काठमाडौं- भारतले बासमती बाहेकका चामल निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएदेखि यतिबेला नेपाली बजारमा चामलको मूल्य आकाशिएको छ। अधिकांश व्यापारीले मूल्य बढाएर चामल बिक्री गर्न थालेका छन्।
साउनको पहिलो साता १ हजार ८५० रुपैयाँ पर्ने २५ केजीको बोरा चामल अहिले २ हजार १५० रुपैयाँ पर्न थालेको छ।
यस्तै अन्य चामल पनि २५० भन्दा बढीले मूल्य बढेको पाइन्छ। दैनिक भान्सामा पाक्ने चामल महँगिदा यसको मारमा आम उपभोक्ता परेका छन्। चामल किनेर खान नसक्ने गरी महँगिएको उपभोक्ताको गुनासो छ। तर यसबारे न सरकारलाई चासो छ, न त मातहतका निकायलाई नै।
सरकार मातहतको निकाय वाणिज्य आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागले साउन १५ गत एक विज्ञप्ति निकाल्दै भारतले चामल निर्यातमा रोक लगाउनु पूर्व भित्रिएका चामलको मूल्य नबढाउन निर्देशन गरेको थियो। मूल्य बढाएको पाइएमा कारबाही गर्ने कुरा समेत सो विज्ञप्तिमा उल्लेख थियो।
तर, अहिले बजारमा व्यापारीहरुले चामलको मूल्य बढाइसकेका छन्। ती व्यापारीको न अनुगमन भएको छ न कार्बाही नै। उल्टै विभाग यतिबेला मौन छ।
विभागले दैनिक अनुगमन गरेका तथ्यांक हेर्दा खाद्य पसलको अनुगमन देखिन्छ। तर कारबाहीको कसुर भने खरिद बिलबिजक नराखेको मात्रै भेटिन्छ। विभागले मूल्य नबढाउन निर्देशन गरेको दिन (साउन १५ गते) १७ वटा खाद्य पसल अनुगमन गरेको थियो। जसमा सामान्य निर्देशन मात्रै दिइएको तथ्यांकमा उल्लेख छ।
विभागले साउन १६ गतेदेखि १९ गतेसम्म २९ वटा खाद्य तथा किराना पसलमा अनुगमन गरेको छ। जसमध्ये ७ वटा खाद्य पसल खरिद बिलबिजक नराखेको पाइएको थियो। ती पसललाई पाँच हजार र १० हजार रुपैयाँका दरले जरिवाना गरिएको छ।
विभागले कीर्तिपुर, कालीमाटी, बालुवाखानी, नागार्जुन, सीतापाइलाका खाद्यान्न पसलमा खरिद बिलबिजक नराखेको पाएपछि १०÷१० हजार रुपैयाँका दरले ५० हजार रुपैयाँ जरिवाना तिराएको छ।
यस्तै विभागले बोजेपोखरी र बुद्धमार्गका खाद्य पसललाई पाँच हजार रुपैयाँको दरले १० हजार रुपैयाँ जरिवाना गरी कुल ६० हजार रुपैयाँ जरिवाना तिराएको छ।
विभागको बजार अनुगमनबारे वाणिज्य आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागका प्रवक्ता होमनाथ भट्टराईसँग नेपाल लाइभले सोध्यो, ‘अहिले बजारमा चामल महँगिएको छ। यसबारे तपाईंहरुले गरेका अनुगमनको तथ्यांकमा चामलको महँगीबारे उल्लेख छैन, किन?’
‘अहिले हामीसँग २ वटा टोली मात्रै छ। नियमित अनुगमन भइरहेको छ। एकमुष्ट अनुगमन गरिरहेका छौँ। तर चामल महँगिएकै विषयमा भने अनुगमन गरेका छैनौँ। खरिद बिलबिजक नराखी पसल सञ्चालन गरेर महँगी गरेको कमन रुपमा अनुगमन गरेर जरिवाना गराएका छौँ,’ उनले जवाफ दिए।
दशैँ–तिहार जस्ता चाडबाडका बेला बजार अनुगमन गर्न १० भन्दा बढी टोली पठाउनहुन्छ। यस्तो महँगी भएको बेलामा किन २ वटा मात्रै टोली?’
हाम्रो प्रश्नमा उनले जवाफ दिए, ‘दशै–ंतिहारजस्ता चाडपर्वको बेलामा कालोबजारी मौलाउने सम्भावना बढी हुन्छ। सबै ठाउँमा बजार अनुगमन गर्नुपर्छ। त्यतिबेला सरकारले तयारीका साथ कर्मचारी पठाउँछ। अहिले कर्मचारी थोरै छौँ। कर्मचारी सरकारले पठाउने हो। अहिले सामान्य प्रशासन मन्त्रालयलाई पत्राचार गरेर कर्मचारी माग गरेका छौँ। सरकारले कहिले पठाउँछ टुङ्गो छैन।’
सरकारले अनुगमनका लागि कर्मचारी नपठाउँदा अनुगमनमा ढिलाइ भएको र कर्मचारी पठाएपछि तत्काल बजार अनुगमन हुने उनको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
