काठमाडौं- काठमाडौँमा आयोजना भएको एसिया प्यासफिक समिट आज समापन भयो। मंसिर १५ बाट सुरू भएको समिटले नेपालको राजनीतिमा दीर्घकालीन असर पार्ने निश्चित छ। इसाई धर्म प्रचारका लागि विख्यात युनिभर्सल पिस फेडेरेसनको आयोजनामा भएको कार्यक्रममा नेपाल सरकार सह–आयोजक रहेको थियो।
एउटा आइएनजिओको कार्यक्रममा सरकार सह-आयोजक भएको व्यापक आलोचनापछि सरकार सह–आयोजकको भूमिकाबाट पछि हटे पनि कार्यक्रममा सरकारले देखाएको तदारुकताले भने काजगमा मात्रै सह–आयोजकबाट पछि हटेको प्रष्ट भएको छ।
युनिभर्सल पिस फेडेरेसन (यूपीएफ)का अन्तराष्ट्रिय अध्यक्ष थोमस वास्सले शनिबार उद्घाटन कार्यक्रममा सम्बोधन गर्दै नेपाल सरकार कार्यक्रमको साझेदार भएको स्पष्ट पारेपछि नेपाल सरकार सहयोगीको भूमिकामा मात्रै रहेको दाबी झुट सावित भएको हो।
सम्मेलनको उद्घाटन सत्रलाई सम्बोधन गर्दै प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नेपाल जस्तो पुरानो सभ्यता भएको देशमा यस किसिमको कार्यक्रम आयोजना हुनु गौरवको कुरा भएको बताए। उनले आइतबार यूपीएफका प्रमुख हक जा हानसँगबाट सम्मान पनि ग्रहण गरे।
सम्मेलनको विरोधमा प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसका साथै सत्तारुढ दलका नेतासहित सर्वसाधारणको समेत व्यापक आलोचना गरे पनि सरकार सम्मेलन आयोजना गर्न पाउनुमा हर्षित भएको अभिव्यक्ति दिइसकेको छ।
सम्मेलनका लागि एकनाथ ढकालको राजनीतिक चलखेल
बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री हुँदा गरिबी निवारणमन्त्री रहेका यूपीएफका नेपाल च्याप्टरका अध्यक्ष एकनाथ ढकालले मन्त्रिपरिषदमा यस्तै सम्मेलन आयोजना गर्न प्रस्ताव लिएर गएका थिए। तर त्यो प्रस्ताव अस्वीकृत भएको थियो।
तत्कालीन परराष्ट्रमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठले कार्यक्रम आयोजनाको स्वीकृति नदिँएको र प्रधानमन्त्री भट्टराईको पनि असहयोग भएपछि कार्यक्रम स्थगित भएको थियो। तत्कालीन गठबन्धन सरकारले आयोजना गर्न नदिएको कार्यक्रम नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको बहुमतको सरकार हुँदा स्वीकृत मात्रै भएन भरपुर सहयोग पनि पायो।
एकनाथ ढकाल इसाई धर्मको प्रचार गर्ने मानिसका रुपमा परिचित रहेका छन्। बेलाबेलामा हिन्दू भएको अभिनय गर्न पनि पछि पर्दैनन्। सन् २०१३ मा यूपिएफ नेपाल च्याप्टरका अध्यक्ष भएका उनी केही वर्ष अघिसम्म नेपालका राष्ट्रिय टेलिभिजनहरूमा इसाई धर्मका विषयमा प्रवचन दिने गर्थे। गत वर्ष चितवनमा हिन्दू परम्पराअनुसार आमाको काजक्रिया बसेका उनै ढकालको मूल काम भने धर्म परिर्वतन गराउने रहेको आरोप लाग्ने गरेको छ।
केही समयअघि मात्र तत्कालीन नेकपा (एमाले) बिलिन भएको राष्ट्रिय परिवार दलको अध्यक्ष समेत रहेका उनी दुवै संविधानसभामा समानुपातिक तर्फबाट सभासद रहेका थिए। दुवै पटक मन्त्री पनि बने। अघिल्लो संसदको निर्वाचनअघि पार्टीलाई नेकपा एमालेमा पार्टी विसर्जन गरेका उनी हाल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका केन्द्रीय नेता हुन्। नेकपाको बैसाखी टेकेर ढकालले नेपालमा यो कार्यक्रम गर्न सफल भएको नेकपाका एक केन्द्रीय सदस्य आरोप छ।
सरकारले वास्तवमा सह-आयोजककै काम गर्यो
