गुठीको विधेयक विरुद्धको आन्दोलन विस्तार हुँदै, बाहिरी चक्रपथ र 'फास्ट ट्र्याक'पीडित पनि जोडिने

समाज

नेपाल लाइभ बुधबार, असार ४, २०७६ १६:०९

काठमाडौं- सरकारले राष्ट्रियसभामा दर्ता गराएको गुठी विधेयक मंगलबार फिर्ता लिएपनि गुठीयारहरुले आन्दोलन नरोक्ने भएका छन्।

गुठी विधेयक खारेज गर्न माग गर्दै आएका गुठीयारको माग सम्बोधन हुन नसकेको भन्दै गुठीयारले राजधानीमा बृहत् प्रर्दशन गरेका छन्। मंगलबार भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारणमन्त्री पद्मा अर्यालले पत्रकार सम्मेलन गरी विधेयक फिर्ता लिएको घोषणा गरेकी थिइन्। तर गुठीयार त्यसलाई स्वीकार्न तयार देखिएका छैनन्।

उपत्यकका गुठीयारले बुधबारको लागि तय गरिएको विरोध कार्यक्रमलाई खबरदारी सभामा परिणत गरेका थिए। कार्यक्रमको रुप परिवर्तन भएपनि उपत्यकका तीन जिल्लाका गुठीयार माइतीघरमा ठूलो संख्यामा जम्मा भएका थिए। बुधबारका लागि व्यापक प्रर्दशन गर्ने गरी गुठीयारहरुले एक सातादेखि तयारी गरेका थिए।

विधेयकसँगै काठमाडौंका नेवार समुदायले अन्य मुद्दा पनि विरोधका रुपमा अघि ल्याउने भएका छन्। सरकारले सम्पदा मासिने गरी विधेयक ल्याएको भनी आन्दोलनरत गुठीयारले सडक विस्तार, बाहिरी चक्रपथ र फास्ट ट्रयाक पीडितका मुद्दा थप सशक्त बनाउने घोषणा गरेका छन्। यी आयोजनाबाट नेवार समुदाय बढी पीडित हुँदै आएको जनाउँदै वक्ताहरुले आफ्नै समुदायलाई प्रश्न गरे, ‘हामीहरु किन छिन्नभिन्न? राज्यले पीडित बनाएका सबै नेवार एकत्रित भई आन्दोलन गर्नुको विकल्प छैन।’

तीनै जिल्लाबाट माइतीघरमा भेला भएका गुठीयारका अगुवाले आन्दोलनमा मुद्दा थपिएको बताएका थिए। नेवार समुदायको बाहुल्यता रहेको सभालाई सम्बोधन गर्दै अगुवाहरुले छिन्नभिन्न भएर आन्दोलन गर्दा प्रभावकारी नभएको राय राखे। कार्यक्रमका अधिकांश वक्ताले राज्यले नेवारी समुदायमाथि इतिहासदेखि दमन गर्दै आएको आरोप लगाए।

गुठी विधेयकको विरोध बढ्दै गएसँगै गठन गरिएको सम्पदा संरक्षण समितिका पदाधिकारी गणपतिलाल श्रेष्ठले भने, ‘सडक विस्तार, फास्ट ट्रयाक, बाहिरी चक्रपथ हुँदै गुठी विधेयकसम्म राज्यले नेवार समुदायलाई अत्याचार गरिरहेको छ।’ विधेयकको फिर्ता मात्र माग नभएको जनाउदै श्रेष्ठले अरु मुद्दा पनि जोडेर आन्दोलन गर्ने बताए।

पूर्व प्रधानमन्त्री डा बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री र अर्थमन्त्री भएको समयमा सडक विस्तारका नाममा नेवार समुदायलाई विस्थापित गराएको आरोप लगाए। भट्टराई अर्थमन्त्री हुँदा इन्द्रजात्रालाई सरकारले खर्च उपलब्ध नगराउँदा पैदा भएको परिस्थिति वर्तमान सरकारले आत्मसात गर्न सुझाए। उपत्यका विकास प्राधिकरणका आयुक्त भाइकाजी तिवारीप्रति पनि गुठीयार अगुवा आक्रोशित देखिएका थिए। बाटो फराकिलो बनाउने नाममा डोजर चलाएको भन्दै आपत्ति जनाए।

