• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
आइतबार, असार २२, २०८२ Sun, Jul 6, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
बिजनेस लाइभ
१४ महिनामा श्रम अडिट गराउने औद्योगिक प्रतिष्ठानको संख्या ५७७ मात्रै, अनुगमन शून्य
64x64
नेपाल लाइभ शुक्रबार, असोज ३, २०७६  १९:०१
1140x725

काठमाडौं- सरकारले गत आर्थिक वर्षदेखि सम्पूर्ण औद्योगिक प्रतिष्ठानमा श्रम अडिट अनिवार्य गर्‍यो। तर, सरकारले लागू गरेको श्रम अडिट गराउने प्रतिष्ठानहरुको संख्या भने न्यून छ।

अघिल्लो आर्थिक वर्षमा ४ सय ६९ प्रतिष्ठानहरुले मात्रै श्रम अडिट गराएका छन्। चालू आर्थिक वर्षको दुई महिनामा १ सय ८ प्रतिष्ठानले श्रम अडिट प्रतिवेदन पेस गरेका श्रम, रोजगार तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागका निर्देशक सूर्यप्रसाद उपाध्यायले बताए।

उनले भने, ‘श्रम अडिट गराउन आफ्नै प्रतिष्ठानको व्यवस्थापकीय तहको कर्मचारी हुनुपर्छ, ति कर्मचारीले श्रम अडिट गरेपछि नजिकैको श्रम कार्यालय तथा श्रम, रोजगार तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागमा अडिट प्रतिवेदन पेस गर्न सक्छन्।’

अघिल्लो र चालू आर्थिक वर्ष गरेर ५ सय ७७ वटा प्रतिष्ठानहरुले श्रम अडिट गराएका छन्। तर, केन्द्रीय तथ्यांक विभागका अनुसार नेपालमा ९ लाखभन्दा बढी प्रतिष्ठानहरु छन्। ति संख्याका आधारमा श्रम अडिट गराउने प्रतिष्ठानहरुको संख्या निकै न्यून हो।

श्रम अडिट व्यवस्था नयाँ भएकाले पनि श्रम अडिट गराउने प्रतिष्ठानको संख्या न्यून रहेको निर्देशक उपाध्यायको भनाइ छ। प्रतिष्ठानहरुलाई श्रम अडिट गराउनुपर्नेबारे बिस्तारै जानकारी हुँदै गएपछि अडिट गराउने प्रतिष्ठानहरुको संख्यामा वृद्धि हुने निर्देशक उपाध्यायले विश्वास व्यक्त गरे।

ठूला कम्पनीहरुमा डाबर नेपाल, चौधरी ग्रुप, जगदम्बा स्टील लगायतले मात्रै श्रम अडिट गराएको श्रम, रोजगार तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागले जानकारी दिएको छ।

श्रम अडिटबारे अनुगमन नै भएन 
श्रम, रोजगार तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभाग तथा श्रम कार्यालयहरुले श्रम अडिट सम्बन्धमा अनुगमन गर्न सकेको छैन। श्रम अडिट गराउने प्रतिष्ठानहरुमा अनुगमनलाई तीव्रता दिन नसकिएको विभागका निर्देशक उपाध्यायले स्वीकारे।

‘विभागले प्रतिष्ठानहरुको सामान्य निरीक्षण निरन्तर गरिरहेको छ भने श्रम अडिट अनुगमनलाई तीव्रता दिन सकिएको छैन, अब बिस्तारै विभागले श्रम अडिट अनुगमनलाई पनि तीव्रता दिन्छ,’ उनले भने।

विभागसँगै देशैभर रहेका श्रम तथा रोजगार कार्यालयहरुबाट श्रम अडिट अनुगमन हुने श्रम, रोजगार तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागले जनाएको छ।

श्रम तथा रोजगार कार्यालय काठमाडौंका कार्यालय प्रमुख खगेन्द्र कार्कीले पनि श्रम अडिट अनुगमनका लागि आफूहरु खट्न नसकेको स्वीकार गरे। नेपाल लाइभसँगको कुराकानीमा कार्यालय प्रमुख कार्कीले भने, ‘कार्यालयमा कर्मचारीहरुको अभाव छ, भने जसरी श्रम अडिट अनुगमनका लागि खटाउन आवश्यक कर्मचारी नै छैनन्, यस विषयमा मन्त्रालयमा नै छलफल भइरहेको छ।’

यस सबन्धमा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री गोकर्ण विष्टको अध्यक्षतामा बसेको केन्द्रीय श्रम सल्लाहकार परिषद्को २०७६ जेठ २२ गते बसेको बैठकले श्रम अडिट मापदण्ड सरकारी, गैरसरकारी तथा निजी प्रतिष्ठानमा कार्यान्वयन गर्नेबारे थप प्रचारप्रसार गर्ने/गराउने निर्णय गरेको छ।

त्यस्तै, आवश्यकताअनुसार उक्त मापदण्डको परिमार्जन तथा स्थानीय तहबाटै कार्यान्वयनको पहल गर्न श्रम मन्त्रालय, रोजगारदाता तथा ट्रेड युनियनका प्रतिनिधि रहेको समिति गठन गर्ने निर्णयसमेत गरिसकेको छ।