जनदबाबपछि सहयोगी भूमिकामा मात्र सीमित हुने दाबी गरेको सरकारले वास्तवमा काम चाँहि सहआयोजककै गरेर पुष्टि गर्यो। ‘सरकारले यो कार्यक्रमा सहभागी भएर ठूलो गल्ती गर्यो’ नेकपाका एक केन्द्रीय सदस्यले भने, 'सरकारको चौतर्फी आलोचना भएको बेला यस्तो कार्यक्रम आयोजना गर्न दिएर सरकारले भूल गर्यो। सरकारले आफ्नो प्राथमिकताको क्षेत्र छुट्याउनै सकेन।’
त्यसै पनि प्रधानमन्त्री ओली पनि विवादरहित व्यक्ति होइनन्। २०७२ सालमा भारतले लगाएको नाकाबन्दीका बेला भारतको तीव्र आलोचना गरेर आम नागरिकको सहानुभूति प्राप्त गरेका थिए। तर दोस्रो पटक प्रधानमन्त्रीका रूपमा सत्तारोहण गरेको नौ महिनामा नै उनी विवादको चरम उत्कर्षमा पुगे।
एसिया प्यासफिक समिट आयोजनाका विषयमा नेकपा केन्द्रीय कमिटी भित्रै प्रधानमन्त्री ओलीको आलोचना भएको हो। पार्टीका प्रवक्ता समेत रहेका नाराणकाजी श्रेष्ठले सरकारको कार्यक्रममा सरकोर प्रमुखको संलग्नताका विषयमा कडा आपत्ति जनाएका छन्। परराष्ट्रमन्त्री हुँदा स्थगित गरेका कार्यक्रम केपी ओली सरकारले आयोजना गर्न दिदाँ पनि उनको आलोचना कडा आएको बताइएको छ।
जे बोले, ठीक उल्टो गरे परराष्ट्रमन्त्री ज्ञवालीले
यसअघि फिजीमा आयोजना गर्ने प्रयास भएको प्यासफिक समिट त्यहाँको सरकारको अस्वीकृतिपछि नेपालमा आयोजना भएको हो। यसअघि सरकारका प्रायः सबै मन्त्रालय विवादमा आए पनि तुलनात्मक रुपमा परराष्ट्र मन्त्रालय यो मामिलामा चोखो रहेको थियो। विवादित कार्यक्रम गर्न स्वीकृति दिँदा परराष्ट्र मन्त्रालय र मन्त्री प्रदीप ज्ञवालीको भुमिकामाथि पनि प्रश्न उठेको छ।
परराष्ट्रमन्त्री भएको केही समयपछि नै ज्ञवालीले पत्रकार सम्मेलन नै आयोजना गरेर 'एक बोरा चामलसँगै बाइबल पनि दिने आइएनजिओलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउने' बताएका थिए। तर बाइबल नै बाँढ्ने इसाईधर्म प्रचारक आइएनजिओलाई नेपालमा कार्यक्रम आयोजना गर्न दिएर मन्त्री आफैले आफ्नो अभिव्यक्तिको सम्मान गर्न सकेनन्।
हिन्दूवादी भाजपा पनि इसाईवादी सम्मेलनमा
कार्यक्रममा भारतीय जनता पार्टीको संलग्नताले आशंका उब्जाएको छ। भारत लोकसभा निर्वाचनको संघारमा छ। आगामी वर्ष अप्रिलमा हुने निर्वाचनलक्षित कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको भाजपाका नेता विजय जोलीको इसाईधर्मसँग सम्बन्धित कार्यक्रमा सहभागिताले कार्यक्रमप्रति थप संशय उब्जिएको छ।
उद्घाटन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै नेता जोलीले यूपीएफ प्रमुख हक जा हनलाई शान्तिका दूत भन्दै उनको सम्मानमा उपस्थित सबैलाई उभिएर सम्मान व्यक्त गर्न भनेका थिए। नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै उनले यो कार्यक्रममा धर्म परिर्वतन जस्ता कुनै कुरा नभएको दाबी गरे।
यसैगरी प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीका प्रेस सल्लाकार डा कुन्दन अर्यालले यस्तो कार्यक्रमले देशको गरिमा बढ्ने बताउँदै कार्यक्रम आयोजनाका विषयमा विवाद गर्नुको कुनै तुक नभएको बताएका छन्। ‘कार्यक्रमले नेपालको कूटनीतिक क्षेत्रको विकास हुन्छ’ उनले भने, ‘सरकार आफूले गरेको काममा पूर्ण सजग छ, विगतमा अरु पार्टीका नेता पनि यस्ता कार्यक्रमा सहभागी भएका छन्, अहिले विवाद गर्नुको कुनै तुक छैन।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
