गायक आनन्द कार्कीलाई हरेक दशैं आफ्नै परिवारसँग मनाउन मन लाग्छ। उनीसँग दशैँका सम्झनाहरू कस्ता छन्? नेपाल लाइभले गरेको संक्षिप्त कुराकानी यहाँ प्रस्तुत गरेका छौँ।
तपाईंको बाल्यकालको दशैं कस्तो हुन्थ्यो?
दशैं सबैभन्दा रमाइलो बाल्यकालको हुँदो रहेछ। म जन्मेको सोलुमा। दशैं दु:खको हुन्थ्यो त्यतिबेला। भात खानका लागि पनि दसैं पर्खनुपर्थ्यो। ६ वर्षको उमेरपछि म भारत गएँ। भारतको दशैं देख्ने मौका पाएँ।
भारतमा दशैंको बेला दुर्गापूजाको कार्यक्रम हुन्थ्यो। रामायणको नाटक हुन्थ्यो। कहानी स्टेजमा हेर्न पाएँ। कुनै कुनैमा चाहिँ काम पनि गर्न पाएँ। छुट्टै रमाइलो हुन्थ्यो। नेपालमा दशैंका घर घरमा गएर टीका लगाउने चलन त्यहाँ हुँदैन थियो। प्रसाद ग्रहण हुन्थ्यो। मिश्रित दशैंको अनुभव रह्यो। तर प्रिय चाहिँ नेपालकै दशैं रह्यो। पछि फेरि मैले नेपालमै दशैं मनाउन पाएँ। छुट्टै आनन्द हुन्थ्यो।
दशैंमा नयाँ लुगा किन्नुहुन्थ्यो?
गाउँमा त नयाँ लुगा लगाउने चलन थिएन। भारत गइसकेपछि लगाइएन। पछि कमाउन थालिसकेपछि चाहिँ किनियो। अहिले चाहिँ जहिले पनि दशैं जस्तो हो। नयाँ लुगा जहिले पनि लगाउन पाइन्छ।
दशैं भन्ने बित्तिकै तपाईंका स्मृतिमा के कुराहरू आउँछन्?
कार्कीहरूको ठूलो परिवार थियो। दशैंको बेलामा आफन्त बित्दा खल्लो हुन्थ्यो। विवाहपछि संस्कृति जोगाउने कुरामा झन् सचेत भएँ। श्रीमती संस्कृतिलाई जोगाउनुपर्छ भन्ने भावनाको हुनुहुन्छ।
हामी दशैंमा दरबारमा पनि टीका लगाउन जान्थ्यौँ। पछि दरबारसँग कलाकारको नाताले मेरो राम्रो सम्बन्ध भयो। उहाँहरूले मेरो स्वरलाई मन पराउनुहुन्थ्यो। घरमै जन्मदिन वा विशेष पर्वमा बोलाउनुहुन्थ्यो। तारादेवी, नातिकाजीहरूको पछिपछि लागेर सुरुमा म पनि जान्थेँ। अहिले आएर त्यो बन्द भयो।
दरबारमा दशैंको माहोल कस्तो हुन्थ्यो?
उनीहरूको संस्कार रहनसहन सबै अनुशासनमा थियो। दशैंका धुन बज्थे। टीका त्यसरी नै लगाउँथे। त्यो बेलाको जस्तो अहिले कुनै पनि पर्फेक्ट लाग्दैन।
तपाइँले विदेशमा पनि दशैं मनाउनुभयो। त्यताको दशैं कस्तो हुन्थ्यो?
विदेशमा दशैं भन्दैमा छुट्टी हुन्न थियो। तर विदेशमा बस्नेहरूले दशैंलाई जोगाएर राखेका छन्। तर मिस चाहिँ हुँदो रहेछ। मलाई चाहिँ दशैंको बेला परिवार नै चाहिन्छ। परिवार विनाको दशैं मलाई कहिल्यै रमाइलो लागेन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।