काठमाडौं- प्रधानमन्त्री तथा नेकपा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको प्रिय गीत हो- ‘एकला चलो रे।’ २०७६ फागुनमा शिक्षण अस्पतालमा मिर्गौला प्रत्यारोपण गरेपछि प्रधानमन्त्री ओलीले अस्पतालमा उक्त गीत सुनिरहेको त्यहाँ कार्यरत चिकित्सकले थाहा पाएका थिए। त्यो गीत आफूलाई औधी मनपर्ने बताएको उपचारमा सक्रिय ती चिकित्सकले बताएका थिए।
ओली अहिले रवीन्द्र टैगोरको त्यही गीत जस्तै नेकपा एमालेमा ‘एकला चलो रे’को निर्क्यौलमा पुगेका छन्। लामो समय एउटा पार्टीमा रहेका एमालेका पूर्वप्रमुखद्वय माधव नेपाल र झलनाथ खनालसँग ‘डिभोर्स’ गर्ने निर्क्यौलमा पुगिसकेको बालुवाटार स्रोत बताउँछ।
नेपाल-खनाल पक्षले दिएको अल्टिमेटमको समय घर्किंदै गर्दा ओलीनिकट एक नेताले भने, ‘उहाँ धेरैअघि एक्लै अघि बढ्ने निष्कर्षमा पुगिसक्नु भएको थियो। उहाँमा आजै त्यस्तो कुनै नाटकीय परिवर्तन आउला जस्तो लाग्दैन।’ नेपाल समूह छाडेर ओली समूहतर्फ लागेका एक एमाले नेताले आफूले पहिल्यै यति जानकारी पाएर ‘किनारा’ लागेको बताए।
प्रधानमन्त्री तथा अध्यक्ष ओली जेठ २ गते नफर्किएर गल्ती गरेको पनि उनको बुझाइ छ। भन्छन्, ‘गल्ती त प्रधानमन्त्रीज्युकै हो। जेठ २ मा पुग्दा पनि नेपालले अतिरिक्त केही प्राप्त गर्नुहुन्न।’
आइतबारको प्रयास ‘ड्यामेज कन्ट्रोल’मात्रै
प्रधानमन्त्री तथा अध्यक्ष ओलीले यो बीचमा गरेका संवादहरु नेपाल-खनाललाई पार्टीमा फर्काउनका लागि नभइ उक्त समूहतिर रहेका दोस्रो तहका नेता-कार्यकर्ता तान्नका लागि थियो।
बालुवाटार स्रोतका अनुसार नेपाल, खनाल र उपाध्यक्ष भीम रावलसँग एउटै पार्टीमा बस्न नसकिने मनस्थिति ओलीले नेकपाकालमै बनाइसकेका थिए। प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले विश्वासको मत लिँदै गर्दा नेपाल-खनाल पक्षलाई आशा थियो, ओलीले मतका लागि भए पनि पहल गर्लान्। त्यो पहल निर्णायक हुन सक्छ। तर, विश्वासको मत लिनु एकदिनअघि ओलीले ‘ड्यामेज कन्ट्रोल’को प्रयास गरे।
उनले आफ्ना निकटस्थ नेताद्वय सुवास नेम्वाङ र विष्णु पौडेललाई पठाएर ‘राजिनामा रोक्ने’ प्रयास गरे। वार्ताको वातावरण बनाउने आशा गरेका वरिष्ठ नेता नेपालले नेताद्वयलाई भावुक हुँदै आफूले खेपेका अपमान र अनुभूति राखे। नेताद्वयले सुने मात्रै। त्यसपछि भने, ‘प्रधानमन्त्रीज्यूलाई सुनाइदिन्छौं।’ आफूहरु राजीनामा दिन थालेको भनेर प्रभावकारी रुपमा नेपाल प्रस्तुत भएनन्। वार्तापछि नेम्वाङले भने, ‘उहाँले राजिनामाको त कुरै गर्नुभएन। त्यो हल्ला मात्रै होला।’ नेम्वाङ र पौडेलसँग नेपाल त्यसरी प्रस्तुत भएकोमा नेपाल-खनाल पक्षका नेतालाई पनि चित्त बुझेका थिएन। उक्त पक्षको बैठकपछि एक सांसदले भने, ‘उहाँ एजेन्डामा कुरै गर्नुहुन्न। अपमान भयो मात्रै भन्नुहुन्छ, कसरी उनीहरु हच्किन्छन्?’