के हो श्रम अडिट?
कुनै पनि प्रतिष्ठानमा भए/गरेका कामहरुको यथार्थ विवरण लिई प्रतिष्ठान श्रम ऐनबमोजिम सञ्चालित छ कि छैन, सो प्रतिष्ठानमा कार्यरत श्रमिकहरुको न्यूनतम पारिश्रमिक, बोनसलगायत हकअधिकार सुनिश्चित भएको छ कि छैन, सो सम्बन्धमा एथेस्ट विवरण संकलन गर्नु नै श्रम अडिट हो।

श्रम अडिटका लागि सरकारले 'श्रम अडिट मापदण्ड २०७५' जारी गरेको छ। सोही मापदण्डभित्र रहेर सरकारी, गैरसरकारी तथा निजी गरी सबै किसिमका प्रतिष्ठानहरुले अनिवार्य रुपमा श्रम अडिट गराउनु पर्दछ।

कुनै पनि प्रतिष्ठानले श्रम अडिट गराउँदा आफ्नै प्रतिष्ठानको व्यवस्थापकीय तहको कर्मचारीमार्फत श्रम अडिट गराउन सक्छ। प्रतिष्ठानभन्दा बाहिरका व्यक्तिहरुबाट श्रम अडिट गराउँदा उक्त व्यक्तिले कम्तीमा स्नातक तह उत्तीर्ण गरेको र कुनै पनि औद्योगिक प्रतिष्ठानको व्यवस्थापकीय पक्षमा दुई वर्ष काम गरेको नेपाली नागरिकबाट गराउन सक्छन्।

अडिटरले नै श्रम अडिट प्रतिवेदन सम्बन्धीत श्रम तथा रोजगार कार्यालय वा विभागमा पेस गर्नुपर्दछ।

श्रम अटिड प्रतिवेदन प्राप्त भइसकेपछि प्रतिवेदन अध्ययन गरी सोअनुसार औद्योगिक प्रतिष्ठान सञ्चालनमा छ वा छैन, सो सम्बन्धमा सरकारले अनुगमन गर्दछ।

प्रतिष्ठानहरुलाई पहिलो चरणमा श्रम अडिट अनिवार्य गराउने र अनुगमनलाई बिस्तारै कडाइ गर्दै लैजाने श्रम, रोजगार तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागले जनाएको छ।

श्रम अडिटले विद्यमान कानुनी व्यवस्थाको प्रभावकारी कार्यान्वयन गरी असल औद्योगिक सम्बन्ध कायम गर्न, श्रमिकहरुको हकहित सुनिश्चित गराउन महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। तर, श्रम अडिटरले बुझाएको श्रम अडिट प्रतिवेदनअनुसार प्रतिष्ठान सञ्चालनमा छ वा छैन भन्ने सम्बन्धमा सरकारको तर्फबाट निरीक्षण तथा अनुगमन आवश्यक पर्दछ।

श्रम अडिटरको दायित्व के?

  • श्रम अडिटबाट नै प्रतिष्ठानको यथार्थ अवस्था झल्कनुपर्ने हुँदा अडिटरले प्रतिष्ठानका यथार्थ अवस्थामा आधारित भएर मात्रै प्रतिवेदन तयार गर्नुपर्दछ।

  • अडिटर कसैको दबाब, प्रभाव तथा लोभलालचमा नपरि आफ्नो कार्यसम्पादन गर्नुपर्दछ।

  • अडिटको समयमा जानकारीमा आएका प्रतिष्ठानका सूचनाहरुको गोपनियताको ख्याल राख्नुपर्दछ। सार्वजनिक गर्न मिल्ने पक्षबाहेक अन्य पक्षलाई जानकारी गराउनु हुँदैन।

श्रम अडिटको क्षेत्र
'श्रम ऐन २०७४' तथा 'श्रम नियमावली २०७५' मा भएका प्रावधान श्रम अडिटमा समेटिनु पर्दछ। त्यस्तै, 'योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा ऐन २०७४ तथा नियमावली २०७५' मा समेटिएका प्रावधान अनुसार प्रतिष्ठान सञ्चालित भएको हुनुपर्दछ।

'बोनस ऐन २०३० तथा नियमावली', 'ट्रेड युनियन ऐन तथा नियमावली', 'श्रम नियमावली २०७५' को अनुसूचि १० बमोजिम श्रम अडिट प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्नुपर्दछ।

श्रम अडिट गराउने प्रमुख दायित्व स्वयम् प्रतिष्ठानकै हुने हुँदा तोकिएको समयमा श्रम अडिट गराइ सम्बन्धित निकायमा श्रम अडिट प्रतिवेदन बुझाउन सहयोग गर्नुपर्ने श्रम, रोजगार तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागले जनाएको छ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज ३, २०७६  १९:०१

