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले सबैभन्दा उपयुक्त ठाउँ भनिएको नागीडाँडामा पनि विमानस्थल निर्माण गर्न प्राविधिक रूपमा उपयुक्त नहुने नहुने बताइसकेको छ। फेरि आगामी वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा उपत्यका नजिकै वैकल्पिक आन्तरिक विमानस्थल बनाउने घोषणा गरिएसँगै विमानस्थल निर्माणमा शंका उपशंका उत्पन्न भएको छ।

काठमाडौं विमानस्थलको क्षमता विस्तार र निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणको काम नगरी सरकारले अर्बौं रुपैयाँ लगानी गरी नयाँ विमानस्थल बनाउने भन्दै प्रत्येक वर्ष नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमा समावेश गर्दै आएको छ। यो वर्ष पनि यसले निरन्तरता पाएको छ। त्यति मात्रै होइन, वर्षेनी आफ्नो जिल्लामा विमानस्थल निर्माणका लागि भन्दै विभिन्न पार्टीका शीर्ष नेताले समेत प्राधिकरणमा दबाव दिँदै आएको स्रोत बताउँछ।

अहिले पुनः काभ्रेका आन्तरिक विमानस्थल बनाउने विषयमा प्राधिकरणबाट संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालय हुँदै नीति तथा कार्यक्रम तय हुँदै गर्दा प्रवेश प्राधिकरण स्रोत बताउँछ।

‘तत्कालको अवस्थामा सञ्चालनमा रहेका र निर्माण भइरहेका विमानस्थलको सुधार गर्नु पर्नेछ,’ प्राधिकरणले स्रोतले भन्यो, ‘सडक बाटो निर्माण गरेजस्तो सहज छैन विमानस्थल निर्माण गर्ने कुरा। तर, यहाँ जसलाई जे मन लाग्छ त्यही हुन्छ।’

यो पनिः
बनेपामा उपयुक्त नदेखिए विमानस्थल धुलिखेलमा बन्छ : मन्त्री बाँस्कोटा

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।