धनगढी- बलात्कारपछि हत्या भएका पीडितका आफन्तले संघ, प्रदेश तथा स्थानीय सरकारले घोषणा गरेको राहत रकमप्रति आशंका व्यक्त गरेका छन्। सरकारले पैसा दिएर दोषीलाई उन्मुक्ती त गर्ने हो की भन्ने आशंकाले आफन्तहरुले घोषणा गरिएको राहत रकम लिन हिच्किच्याएको बताएका छन्।
कैलालीको गैरीगंगा नगरपालिका वडा नं. ११ कि २१ वर्षिया माया विकको असार १२ गते वलात्कार पछि हत्या भएको थियो। हत्या भएको केही दिनमै नगरपालिकाले पीडितका आफन्तलाई एक लाख रकम दिने घोषणा गरेको मायाका ठुल बुवा खडक विकले बताए। ‘नगरपालिकाले रकम उपलब्ध गराउने घोषणा गर्यो तर, लिन मन लागेको छैन्’ ठुलबुवा खडकले भने ‘कतै पैसा दिएर दोषीलाई उन्मुक्ती त गराईने हो की भन्ने मनमा शंका लाग्छ।’ उनले दोषीलाई आजीवन काराबास नभएसम्म घोषणा गरिएको रकम लिन मन नभएको बताए।
माया विकको हत्यामा संलग्न रहेका गौरीगंगा वडा नम्बर ११, शिवपुरका ३० वर्षीय गणेश बडुवाल, २७ वर्षीय मनोज बोगटी, २० वर्षीय भूवन खाती, १९ वर्षका तपेन्द्र बोगटी र सोही नगरपालिका एैठाका २१ वर्षका सुरज चौधरी अहिले पुर्पक्षका लागि कैलाली कारागारमा पुगे। ठुल बुवा खडकले भने ‘दोषीहरुलाई सासभित्र लास बाहिर होस्।’
मायाका बुवा हर्क विकले भने ‘सरकारले क्षतिपुर्ति दिने घोषणा गरेको छ राम्रो हो तर, पहिले दोषीहरुलाई आजीवन काराबास गर्नुपर्छ।’ उनले दोषीहरुलाई फा“सीको सजाय दिनुपर्ने पनि माग गरे। माया विकको परिवारलाई प्रदेश ७ सरकारले भदौ ११ गतेको मन्त्री परिषदको बैठकले पा“च लाख उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको थियो।
यस्तै बैठकले साउन १० गते भिमदत्त नगरपालिका वडा नं. २ वस्ने १३ वर्षिया वालिकालाई वलात्कार पछि हत्या गरिएको र भदौ ८ गते भिमदत्त नगरपालिका वडा नं. १८ वस्ने १४ वर्षिय सन्नी खुनाको आन्दोलनका क्रममा मृत्यु भएकोले आफन्तलाई पाँच लाख दिने निर्णय गरेको थियो।
माया विकका परिवारलाई भने संघीय सरकारले अहिलेसम्म क्षर्तिपुर्ति उपलब्ध गराउने भन्ने बारे घोषणा गर्न सकेको छैन।
निर्मलाकी बुबा यज्ञराज पन्तले भने ‘हामीलाई अहिले क्षतिपुर्ति भन्दा पनि वास्तविक दोषी पत्ता लगाई कारबाही गर्न जरुरी छ।’ उनले छोरीको बलात्कारपछि हत्या गर्ने दोषीलाई कानुनी कारबाही दायरामा ल्याएको हेर्ने रहर रहेको बताईन्। ‘छोरीको हत्या गर्नेलाई पहिचान गरि आजीवन काराबास या फा“सीको सजाय दिनुपर्छ’ उनले भनिन्।
कञ्चनपुर प्रहरीले घटनाबारे अनुसन्धान गरिरहेको भएपनि अहिलेसम्म दोषी पत्ता लाग्न सकेको छैन्। कञ्चनपुर प्रहरी प्रमुख कुवेर कडायतले निर्मला पन्तको हत्याबारे प्रहरीले अनुसन्धान जारी राखेको बताए। ‘हामीले घटनामा संलग्न धेरै व्यक्तीमाथि शंका गरेका छौं’ उनले भने ‘तर, प्रमाण नहुँदा समस्या भएको छ।’
यस्तै सनी खुनाका आफन्तले पनि राहत रकम भन्दा पनि सनीलाई गोली लागेको स्थानमा सालिक बनाउनुपर्ने र गोली चलाउने व्यक्तीलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउनुपर्ने माग गरेका छन्।
विभेद भएको आरोप
संघीय सरकारले एकै प्रवृतिका घटनामा राहत रकम उपलब्ध गराउ“दा विभेद गरेको पीडितहरुले आरोप लगाएका छन्। कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिकाकी निर्मला पन्त, कैलालीको गौरिगंगा नगरपालिकाकी माया विक र कञ्चनपुरको कृष्णपुर नगरपालिकाकी कविता विष्टको बलात्कारपछि हत्या भएको थियो।
तर, संघीय सरकारले निर्मला पन्तका आफन्तलाई मात्र १० लाख रकम उपलब्ध गराउने घोषणा गरेको थियो।
विकका ठुलबुवा खडक विकले भने ‘एउटै प्रवृतिको घटना छ तर, सरकारले राहत उपलब्ध गराउनमा विभेद गरेको छ।’ उनले राहत पाउन पनि आन्दोलन गर्नुपर्ने होकी भन्ने प्रश्न गरे। मायाका परिवारलाई प्रदेश सरकारले पा“च लाख उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको छ।
कञ्चनपुरकै कृष्णपुर नगरपालिका ८ की कविता विष्टको परिवारलाई केन्द्र र प्रदेश दुवै सरकारले अहिलेसम्म कुनै पनि राहत उपलब्ध गराएको छैन। स्थानीय सरकारले पनि त्यससम्बन्धी पहल गरेको छैन्।
विष्टको गएको असार ३२ गते लालझाडी गाउ“पालिका ५ को जंगलमा शव फेला परेको थियो। असार २६ गतेदेखि हराइरहेकी विष्टको लालझाडी जंगलको आमखैया नजिकै बलात्कारपछि हत्या गरेको अवस्थामा शव भेटिएको थियो।
सबैको बलात्कारपछि हत्या भएको छ। तर उस्तै प्रकृतिका घटनामा सरकारले दिने राहतमा भने विभेद गरिएको छ।
राहत र न्याय दिलाउने सवालमा राज्यले कुनै विभेद गर्न नहुने महिला अधिकारकर्मीहरुले बताएका छन्। उनीहरुले आन्दोलन र चर्का आवाज गरेकै आधारमा राहत पाइने रहेछ भन्ने परिपाटी भविष्यमा विकसित होला कि भन्ने आशंका व्यक्त गरिरहेका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।