काडमाडौं– मधेस प्रदेश सभाको अन्तिम नतिजा सार्वजनिक हुनै लाग्दा सरकार बनाउने जोडघटाउ सुरु भएको छ। प्रदेश सभाका प्रत्यक्षतर्फ ६४ सिटमध्ये ६३ सिटको परिणाम आइसकेको छ भने एक सिटको परिणाम पनि आजै रातिसम्म आउने सम्भावना छ।
सार्वजनिक भएका ६३ सिटको मतपरिणाम अनुसार नेकपा एमाले १४ सिटसहित पहिलो स्थानमा, १३ सिटसहित नेपाली कांग्रेस दोस्रो स्थानमा र ९ सिटसहित जसपा तेस्रो स्थानमा देखिएका छन्।
यस्तै मधेसको प्रदेश सभामा लोसपाले ७, जनमत पार्टीले ६, माओवादी र नेकपा एसले ४/४ सिट जितेका छन् भने ६ जना स्वतन्त्र उम्मेदवार पनि निर्वाचित भएका छन्।
स्वतन्त्र सहित ७ दलका प्रतिनिधिको उपस्थिति रह्ने मधेस प्रदेशमा कस्तो सरकार बन्छ भन्ने बहस सुरु भइसकेको छ। यद्यपि, समानुपातिकतर्फको पूर्ण मतरिणाम नआई दलहरुको वास्तविक स्वरुप भने थाहा हुँदैन।
१ सय ७ सदस्यीय मधेस प्रदेश सभामा ६४ प्रत्यक्ष र ४३ समानुपातिक सिट छन्। सरकार बनाउन ५४ सिट आवश्यक पर्छ।
२०७४ को निर्वाचनमा तत्कालीन समाजवादी र राजपाले मिलेर आवश्यक संख्या पुर्याउँदै बहुमतको सरकार बनाएका थिए। तर यो पटक दुई दल मिलेर मात्र बहुमत पुग्ने अवस्था छैन।
सत्ता गठबन्धनमा रहेका पाँच दलमध्ये मधेस प्रदेशमा कांग्रेस, लोसपा, माओवादी र नेकपा एस गरी चार दल छन्। यी दलहरुले प्रत्यक्षतर्फ पाएको सिट संख्या २८ मात्र छ। त्यसैले बहुमतका लागि ६ स्वतन्त्र वा जनमत पार्टीको सहारा लिनुपर्ने हुन्छ।
दलहरु समानुपातिकको पूर्ण नतिजा नआई प्रदेश सरकारको समीकरणबारे टिप्पणी गर्न नमिल्ने गठबन्धनका एक नेताले बताए।
यद्यपि, गठबन्धनका नेताहरु अनुसार समानुपातिको सिट जोडेर बहुमत पुग्ने आकलन गरिरहेका छन्। सरकार बनाउन आवश्यक बहुमत संख्या ५४ कांग्रेस, माओवादी, लोसपा र नेकपा एसको सिटसहित पुग्ने आशमा गठबन्धन देखिन्छ भने एमाले र जसपा पनि जनमत र स्वतन्त्र जोडेर बहुमत पुर्याउने ध्येयमा लागेका छन्।
एमाले र जसपाले जनमत पार्टीलाई आफ्नो पक्षमा ल्याउन सकेमा प्रत्यक्षतर्फ सत्त-गठबन्धनभन्दा एक सिट बढी संख्या पुग्ने देखिन्छ। त्यस्तो अवस्थामा स्वतन्त्रहरुलाई पनि तान्न सकिन्छ भन्ने पक्ष पनि छ। तर जनमत पार्टी एमाले-जसपाको साथमा जान्छ कि जाँदैन भन्ने यकिन छैन। तर, समीकरण बनाउन दुवै पक्षलाई स्वतन्त्रको ६ सिट भने आवश्यक पर्छ।
