काठमाडौं– ६ वर्षमा २२ सहकारी समस्याग्रस्त सहकारीको सूचीमा परेका छन्। भूमी व्यवस्था सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले नेपाल सहकारी वित्तीय संस्था लिमिडेडलाई समस्याग्रस्त घोषणा गर्दा २२ पुगेको हो।
मन्त्रालयले बिहीबार एक विज्ञप्ती जारी गर्दै काठमाडौं महानगरपालिका–१० बानेश्वर स्थित नेपाल सहकारी वित्तीय संस्था लिमिडेडलाई समस्याग्रस्त घोषणा गरेको छ। भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयका प्रवक्ता गणेशप्रसाद भट्टले सहकारी विभागको नियमन क्षेत्रभित्र पर्ने देहायको सहकारी संस्थाले सहकारी ऐन, नियम, मूल्य मान्यताको विपरित कार्य गरी बचतकर्ताको रकम फिर्ता नगरेको सम्बन्धमा कारवाही हुँदा समस्याग्रस्त घोषणा गरिएको जानकारी दिए।
यस्तै भूमी व्यवस्था सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयअन्तरगत रहेको समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन समितिको कार्यालयका सचिव केशवप्रसाद पौडेल उक्त सहकारीले सहकारी ऐन, नियम, मूल्य मान्यताको विपरित कार्य गरी बचतकर्ताको रकम फिर्ता नगरेको कारण समस्याग्रस्ता घोषणा गरिएको बताए।
उनले उक्त सहकारीका केकति बचत कर्ता रहेको र केकति रकम अपचलन गरेको यसबारे तत्काल पुष्टि नभएको बताए। यस्तै बचतकर्ताहरुसँग दावीभुक्तानीका लागि निवेदन माग भएको जानकारी दिए।
यस्तै गत असार ६ गते गोरखा सेभिङ एण्ड क्रेडिट सहकारी संस्था समस्या ग्रस्त सहकारीको सूचीमा परेको छ। उक्त सहकारी संस्थामा पनि केकति बचतकर्ता र केकति बचत रकम रहेको भन्ने विवरण आउन बाँकी नै भएको पौडेल बताउँछन्।
‘गोरखा सेभिङ एण्ड क्रेडिट सहकारी संस्थाकोचाहिँ बचतकर्ताले मागदावी आवेदन दिनेम्याद साउन १८ गतेसम्म रहेको छ। त्यसपछि केकति बचत रकम र बचतकर्ता रहेको थाहा हुन्छ। अर्को नेपाल सहकारी वित्तीय संस्था लिमिटेडको मागदावी आवेदन पेश सुरु भएको छ,’ उनले भने।
यता सहकारी संस्था बचत रकम दुरुपयोग सम्बन्धमा छानबिन गर्न गठित संसदीय छानबिन विशेष समितिले गत असारमा २१ वटा सहकारी संस्थाको कागजात माग गरेका छ। ती २१ सहकारीले मात्रै बचतकर्ताको ४० अर्ब रुपैयाँ बढी अपचलन गरेको समितिको निष्कर्ष छ। समितिले तयार गरेको कार्यविधिको अनुसूची १ मा रहेका २० र थप १ गरी २१ संस्थाले बचतकर्ताले ४० अर्ब ५१ करोड ४२ लाख १८ हजार रुपैयाँ अपचलन भएको समितिले जनाएको छ।
६ वर्षमा २२ सहकारी समस्याग्रस्त ३ वटाले फीर्ता गरे बचतकर्ताको रकम
२०७५ साल (६ वर्ष) यता मन्त्रालयले २२ वटा सहकारीलाई समस्याग्रस्त घोषणा गरेको छ। ती २२ वटा सहकारीमध्ये हालसम्म ३ वटा सहकारीले फीर्ता दिएको जनाएको छ। कुबेर बचत तथा ऋण सहकारी संस्था, चार्टर्ड सेभिङ्ग एण्ड क्रेडिट को–अपरेटिभ लिमिटेड, स्ट्याण्डर्ड मल्टिप्रपोज सहकारी संस्थाको सम्पत्ति व्यस्थापन तथा दायित्व भुक्तानी भएको मन्त्रालयले जनाएको हो।
कुबेर बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाले ५७ लाख ६३ हजार ४६७ रुपैयाँ अपचलन गरेको छ। चार्टर्ड सेभिङ्ग एण्ड क्रेडिट को–अपरेटिभले ८४ लाख ११ हजार ४९४ रुपैयाँ र स्ट्याण्डर्ड मल्टिप्रपोज सहकारी संस्थाले बचतकर्ताको ७५ लाख २८ हजार ८२४ रुपैयाँ अपचलन गरेका थिए। यी सबै फरफारक भइसकेको छ।
अझै १९ वटा सहकारी समस्याग्रस्त १८ सहकारीको साढे ४० अर्ब अपचलन
फरफारक भएका बाहेक १८ वटा सहकारीले बचतकर्ताको ४० अर्ब ४९ करोड २५ लाख १४ हजार रुपैयाँ अपचलन गरेको प्रारम्भिक अनुमान छ।
यसमध्ये सरकारले असार ६ गते समस्याग्रस्त घोषणा गरेको गोरखा सेभिङ एण्ड क्रेडिट को–अपरेटिभले बचतकर्ताको ४ अर्ब बढी बचत अपचलन गरेको अनुमान छ। गोरखा सेभिङ एण्ड क्रेडिट को–अपरेटिभको अझै थप विवरण आउनभने बाँकी नै छ।
यस्तै गत बिहीबार समस्याग्रस्तको सूचीमाम थपिएको नेपाल सहकारी वित्तीय संस्था लिमिटेडले केकति रकम अपचलन गरेको विवरण आउन बाँकी रहेको छ।
देशैभर ३१ हजार बढी सहकारी
हाल देशभर ३१ हजार ३७३ वटा सहकारी संस्था रहेका छन्। यी संस्थाले ४ खर्ब २६ अर्ब रुपैयाँ बराबरको रकम परिचालन गरेका छन्। त्यसमा आधाभन्दा बढी सञ्चालकहरुले नै अपचलन गरेको जानकारहरु बताउँछन्।
सहकारीमा ७३ लाख ८१ हजार २१८ जना सदस्य रहेका छन्। यी बचतकर्ताको रकममध्ये ठूलो हिस्सा केही व्यक्ति तथा उनीहरुका निजी कम्पनीले अपचलन गरी बचतकर्तालाई दुःख दिएका छन्। कतिपय सहकारीका सञ्चालकले आफ्नो, आफ्नो एकाघरका सदस्यको नाममा लगानी गरेको पाइएको छ। केहीले घर जग्गामा लगानी गरेका छन्। अहिलेको आर्थिक मन्दी, घर जग्गाको न्यून मूल्यका कारण सहकारीले बचतकर्ताको पैसा फिर्ता गरिहाल्ने र बचतकर्ताले पनि बाँकी पैसा थपेर घर जग्गा सकार्ने अवस्था न्यून रहेको बताइन्छ। सहकारी संस्थाहरु सहकारीको नीतिअनुसार नचल्दा देशभरका करिब ५ सय सहकारीले लाखौं बचतकर्ताको अरबौँ रकम अपचलन गरेको देखिन्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1761727729.jpg)
-1761726523.jpg)
