असार सकिनैलाग्दा २२ प्रतिशत मात्रै रोपाइँ, सबैभन्दा कम मधेसमा

कृषि

कल्पना घिमिरे बिहीबार, असार २१, २०८० २१:२५

काठमाडौं– कृषि विभागको तथ्यांकअनुसार देशैभर कूल २२ प्रतिशत क्षेत्रमा मात्रै रोपाइँ भएको छ। विभागका अनुसार गतवर्ष यस अवधिमा करिब ४५ प्रतिशत रोपाइँ भइसकेको थियो। समयमै पानी नपर्दा धान रोपाइँमा ढिलाइ भएको बाली विकास तथा जैविक विविधता संरक्षण केन्द्रका प्रमुख डा रामकृष्ण श्रेष्ठले जानकारी दिए।

‘मनसुन एकनासको छैन। यसवर्ष असार सकिँनै लाग्दा धान रोपाइँ गतवर्षको तुलनामा आधाभन्दा बढीले घटेको छ। गतवर्ष २२ गतेसम्म ४९.३३ प्रतिशत ९६ लाख २ हजार ३४२ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको थियो,’ उनले भने, ‘असार १९ गतेसम्मको तथ्यांक अनुसार कूल २२ प्रतिशत क्षेत्रमा मात्रै धान रोपाइँ भएको पाइएको छ। गतवर्षको यसै अवधिमा झण्डै ४५ प्रतिशत रोपाइँ सकिएको थियो। रोपाइँ कम हुनुको पहिलो कारण मनसुन नै हो।’

गतवर्ष १४ लाख ४७ हजार ७८९ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान रोपाइँ भएको थियो भने यो वर्ष सरकारले १४ लाख ९५ हजार ८८६ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान रोपाइँ हुने अनुमान गरेको छ। १९ असारसम्म देशभर कूल ३ लाख २९ हजार ४३६ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ। जुन २२.०२ प्रतिशत मात्रै हो। केन्द्रकाअनुसार गत वर्ष २२ असार र अहिलेको १९ असारसम्मको तथ्यांक हेर्दा २७ प्रतिशत कम क्षेत्रफलमा कम मात्रामा रोपाइँ भएको पाइएको छ।

मधेसमा सबैभन्दा कम रोपाइँ
सबैभन्दा बढी धान उत्पादन हुने मधेस प्रदेशमा असार सकिनै लाग्दा पनि यसवर्ष सबैभन्दा थोरै क्षेत्रमा रोपाइँ भएको श्रेष्ठले बताए। असार १९ गतेसम्मको तथ्यांक हेर्दा ९.५३ प्रतिशत क्षेत्रफलमा मात्रै रोपाइँ भएको उनको भनाइ छ। अर्थात् ३८ हजार २७५ हेक्टर क्षेत्रफलमा मात्रै रोपाइँ भएको उनले बताए। गत वर्षको २२ असारसम्म ५६ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ भइसकेको थियो। गतवर्ष असार तेस्रो सातासम्म प्रदेशमा ३० प्रतिशत क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको थियो।

यसवर्ष मधेसमा ४ लाख एक हजार ६५० हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ हुने सरकारको अनुमान गरेको छ। यस्तै कोशी प्रदेशमा यसवर्ष १६.२९ प्रतिशत अर्थात् ५७ हजार ८१४ हेक्टर क्षेत्रफलमा मात्रै रोपाइँ भएको श्रेष्ठले बताए। यस प्रदेशमा गतवर्ष असार २२ गतेसम्म प्रदेशमा ३१.९६ प्रतिशत अर्थात् एक लाख ८ हजार क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको तथ्यांक छ। यो वर्ष यो प्रदेशमा ३ लाख ४० हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ हुने सरकारको अनुमान छ।

असार १९ गतेसम्म बागमती प्रदेशमा ३३ हजार ६८२ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको छ। यो २७.३० प्रतिशत हो। गतवर्षको असार २२ गतेसम्म यो प्रदेशमा ४२ प्रतिशत क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको थियो। योवर्ष यस प्रदेशमा एक लाख २३ हजार ३६४ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ हुने अनुमान गरिएको छ।

विभागकाअनुसार गण्डकी प्रदेशमा १७.५५ प्रतिशत अर्थात् १७ हजार १७४ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको छ। गतवर्ष २२ असारसम्म प्रदेशमा ६२ प्रतिशत क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको थियो। सरकारले यसवर्ष प्रदेशमा ९७ हजार ८५१ हेक्टरमा धान रोपाइँ हुने अनुमान गरेको छ।

लुम्बिनी प्रदेशमा ७५ हजार ९८३ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको छ। जुन कूल रोपाइँ योग्य क्षेत्रफलको २४.४३ प्रतिशत मात्रै हो। गतवर्ष यस अवधिमा प्रदेशमा ५३ प्रतिशत अर्थात् एक लाख ७१ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको थियो।

सबैभन्दा बढी सुदूरपश्चिममा
विभागकाअनुसार असार तेस्रो सातासम्म आइपुग्दा सुदूरपश्चिममा प्रदेशमा सबैभन्दा बढी रोपाइँ भएको छ। सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ४८.९७ प्रतिशत क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ। सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ८६ हजार ७२ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ भने बाँकी भू–भागमा पनि रोपाइँ जारी छ। यो वर्ष एक लाख ७५ हजार ७६३ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ हुने अनुमान गरिएको छ।

कर्णाली प्रदेशमा कूल क्षेत्रफलको ४५.०२ प्रतिशत अर्थात् २० हजार ४३४ हेक्टरमा रोपाइँ क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ। कर्णालीमा यो वर्ष ४५ हजार ३८७ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ हुने अनुमान गरिएको छ। यस अवधिमा सकिसकेको छ। गतवर्ष यस अवधिमा प्रदेशमा २१ हजार ८९४ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको थियो।