काठमाडाैं- संयुक्त राष्ट्रसंघको आणविक कार्यक्रम हेर्ने ‘अटोमिक वाचडग’ एजेन्सीले इरानले संवर्धित युरेनियम उत्पादन गर्न थालेको दाबी गरेको छ। तेहरानले इन्टर्न्याश्नल एटोमिक इनर्जी एजेन्सीलाई अनुसन्धानका लागि ऊर्जा उत्पादन गर्ने प्रक्रिया थालेको जानकारी दिएको हो।
मंगललवार एक विज्ञप्तिमा इन्टर्न्याश्नल एटोमिक इनर्जी एजेन्सीले भनेको छ,‘आज इरानले एजेन्सीलाई दिएको जानकारी अनुसार २० प्रतिशत शुद्धीकरण गरिएको युरेनियम अक्साइड यू-२३५ अनुसन्धान र विकास प्रयोगशालामा पठाइने बताएको छ जहाँ त्यसलाई यूएफ४ र २० प्रतिशत शुद्ध युरेनियम बनाइने छ र त्यसलाई ऊर्जा उत्पादनमा प्रयोग गरिने छ।’
ब्रिटेन, फ्रान्स र जर्मनीका अधिकारीहरूले भने इरानको कदमले सन् २०१५ को परमाणु सम्झौतालाई पुनर्जीवित गर्ने वार्तालाई असर गर्न सक्ने बताएका छन्।
‘इरानले परमाणु हतियार विकासका लागि महत्त्वपूर्ण कदमका रूपमा रहेको युरेनियमको अध्ययन र उत्पादन गर्नुपर्ने कुनै विश्वसनीय गैरसैनिक कारण छैन। यो पछिल्लो कदमले इरानले छ चरणमा भएको भियना वार्ताको उपलब्धिलाई सफल बनाउने विषयलाई जोखिममा पारेको छ,’ उनीहरुले भनेका छन्।
यता, अमेरिकी सरकारले यसलाई ‘विगतको दिशामा दुर्भाग्यपूर्ण कदम’ भएको बताएको छ। अमेरिकी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता नेड प्राइसले वार्ताको लागि समय सीमा नतोके पनि इरानको कदमले हामी सम्झौतामा फर्कने कुरालाई असर गर्ने बताएका छन्।
सन् २०१५ को सम्झौतामा इरानलाई अस्त्र बनाउने कार्य रोक्ने र अमेरिका एवम् युरोपेली देशले आर्थिक प्रतिबन्ध खोल्ने प्रावधान थियो। तर, परमाणु सम्झौताका कुनै पनि प्रतिबन्ध नमान्ने इरानको घोषणा पछि अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले सन् २०१८ मा अमान्य घोषित गरेका थिए।
ट्रम्पले सम्झौता अमान्य भन्दै आर्थिक प्रतिबन्धहरू लगाएपछि इरानले सम्झौता पालना गरेको थिएन। यसपछि इरानले सम्झौता बमोजिमका धेरै प्रतिबन्धहरूको उल्लंघन गर्न थालेको छ।
इरानका नवनिर्वाचित राष्ट्रपति इब्राहिम राइसीले सम्झौता पालना गर्न अमेरिकाले प्रतिबन्ध फुकुवा गर्नुपर्ने बताउँदै आएका छन्। यद्यपि, वर्तमान राष्ट्रपति जो वाडेनले अझै ट्रम्प सरकारले लगाएको प्रतिबन्ध हटाएको छैन।
यस्तो अवस्थामा युरोपेली देशका प्रतिनिधिहरू र अमेरिकी सरकारले भियनामा वार्ता गरेर यो सम्झौतालाई फेरि जीवित गराउन प्रयास गरिरहेका छन्। यस सम्बन्धमा अप्रिलमा शुरू भएको वार्ताको पहिलो चरण जुन २० मा समाप्त भएको थियो। त्यसपछि वार्ताको अर्को चरणको लागि कुनै मिति तय गरिएको छैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।