गुठी विधेयकको विरोधमा उत्रिएका गुठीयारहरुले फास्ट ट्र्याकबाट विस्थापित हुनु परेको भन्दै सरकार विरुद्ध आन्दोलन सशक्त बनाउने चेतावनी दिएका छन्। फास्ट ट्रयाकको प्रस्थान बिन्दुमा नेवारी समुदायलाई नै विस्थापित गरिएको जनाउँदै एकीकृत आन्दोलन गर्ने बताए। नेवार समुदायका मुद्दामा वकालत गर्दै आएका अधिवक्ता शंकर लिम्बूले गुठीयारको माग विधेयक फिर्ता नभएको उल्लेख गर्दै विधेयक खारेज नभएसम्म आन्दोलन नरोकिने बताए।

आन्दोलनका मुद्दा थपिएपछि संयुक्त रुपमा आन्दोलन गर्ने गरी अर्को चरणको विरोधको कार्यक्रम बिहिबार घोषणा गर्ने बताइएको छ।

प्रधानमन्त्रीकै राजीनामा माग
नेपाल मण्डलमा वर्षौंदेखि राजनीति गर्दै र पारिवारिक सम्बन्ध जोडेका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गुठी सम्पदाबारे जानकारी नराखेको प्रति गुठीयार अगुवाले आश्चर्य प्रकट गरे। सम्पदामाथि प्रहार गर्ने गरी विधेयक ल्याएकाले प्रधानमन्त्रीको राजीनामा मागिएको थियो।

मंगलबार भूमि व्यवस्थामन्त्रीले फिर्ता लिएको विधेयकलाई समाचार पढेर थाहा हुने प्रधानमन्त्रीले नैतिकताको आधारमा राजीनामा दिनुपर्ने लिम्बूको भनाई थियो। प्रधानमन्त्रीलाई जानकारी नै नभई मन्त्रीले कसरी फिर्ता लिइन् भन्दै उनले प्रश्न उठाए।

विधेयक प्रस्तुत गर्ने भूमि व्यवस्थामन्त्री अर्याल, गुठीलाई सामन्तवाद देख्ने सञ्चारमन्त्री गोकुल बाँस्कोटा, दमन गर्न प्रहरी खटाउने गृहमन्त्री रामबहादुर थापा 'बादल'ले राजीनामा दिनुपर्ने आन्दोलनकारीको माग छ। उपत्यकामा भित्रनेलाई शरण दिइरहेको नेवार समुदायको परम्परा, सम्पदा, संस्कृतिसँग जोडिएको गुठीलाई मास्न खोजको आरोप लगाउँदै उनीहरुले राजीनामा दिनुपर्ने बताए।

संयमित प्रहरी
जेठ २६ मा गुठीयारले गरेको प्रर्दशनमा भएको प्रहरीको दमनबाट आलोचित भएको प्रहरी प्रशासनले बुधबारको सभामा संयमित देखिएको थियो। ठुलो संख्यामा रहेका सुरक्षाकर्मीले मर्यादित तवरले विरोध सभा केन्द्रित थिए।

माइतीघरका चारै दिशामा ठुलो संख्यामा रहेका आन्दोलनकारीलाई तैनाथ प्रहरीले निषेधित क्षेत्रमा काबुमा राख्न सकेको थियो। पूर्वतिर बबरमहल, दक्षिणमा थापाथली क्याम्पस, पश्चिममा भद्रकाली मार्ग र उत्तरतिर पुरातत्व विभागसम्म प्रर्दशनकारी फैलिएका थिए।

खबरदारी सभा सकिएको आधा घन्टाभन्दा बढि समयसम्म सडकमा रहेका प्रर्दशनकारीलाई हटाउन प्रहरीले हतार गरेको थिएन। शहरका विभिन्न भागबाट आएका प्रर्दशनकारीले नेवार समुदायका बाजागाजा र भेषभुषासहित नाराबाजी गरिरहेका थिए।

सम्बन्धित समाचारहरु

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com

लेखकबाट थप

पाकिस्तानले ३-४ सय ड्रोनमार्फत सैन्य पूर्वाधारलाई निशाना बनाएको भारतको दाबी

सुरक्षासम्बन्धी निर्देशन पालना गर्न भारतमा रहेका नेपालीलाई दूतावासको आग्रह

सोलुखुम्बु र ओखलढुङ्गाको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि ‘स्पार्क एडभेञ्चर’