प्रदेशतर्फ जितेका स्वतन्त्र सांसदहरुमा प्रतिनिधि सभामा स्वतन्त्र जितेका प्रभु साह पक्षको प्रभाव देखिन्छ। उनले प्रतिनिधि सभा जितेको क्षेत्रका दुई प्रदेश सभामध्ये एउटामा स्वतन्त्र उम्मेदवारले जितेका छन्। जितेका अन्य ५ स्वतन्त्र उम्मेदवारमा केहीमा साहको प्रभाव रहेको देखिन्छ।
मधेस प्रदेशबाट प्रतिनिधि सभामा जितेका ३ नेताले एक आसपमा सहकार्य गरेर जाने संकेत गरेका छन्। रौतहट- ३ बाट जितेका साह, उनकै पक्षका रौतहट २ का किरण साहसहित सर्लाही- ४ बाट अमरेश सिंह स्वतन्त्र रुपमा निर्वाचित भएका छन्।
मुख्यमन्त्रीमा यी अनुहार चर्चामा
निर्वाचनको अन्तिम परिणाम आउनै लाग्दा नयाँ सरकारका बारेमा विभिन्न अड्कलबाजी सुरु भएका छन्। मधेस प्रदेशको मुख्यमन्त्री को हुने भन्ने विषयमा पनि चर्चा सुरु भएको छ।
नेपाली कांग्रेसले मधेसमा सरकारको नेतृत्व गर्ने अवस्थामा कसलाई अगाडि सार्छ भन्ने औपचारिक रुपमा केही भनेको छैन। तर कांग्रेसका मधेस प्रदेश सभापति कृष्णा यादव प्रदेश सभामा निर्वाचित भएका छन्। निर्वाचनका क्रममा उनलाई भावी मुख्यमन्त्रीको रुपमा समेत प्रचार गरिएको थियो। साथै समाजिक सन्जालमा समेत मुख्यमन्त्रीमा यादवको नाम चर्चामा ल्याइएको थियो।
कांग्रेस मधेस प्रदेशका संसदीय दलका नेता तथा प्रदेश सरकारका भौतिक मन्त्री रामसरोज यादवले पनि मुख्यमन्त्रीमा दावी गर्ने देखिन्छ। तर रामसरोजलाई पार्टी महाधिवेशनमा पराजित गर्दै कृष्णा यादव कांग्रेसको मधेस सभापति भएपछि संस्थापनको साथ रामसरोजले पाउने सम्भावना कम छ। त्यसैले कांग्रेसबाट पार्टीका प्रदेश सभापति यादव नै मुख्यमन्त्रीमा प्रस्ताव हुने सम्भावना देखिन्छ।
एमाले र जसपाका नेताहरुले अहिलेसम्म कुनै नेता विशेषलाई मुख्यमन्त्रीका रुपमा प्रचार गरेको छैन। जसपाका वर्तमान मुख्यमन्त्री पुन: प्रदेश सभामा निर्वाचित भएकाले उनले पार्टीको तर्फबाट प्रयास गर्नसक्ने सम्भावना छ। तर उनीहरुको बहुमत पुग्ने/नपुग्ने यकिन छैन।
मधेस प्रदेश सभामा निर्वाचित संख्या
एमाले- १४
कांग्रेस- १३
जसपा- ९
लोसपा- ७
स्वतन्त्र- ६
जनमत- ६
माओवादी- ४
नेकपा एस- ४
याे पनि पढ्नुस ।
प्रदेश- १ मा ठूलो दल बनेको एमालेले सरकार बनाउने सम्भावना कति ?
लुम्बिनी प्रदेशमा ठूलो दल एमाले, सरकार बनाउन नागरिक उन्मुक्ति र स्वतन्त्र निर्णायक
कर्णाली मतपरिणाम : प्रत्यक्षमा शून्य बनेको एमाले समानुपातिकमा पहिलो
मधेस प्रदेशमा सरकार बनाउने जोड-घटाउ: स्वतन्त्र सांसद नै निर्णायक
सुदूरपश्चिम प्रदेशबाट मुख्यमन्त्री को?
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
