काठमाडौं- गत मंसिरमा ताप्लेजुङका रमेश गुरुङले उत्पादन गरेको ठूलो परिमाणको किवी बजार नपाएर कुहियो। उनीसँगै त्यहाँका अरु किसानले उत्पादन गरेको किवी पनि बजारकै अभावमा फाल्नु परेको थियो। केही किसान लागतभन्दा कम मूल्यमा बिक्री गर्न बाध्य भए भने केहीले आफन्तलाई बाँडेका थिए।
गत पुसमा स्याङ्जाका किसानले सुन्तलाको मूल्य नपाएपछि बेमौसममा बिक्री गर्ने गरी चिस्यान गृहमा राखे तर केही दिनमै कुहियो। ठूलो परिमाणमा सुन्तला कुहिएपछि किसानले झन् घाटा बेहोर्नुपरेको थियो।
यी त केही उदाहरण हुन्। नेपालमा उत्पादित फलफूल बजार नपाएर कुहिएका कयौँ घटना छन्। कहिले स्याउ, कहिले सुन्तला त कहिले किवी मौसमैपिच्छे फरक फलफूलले बजार नपाएर खाल्डोमा पुरेका घटना दोहोरिइहन्छन्।
सरकारले देश भित्रका फलफूल बजारसम्म ल्याउन नसक्ने तर बाहिरी मुलुकबाट महिनैपिच्छे अर्बौंका फलफूल सजिलै ल्याउने गर्दा किसानहरू मारमा पर्ने गरेका छन्। फलफूलहरू छिमेकी मुलुक भारतदेखि भियतनाम, बुल्गेरिया, अमेरिका, साउथ अफ्रिकाबाट नेपाल ल्याउने गरेको भन्सार विभागको तथ्यांकले देखाउँछ। जसमध्ये सबैभन्दा ठूलो हिस्सा छिमेकी मुलुक भारतबाट ल्याइन्छ।
देशभित्र उत्पादित फलफूल बजारसम्म पुर्याउन नसक्ने र स्वदेशी उत्पादन खेर फालेर साउथ अफ्रिकादेखि ल्याउन सक्ने सरकारप्रति किसानको गुनासो धेरै आउने गरेको छ। तर यसप्रति सरकार सधैँ मौन रहन्छ।
सात महिनामा १० अर्बको फलफूल ल्याइयो
चालु आर्थिक वर्षको साउनदेखि गत माघ महिनाभित्र (सात महिना) झण्डै १० अर्बको फलफूल आयात भएको छ। भन्सार विभागका अनुसार सात महिनाभित्र ९ अर्ब ६६ करोड ७५ लाख ७४ हजार रुपैयाँको स्याउ, केरा, अम्बा, स्टबेरी, अंगुर, खरबुजा, सुन्तला, एभोकाडो, जुनार, नासपाती, आरु, किवी लगायतका फलफूल आयात गरेको भन्सार विभागको तथ्यांकले देखाउँछ।
स्याउ मात्रै ३ अर्ब ९० करोड ३२ लाख ९३ हजार रुपैयाँको ५०९४७.२९ मेट्रिक टन आयात भएको छ। उक्त स्याउ सबैभन्दा बढी भारतबाट १ अर्ब ९६ करोड ७८ लाख २८ हजार रुपैयाँको आयात भएको विभागले जनाएको छ। १ अर्ब ९६ करोड ७८ लाख २८ हजार रुपैयाँको स्याउ चीनबाट आयात भएको छ भने अमेरिकाबाट ५ लाख ३ हजार रुपैयाँ र स्विजरल्याण्डबाट दुई लाख ७२ हजार रुपैयाँको आयात भएको छ।
सुन्तला ४६ करोड ६४ लाख ३५ हजार रुपैयाँको ८१५५.५१ मेट्रिक टन बाहिरी मुलुकबाट आयात भएको विभागको तथ्यांकमा छ। यसमध्ये ४२ करोड ८७ लाख ९९ हजार रुपैयाँको सुन्तला भारतबाट आयात भएको छ भने ३ करोड ७६ लाख ३६ हजार रुपैयाँको साउथ अफ्रिकाबाट आयात भएको छ।
सात महिनामा ५ करोड २२ लाख ४३ हजार रुपैयाँको २७६.२८ मेट्रिक टन किवी आयात भएको विभागको तथ्यांकमा छ। जसमध्ये २ करोड ६३ लाख ७ हजार रुपैयाँको भारतबाट आयात भएको छ। १ करोड ८५ लाख ८७ हजार रुपैयाँको चीनबाट, ५१ लाख ४५ हजार रुपैयाँको चिलीबाट र २२ लाख ५ हजार दुबईबाट किवी आयात भएको छ।
यस्तै ३१ करोड २५ लाख ६४ हजार रुपैयाँको केरा, २९ करोड ८९ लाख ५९ हजार रुपैयाँको मेवा र खरबुजा, २४ करोड ७२ लाख ४० हजार रुपैयाँको अम्बा र ५६ करोड ४ लाख ७० हजार रुपैयाँको अनार भारतबाट आयात भएको छ।
३७ करोड २ लाख २ हजार रुपैयाँको अंगुर बाहिरी मुलकबाट आयात भएको विभागको तथ्यांकले देखाउँछ। जसमध्ये ३४ करोड ९९ लाख २७ हजार रुपैयाँको भारतबाट आएको छ भने २ करोड २ लाख ७५ हजार रुपैयाँको चीनबाट आएको छ।
१२ लाख ८२ हजार रुपैयाँको स्टबेरी भारतबाट, १९ हजार रुपैयाँको चीनबाट आयात भएको छ। यसैगरी १९ करोड १ लाख रुपैयाँको एभोकाडो युगान्डाबाट आयात भएको छ।
साढे चार वर्षमा झन्डै ९५ अर्बको फलफूल भित्रियो
विभागका अनुसार साढे चार वर्षमा ९४ अर्ब ८५ करोड ९६ लाख १४ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात भएको विभागको तथ्यांकले देखाउँछ। यसमध्ये चालु आर्थिक वर्षको सात महिनाभित्र ९ अर्ब ६६ करोड ७५ लाख ७४ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात गरेको छ।
अघिल्लो आर्थिक वर्ष (२०७८/०७९) मा २४ अर्ब ९९ करोड ८५ लाख ६६ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात भएको थियो। यस्तै, आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ मा २१ अर्ब ३४ करोड ३८ लाख ३६ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात भएको थियो। आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा २० अर्ब ७४ करोड ६२ लाख ९३ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात भएको थियो।
यस्तै आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा १८ अर्ब १० करोड ६१ लाख २५ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात भएको थियो।
पछिल्ला वर्ष फलफूल आयात बढ्दै
अघिल्ला वर्षको तुलनामा पछिल्ला वर्ष फलफूल आयात बढेको देखिन्छ। आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा १८ अर्ब १० करोड ६१ लाख २५ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात भएको थियो भने आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा २० अर्ब ७४ करोड ६२ लाख ९३ हजार रुपैयाँको आयात भएको थियो।
जस अनुसार आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ को तुलनामा आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा १३.६१ प्रतिशतले फलफूल आयात बढेको देखिन्छ।
आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ मा २१ अर्ब ३४ करोड ३८ लाख ३६ हजार रुपैयाँको फलफूल आयात भएको भने आर्थिक वर्ष २०७८/०७९मा २४ अर्ब ९९ करोड ८५ लाख ६६ हजार रुपैयाँको आयात भएको थियो। जसअनुसार आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ मा भन्दा २०७८/०७९ मा ७.८८ प्रतिशतले फलफूल आयात बढेको देखिन्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