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
नेपाल लाइभ
Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com
लेखकबाट थप
एसियन कप पुग्ने नेपालको सपना अधुरै, पेनाल्टीमा उच्वेकिस्तानसँग पराजित
पहिलो हाफ सकिँदा नेपाल ३–१ ले पछि, उच्वेकिस्तान १० खेलाडीमा सिमित
झापामा अटो र मोटरसाइकल ठोक्किँदा एकको मृत्यु, दुई जना घाइते
सम्बन्धित सामग्री
संसदीय उपसमितिले भन्यो- डेडिकेटेड र ट्रंकलाईन महसुल विवादमा प्राधिकरणमाथि नैतिक प्रश्न बिहीबार, फागुन १५, २०७६
देउवाले ८ अर्बमा किन्न खोजेको सेक्युरिटी प्रेसको लागत ओलीका पालामा कसरी पुग्यो २७ अर्ब? बुधबार, फागुन १४, २०७६
सेयर बजार बढेपनि बढेन पुँजीगत लाभकर बुधबार, फागुन १४, २०७६
ताजा समाचारसबै
एसियन कप पुग्ने नेपालको सपना अधुरै, पेनाल्टीमा उच्वेकिस्तानसँग पराजित शनिबार, असार २१, २०८२
पहिलो हाफ सकिँदा नेपाल ३–१ ले पछि, उच्वेकिस्तान १० खेलाडीमा सिमित शनिबार, असार २१, २०८२
झापामा अटो र मोटरसाइकल ठोक्किँदा एकको मृत्यु, दुई जना घाइते शनिबार, असार २१, २०८२
उज्वेकिस्तानविरुद्दको खेलमा नेपालको प्लेइङ ११ मा एक परिवर्तन, प्रीतिको ठाउँमा पूजा शनिबार, असार २१, २०८२
प्रदेशमन्त्रीलाई बर्खास्त गरेपछि सरकारबाट बाहिरिने नाउपाको निर्णय शनिबार, असार २१, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
सुशासनका लागि प्राधिकरण टुक्रयाउन खोजेको हाे : मन्त्री पाण्डे (भिडियो)
सुशासनका लागि प्राधिकरण टुक्रयाउन खोजेको हाे : मन्त्री पाण्डे (भिडियो) शुक्रबार, असार २०, २०८२
असार २१ गते अन्तर्राष्ट्रिय सहकारी दिवस मनाउने(भिडियो)
असार २१ गते अन्तर्राष्ट्रिय सहकारी दिवस मनाउने(भिडियो) शुक्रबार, असार २०, २०८२
नागरिकता ऐनलाई आवश्यक सुधार गरेर पारित गर्न सकिन्छ (भिडियो)
नागरिकता ऐनलाई आवश्यक सुधार गरेर पारित गर्न सकिन्छ (भिडियो) शुक्रबार, असार २०, २०८२
दुर्गानारायण ढकाल द्वारा लिखित कृति समाजवादी दर्शनको रूपरेखा लोकर्पण
दुर्गानारायण ढकाल द्वारा लिखित कृति समाजवादी दर्शनको रूपरेखा लोकर्पण बिहीबार, असार १९, २०८२
उपचारअघि डाक्टरले आफू जोगिने उपाय खोज्नुपर्ने अवस्था आयो : डा लोचन कार्की (अन्तर्वार्ता)
उपचारअघि डाक्टरले आफू जोगिने उपाय खोज्नुपर्ने अवस्था आयो : डा लोचन कार्की (अन्तर्वार्ता) बिहीबार, असार १९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
उज्वेकिस्तानविरुद्दको खेलमा नेपालको प्लेइङ ११ मा एक परिवर्तन, प्रीतिको ठाउँमा पूजा शनिबार, असार २१, २०८२
सर्लाहीका एसपीलाई गाली गरेपछि जसपा नेता यादवविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी शुक्रबार, असार २०, २०८२
सिंगापुरलाई हराउँदै नेपालले जित्यो यु–१६ इस्ट जोन कपको उपाधि शनिबार, असार २१, २०८२
युनुस अन्सारीविरुद्ध सम्पत्ति शुद्धीकरण मुद्दा, ९ करोड बिगो दाबी शुक्रबार, असार २०, २०८२
भारतबाट नेपाल आउँदा ५ हजार डलरबराबर रकम ल्याउन पाइने शुक्रबार, असार २०, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
पूर्वमन्त्री मोहन बस्नेतलाई २५ लाख धरौटीमा छाड्न अदालतको आदेश आइतबार, असार १५, २०८२
लगातार बढ्दै सेयर बजार ,परिसूचक २८ अङ्कले बढ्दा ७ अर्बको कारोबार मंगलबार, असार १७, २०८२
यू-१६ इस्ट जोन कप : नेपालले उपाधीका लागि सिंगापुरसँग भिड्ने बिहीबार, असार १९, २०८२
विद्या भण्डारीले पूर्वराष्ट्रपति हैसियतको सुविधा फिर्ता गर्ने सोमबार, असार १६, २०८२
अध्यादेशमार्फत नियुक्त ५२ जनाकै पद जोगियो,  बहुमतले नियुक्ति सदर (पूर्णपाठ) बिहीबार, असार १९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्