काठमाडौं- संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले चिनियाँ कम्पनी बिवाइडीलाई गुणस्तरहीन विद्युतीय बस फिर्ता लगी सम्झौताअनुसार नयाँ बस उपलब्ध गराउन पत्राचार गरेको छ। विद्युतीय बसमा सम्झौता अनुसारका विषेशता नभएकाले पत्राचार गरिएको मन्त्रालयले बताएको छ।
बिवाइडीले उपलब्ध गराइएका ५ वटा विद्युतीय गाडी फिर्ता लगरे सम्झौताअनुसार बस उपलब्ध गराउन भन्दै पत्राचार गरिएको मन्त्रालयका प्रवक्ता घनश्याम उपाध्यायले जानकारी दिए।
लुम्बिनी विकास कोषका लागि भनेर खरिद गरिएका ५ वटा विद्युतीय बस गुणस्तरहीन भएको प्रमाणित भएको थियो। 'गुणस्तरहीन प्रमाणित भएका बस ‘रिइन्स्पेक्ट’(प्राविधिक रुपमा मर्मत) मात्र गरेर नेपालले लिँदैन। सम्झौताअनुसारकै नयाँ बस उपलब्ध गराउने भए केही समय थप हुन्छ,' बिवाइडीलाई पठाइएको पत्रमा भनिएको छ।
मन्त्रालयले गरेको पत्रको कम्पनीबाट अहिलेसम्म कुनै पनि औपचारिक जानकारी नआएको प्रवक्ता उपाध्यायको भनाइ छ।
कम्पनीले पत्रको जवाफ नदिए ठेक्का सम्झौता रद्द गर्ने तयारी गरेको मन्त्रालयले जनाएको छ।
मन्त्रालयले एसियाली विकास बैंक (एडिबी)को अनुदान सहयोगमा एक वर्षअघि विद्युतीय बस खरिद गर्ने निर्णय गरेको थियो।
२० सिट क्षमताका ५ वटा बस र ७ सिट क्षमताका ११ वटा विद्युतीय कार खरिद गर्न मन्त्रालयले चिनियाँ कम्पनी बिवाइडीसँग सम्झौता गरेको थियो। जसमा २० सीटका बस नेपाल आइपुगेका थिए। तर ७ सिटका ११ वटा कार आउने/नआउने निश्चित छैन। अब मन्त्रालयले सम्झौताअनुसारका विद्युतीय बस उपलब्ध नगराए ठेक्का सम्झौता रद्द गर्ने जनाएको छ।
गुणस्तहीन प्रमाणित भइसकेको विद्युतीय बस नेपाल भित्र्याइएपछि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गत कात्तिक पहिलो साता बेलुन फर्फराउँदै पुल्चोकदेखि सिंहदरबारसम्म बसमा सवारी गरी उद्घाटन गरेका थिए। विद्युतीय बस कम गुणस्तरका मात्र होइनन्, सम्झौताका मापदण्ड मिचेर खरिद गरिएको प्रमाणित भएको थियो।
पर्यटकीयस्थल लुम्बिनी विकास कोषका लागि भनेर ल्याइएका भएपनि काठमाडौंमा चलाउने गरी सडकमा उतारिएका यी विद्युतीय बस खरिदमा चिनियाँ कम्पनीका नेपाली एजेन्टको बदमासी सतहमा आएको थियो। चीनमा विद्युतीय सवारी उत्पादन तथा बिक्री/वितरणका लागि कहलिएको बिवाइडी कम्पनीका लागि विद्युतीय गाडीको नेपाली एजेन्ट साइमेक्स कम्पनी हो। यो कम्पनी सांग्रिला होटलका सञ्चालक प्रसिद्ध पाण्डेको हो।
पाण्डेको कम्पनीले सम्झौता विपरीत ५ वटा गुणस्तहीन विद्युतीय बस उपलब्ध गराएको तथ्य सार्वजनिक भएको थियो।
२० सिट क्षमताका ५ वटा बस र ७ सिट क्षमताका ११ वटा विद्युतीय कार खरिद गर्न मन्त्रालयले चिनियाँ कम्पनी बिवाइडीसँग सम्झौता गरेको थियो। जसमा २० सीटका बस नेपाल आइपुगेका थिए। तर ७ सिटका ११ वटा कार आउने/नआउने निश्चित छैन। अब मन्त्रालयले सम्झौताअनुसारका विद्युतीय बस उपलब्ध नगराए ठेक्का सम्झौता रद्द गर्ने जनाएको छ।
मन्त्रालयले बस खरिद सम्झौता गर्दा चिनियाँ उत्पादन हुनपर्ने उल्लेख गरेको थियो। तर, सांग्रिला होटलका सञ्चालक तथा चिनियाँ कम्पनीका नेपाली एजेन्ट पाण्डेको मिलोमतोमा भारतमा उत्पादन भएका गुणस्तरहीन विद्युतीय बस नेपाल भित्र्याइएको थियो।
सम्झौता विपरीत विद्युतीय बस खरिद भएको सूचना पाएपछि मन्त्रालयले अध्ययन कमिटी बनाएर छानबिन गरेको थियो। छानबिन समितिले प्रतिथान दुई करोड रुपैयाँ परेका विद्युतीय बसमा १७ वटा कमजोरी रहेको फेला पारेको थियो।
खरिद सम्झौतामा सी-६ विद्युतीय मिनीबस भन्ने उल्लेख भएपनि पाण्डेले भारतीय बजारमा परीक्षणका लागि उत्पादन भएका के-६ विद्युतीय बस नेपाल ल्याइएको तथ्य समितिले फेला पारेको थियो।
खरिद सम्झौतामा विद्युतीय बसको तौल ७ हजार ४ सय ६५ केजी हुनुपर्ने उल्लेख छ। तर ५ वटै बस कम तौलका छन्। नेपाल ल्याइएका बसको उत्पादन मिति समेत स्पष्ट खुलाइएको छैन। गाडीको बत्ती, सिट बेल्ट, सूचीबोर्ड समेत मापदण्डभन्दा बाहिर रहेको खुल्न आएको थियो।
विद्युतीय बसको फिनिसिङ पनि सम्झौताअनुसार नरहेको, गाडीमा प्रयोग गरिएका सिसाहरू पनि मापदण्ड विपरीत रहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। बसको ढोका समेत राम्रोसँग नखुल्ने अवस्थामा थिए।
यसका साथै गाडीको उत्पादन परीक्षण रिपोर्ट समेत नभएको फेला परेको थियो। खरिद सम्झौतामा तोकिए बमोजिमका पार्टपूर्जा र टायर पनि नभएको फेला परेको थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।