सबै सरकार गुम्ने निर्क्यौल
प्रधानमन्त्री तथा अध्यक्ष ओलीले आफूनिकट केही नेतालाई शनिबार बालुवाटारमा बोलाएका थिए। त्यो बैठक आगामी रणनीति निर्माण गर्न बसेको थियो। त्यो बैठकले नेकपा एमाले र यसका सबै सरकारका बारेमा समीक्षा गर्दै भावी अवस्था आकलन गरेका थियो। उक्त बैठकमा सहभागी एक नेताले भने, ‘गण्डकीका मुख्यमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङलाई राजीनामा दिन पनि त्यही बैठकको निष्कर्षपछि लगाइएको हो।’ पार नलाग्ने भन्दै राजिनामा दिएर उम्किन गुरुङलाई सुझाइएपछि उनले आइतबार राजीनामा दिएका हुन्।
यसैगरी लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेललाई पनि मानसिक रुपमा तयार रहन त्यो बैठकले भनेको छ। ‘नीति तथा कार्यक्रम पास हुने अवस्था छैन। त्यस्तो अवस्थामा सरकार चलाइरहनुको अर्थ छैन,’ ती नेताले भने, ‘ढिलोचाँडो राजीनामा नगरी धर छैन।’
नेपाल समूहका कारण गुमेका उपलब्धि
प्रधानमन्त्री तथा अध्यक्ष ओली पक्षले नेपाल समूहका कारण गुमेका उपलब्धिका विषयमा पनि छलफल गरेको थियो।कर्णाली प्रदेश सरकार बनाउने अवसर यही समूहका कारण गुमेको पहिलो नम्बरमा रह्यो। संघीय सरकार पनि नेपाल समूहकै रणनीतिका कारण हातबाट फुस्किदै गएको ओली समूहको बुझाइ छ। प्रधानमन्त्री तथा अध्यक्ष ओलीले जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)लाई फकाइसकेको समयमा नेपाल समूहले प्रतिपक्षसँग हात मिलाएको निष्कर्ष निकालिएको थियो।
नेपाल समूह नेपाली कांग्रेस र माओवादी केन्द्रसँग हात सहकार्य गर्न अघि बढ्यो। जसले गर्दा आफू ओलीतिर लाग्दा पनि सरकार नजोगिने निष्कर्षमा पुर्यायो जसपालाई। नेपाल पक्षले राजीनामा दिने वा फ्लोर क्रस गर्ने बताउन थालेपछि जसपाको एक समूह तटस्थ बस्ने निर्णयमा पुगेको बालुवाटारको विश्लेषण छ।
सत्ता गुम्ने नै भएपछि नेपाल-खनाललाई पार्टीमा ल्याएर टाउको दुखाइ नबनाउने निर्णयमा ओली पुगेका हुन्।
नेता-कार्यकर्ता माओवादी नबन्ने आकलन
नेपाल-खनाल पक्ष आफू छुट्टिएर माओवादी केन्द्रसँग एकता गर्ने बुझाइ ओली पक्षको छ। एमालेका धेरै नेता कार्यकर्ताले माओवादी नरुचाउने उनीहरुको अनुमान छ। अहिले बाध्यतावश नेपाल-खनालसँगै हिँडेका एमालेका दोस्रो तहका नेता र कार्यकर्तालाई पपछि फकाएर ल्याउन सकिने आकलन ओली पक्षले गरेको छ।
केही नेताहरुले त्यस्तै संकेत समेत गरेको दाबी बालुवाटारको छ। बालुवाटारनिकट एक नेता भन्छन्, ‘उहाँहरुलाई अहिले नै आउन नैतिक संकट पर्यो। तर, हामी एमाले नै हो भनेर उता लाग्नुभएको छ। भोलि फर्किनुहुन्छ।’ अल्टिमेटम घर्किएको छ। नेपाल-खनाल समूह अब नैतिक रुपमा पनि आफ्नो वचन पूरा गर्नतर्फ नै लाग्नेछ। उनीहरुले भनेजस्तै ‘आत्मदाह’ उन्मुख हुनेछ। एमालेमा त्यो पुस्ताका नेताका रुपमा ओली एक्ला रहनेछन्। सुनिरहेकै होलान् ‘एकला चलो रे...।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
