काठमाडौं– चालु आर्थिक वर्षको ९ महिना बितिसक्दा पनि वैदेशिक रोजगारका क्षेत्रमा भएका बेतिथिमा अपेक्षा अनुसारको सुधार हुन नसकेको देखिएको छ।
चालु आर्थिक वर्षको ९ महिनामा १ हजार ४ सय ९० जना श्रमिकबाट ५५ करोड ५४ लाख ८८ हजार ६७३ रकम ठगी भएको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ। वैदेशिक रोजगारका उजुरीहरु पनि विभागमा उत्तिकै संख्यामा चाङ लागेका छन्।
व्यक्तिगत तथा संस्थागत दुवै उजुरी गरेर यसै अवधिमा १४ सय ९० उजुरी परेका छन्। विभागले विभिन्न समयमा ठगिएका पीडितहरुका लागि ८२ करोड १ लाख ६४ हजार रुपैयाँ बिगो भराएको जनाएको छ। लेनदेनको हिसाब किताबबाट ३ सय ६७ वटा जाहेरीहरु विभागले मिलाएको जनाएको छ। हालसम्म अदालतमा १ सय १ मुद्धा दायर गरिएको उल्लेख छ। अदालतमा १ करोड ३५ लाखभन्दा बढी विगो भराइएको उल्लेख छ।
म्यानपावर कम्पनीमाथि बढे उजुरीका चाङ
वैदेशिक रोजगारमा जाने कामदारलाई ठगी गर्ने म्यानपावर कम्पनीहरु नै सक्रिय भएको विभागको तथ्यांकले देखाएको छ। व्यक्तिगत ठगीभन्दा म्यानपावर कम्पनीमार्फत ठगिने कामदारको संख्या बढ्दै गइरहेको छ। म्यानपावर कम्पनीमार्फत चालु आर्थिक वर्षको ९ महिनामा ९ सय १ उजुरी परेका छन्।
म्यानपावर कम्पनीहरुले मासिक १ सय कामदारलाई ठगी गर्दै आएको विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ। ९ सयभन्दा बढी कामदारबाट १९ करोड ३१ लाखभन्दा बढी रकम म्यानपावर कम्पनीले ठगी गरेको विभागले जनाएको छ। अघिल्लो वर्षको यसै अवधिमा म्यानपावर कम्पनीविरुद्ध उजुरी दिनेको संख्या यसवर्षको भन्दा कम थियो।
अघिल्लो वर्ष म्यानपावर कम्पनीविरुद्ध ७ सय ६९ वटा उजुरी परेका थिए। २४ करोडभन्दा बढी रकम ठगी भएको दाबी गरिएको थियो। ठगिएको रकम अघिल्लो वर्षमा बढी देखिए पनि कामदारको संख्या हेर्दा यस वर्ष ठगिनेको संख्या अघिल्लो वर्षको तुलनामा बढेको पाइएको छ।
एजेन्टले ठगे झन्डै ३६ करोड
गत साउनदेखि चैतसम्म वैदेशिक रोजगारीका नाममा व्यक्तिगत तर्फका ५ सय ८९ वटा उजुरी परेका छन्। जसमा ३६ करोड २३ लाख ८१ हजार ८ सय ३४ रुपैयाँ व्यक्तिगत ठगीमा बिगो दाबी गरिएको छ।
९ महिनामा विभागले ५ करोड ५० लाख ४५ हजार ७ सय रकम मात्रै बिगो भराएको छ। व्यक्तिगततर्फ ६९ वटा जाहेर फरफारक (लेनदेनको हिसाबकिताब) मार्फत मिलाइएको छ।
व्यक्तिगत ठगी तर्फका १ सय १ मुद्दा अदालतमा विचाराधीन छन्। अदालतमा १३ करोड ५५ लाख ६७ हजार १ सय ७१ रकम बिगो दाबी कायम नै रहेको छ।
वैदेशिक रोजगार विभागमा आउने व्यक्तिगत उजुरी व्यक्तिमार्फत ठगिएका र प्रमाण भएका मात्रै हुन्। प्रमाण नभएका तर व्यक्तिगत रुपमा वैदेशिक रोजगारका क्रममा ठगिएका थुप्रै उजुरीहरु नेपाल प्रहरी केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी), अपराध अनुसन्धान महाशाखा र प्रहरी परिसर काठमाडौंमा समेत आउने गरेका छन्।
अघिल्लो आर्थिक वर्षको ९ महिनामा व्यक्तिगत तर्फका उजुरी ८ सय १८ वटा परेका थिए। जसमा ५४ करोड २ लाख २६ हजार ९८ रुपैयाँ ठगी भएको बिगो दाबी गरिएको थियो। जसमा विभागले १२ करोड, १७ लाख २८ हजार १ सय ११ रुपैयाँ बिगो भराएको थियो।
लेनदेनको हिसाबकिताबबाट १ सय ५६ वटा जाहेरी मिलाइएको थियो। अघिल्लो आर्थिक वर्षको यसै समयमा १७४ वटा मुद्दा अदालतमा दायर गरिएका थिए। अदालतमा २३ करोड, ३५ लाख, ३२ हजार १ सय २ रुपैयाँ बराबरको बिगो दाबी गरिएको थियो।
सोही अवधिमा विभागबाट जरिवाना भने २ लाख ५५ हजार निणर्य गरिएको थियो।
वैदेशिक रोजगारमा ठगिका घटना बढ्दै गइरहेको विभागको तथ्यांकमा नै देखिन्छ।
एउटा काम भनेर अर्को काममा पुर्याउने
वैदेशिक रोजगारमा खाडी जाने कामदारलाई एउटा काम भनेर अर्को काममा पुर्याउने क्रम बढ्दै गएको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएको छ। विभागका निर्देशक भोलानाथ गुरागाईका अनुसार साउदी, कतार, युएई लगायत मुलुकमा एउटा काम भनेर अर्कै काममा कामदारहरु पुर्याउने समस्या बढ्दै गएपछि कामदारहरु समस्यामा परेर फर्कने र विभागमा ठगीको उजुरी दिने गरेका छन्।
म्यानपावर कम्पनीहरुले नै कामदारलाई राम्रो काम र कमाईको प्रलोभन देखाउने तर कमाई पनि विदेश पुगेपछि भनेजस्तो नहुने समस्याहरु बढ्दै गएको विभागले जनाएको छ। निर्देशक गुरागाई भन्छन्, ‘धेरै कामदारलाई राम्रो काम र कमाइको प्रलोभन देखाएर ठूलो रकम असुल्ने तर भनेजस्तो काम नहुने समस्या बढ्दै गएको छ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।