शव पहिचानमा खटिएका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका सई तथा स्केच आर्टिस्ट योगेश महर्जन: फाइल तस्बिर काठमाडौं– मुस्ताङको थसाङमा भएको विमान दुर्घटनामा परी मृत्यु भएकाहरूको शव काठमाडौं ल्याएर पहिचान र पोष्टमार्टम प्रक्रिया अघि बढाउन थालिएको छ। दुर्घटनामा ज्यान गुमाएकामध्ये १० वटा शव सोमबार र बाँकी १२ वटा शव मंगलबार नेपाली सेनाको हेलिकोप्टरमार्फत काठमाडौं ल्याइएको थियो।
विमान दुर्घटना हुँदा शव क्षतिविक्षत् भएको र शवहरूलाई संकलन गरेर सुरक्षाकर्मीको टोलीले काठमाडौंसम्म ल्याएर त्रिवि शिक्षण अस्पतालमा पोष्टमार्टमका लागि पठाएका छन्। क्षतविक्षत् अवस्थामा रहेका केही शवहरूको पहिचान गर्न समस्या भइरहेको छ।
शवको पहिचान गर्न समस्या भएपछि पोष्टमार्टममै संलग्न डाक्टरहरूले काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयसँग सहयोग मागेका थिए।त्यसपछि प्रहरीकै स्केच आर्टिस्टलाई पठाइएको हो।
महाशाखाबाट सई तथा स्केच आर्टिस्ट योगेश महर्जनले शव पहिचानका लागि डाक्टरलाई सहयोग गरिरहेका छन्। ‘यसअघि पनि यस्ता दुर्घटनामा शवहरूको पहिचान गर्न सहयोगी भूमिका खेलेको भन्दै माग भएपछि हामीले महर्जनलाई पठाएका हौं’, अपराध अनुसन्धान कार्यालयका एसएसपी वसन्त कुँवरले नेपाल लाइभसँग भने।
पोखराबाट जोमसोमका लागि उडेको तारा एअरको नाइनएनईटी जहाज आइतबार विहान दुर्घटना भएको थियो। जहाज सोमबार विहान दुर्घटनाग्रस्त अवस्थामा फेला परेको थियो।
दुर्घटनामा परेर २ जर्मन नागरिक, ४ भारतीय, १३ नेपाली र ३ चालक दलका सदस्यसहित २२ जनाको मृत्यु भएको थियो। मृत्यु भएकाहरूमध्ये केहीको शव भने क्षतविक्षत् अवस्थामा रहेको छ। शवको पहिचान गर्न समस्या भएको छ।
शवको पहिचान गर्न समस्या भएपछि त्रिवि शिक्षण अस्पतालका डाक्टरकै अनुरोधमा सई महर्जन अहिले त्रिविमा खटिएका छन्। शव पहिचानका लागि उनले सहयोगी भूमिका खेलिरहेका छन्।
महर्जन एक कुशल स्केच आर्टिस्ट र फोटोग्राफर हुन्। टुक्रा–टुक्रा अवस्थामा रहेको शवहरूका विभिन्न हुलिया, बडी पार्टहरूको, दाग, खत, औंलाका भाग जस्ता चिन्ह सहज हुने किसिमका हुलियाहरूको तस्बिर खिच्ने काम स्केच आर्टिस्टसमेत रहेका वरिष्ठ सईले गरेका छन्।
त्यसपछि मृतक परिवारसँगको सोधपुछ र बडिपार्टसँग मेल खान हुलियालाई आधार मानेर शवको पहिचान महर्जन गरिरहेका छन्। स्केच नै बनाएर शरीरको भागसँग मेल खाने हुलिया भएको अवस्थामा पनि शवको पहिचान गर्नुपर्ने अवस्था रहेको महर्जनले नेपाल लाइभलाई बताए।
‘यो पटक त्यति धेरै शव नै नचिनने अवस्था रैनछ। धेरैजसो शवको पहिचान गर्न सजिलो नै छ। तर, पहिचान हुन नसकेका शवहरूको हकमा भने शवका टुक्रा–टुक्राको फोटा खिचेर आफन्तसँगको सोधपुछमा म्याच गराइरहेका छौं’, महर्जनले भने।
महर्जन यसअघि पनि विमान दुर्घटनाका मृतकहरूको शवको पहिचान गर्नका लागि सहयोगी भूमिकामा थिए। सन् २०१८ को मार्च १२ मा युएस बंगलाको विमान त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा दुर्घटना भएको थियो। त्यतिबेला ५१ जनाको मृत्यु भएको थियो।
दुर्घटनाको जानकारी पाउनसाथ अपराध अनुसन्धान कार्यालयमा रहेका महर्जन पनि विमानस्थल पुगेका थिए। उनले उक्त दुर्घटनाका तस्बिरहरू खिचे। सबैजसो सुरक्षाकर्मीसमेत आफ्नो काम सकिएर फर्किँदासमेत फोटोग्राफीमा रुची भएका महर्जन भने शवलाई नजिबाट नियाल्दै फोटा खिचिरहेका थिए।
उनको उक्त फोटोग्राफीलाई नजिकबाट नियालेका त्रिविका डाक्टरले नै महर्जन शव पहिचानका लागि सहयोगी हुने भन्दै बोलाएर त्रिवि लगेका थिए। त्यसपछि उनले खिचेका फोटोग्राफी र हुलियाबाट शव पहिचान गर्न धेरै सहयोग भएको थियो।
यो पटक पनि त्रिविका पोष्टमार्टम डाक्टरले नै फोन गरेर सई महर्जनलाई पठाउन भनेपछि पठाइएको एसएसपी कुँवरले बताए।
महर्जन नेपाल प्रहरीको एक मात्र स्केच आर्टिस्ट हुन्। उनले सुनेको वा कसैले दिएको हुलियाको आधारमा नदेखिएका अपराधीहरूको स्केच उतार्दै आएका छन्। उनैले बनाएको चित्रको सहायताले प्रहरीले कयौं अपराधीलाई कानुनी कठघरामा ल्याउन सफल भएको छ ।
आठ शवको पहिचान गरी पोष्टमार्टम
सई महर्जनसमेतको सहयोगमा २२ मध्ये आठ वटा शवको पहिचान गरेर पोष्टमार्टम गरिसकिएको छ। ती आठ शवलाई आफन्तले समेत पहिचान गरेपछि मंगलबार पोष्टमार्टम गरिएको हो।
उनीहरूको रिपोर्ट भने आइसकेको छैन। बाँकी १४ वटा शवको पहिचान र पोष्टमार्टमको काम गर्नै बाँकी छ। बिहीबारसम्म सबै शवको पहिचान गरेर पोष्टमार्टम गर्नेगरि काम भइरहेको सई महर्जनले बताए। ‘अब १४ वटा शवको पहिचान र पोष्टमार्टको काम बाँकी छ । त्यसलाई पनि बिहीबारसम्म सक्ने गरी काम गरेका छौं,’ महर्जनले भने ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।