काठमाडौं- लुम्बिनी प्रदेश सभामा प्रत्यक्ष र समानुपातिक दुवैतिर एमाले नै पहिलो दल बन्ने निश्चित भएको छ। प्रत्यक्षका ५२ वटै निर्वाचन क्षेत्रको मत परिणाम आउँदा एमालेले १८ स्थानमा जितेको छ। समानुपातिकमा समेत अगाडि रहेकाले यो प्रदेशमा एमाले ठूलो दल बन्ने तय छ।
कांग्रेसले १७ स्थानमा जित निकाल्दै दोस्रो पार्टी बनेको छ। यसैगरी माओवादी ६ स्थानसहित तेस्रो शक्ति बनेको छ।
यसैगरी जनता समाजवादी पार्टी, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी, राष्ट्रिय नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको समान दुई-दुई सिट छ। जनमत पार्टीको एक सिट रहेको छ भने स्वतन्त्र रुपमा तीन जनाले जितेका छन्।
लुम्बिनी प्रदेश सभामा ३५ जना समानुपातिक तर्फबाट निर्वाचित हुनेछन्। समानुपातिकमा पनि सवैभन्दा ठूलो दल एमाले नै बन्ने देखिन्छ। झन्डै १२ लाख मत गणना हुँदा एमाले ५ लाख १० हजार ६२ मत पाएको छ। कांग्रेसले ४ लाख ४९ हजार १ सय १० मत पाएको छ भने नेकपा माओवादी केन्द्र १ लाख ७८ हजार ८१० मतसहित तेस्रो नम्बरमा छ। यो प्रदेशमा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले १ लाख १४ हजार ९८२ मत ल्याएर थ्रेस होल्ड कटाउने निश्चित गरेको छ।
कसको सरकार बन्ला?
लुम्बिनी प्रदेशको प्रत्यक्षको मत केलाउने हो भने सत्ता गठबन्धन स्पष्ट बहुमतमा छैन। अहिलेकै अनुपातमा दलहरुले समानुपातिक मत ल्याउने हो भने बहुमत पुग्ने अवस्था बन्दैन। अहिले सत्ता गठबन्धनका पाँचमध्ये कांग्रेससँग १७, माओवादीसँग ६, लोसपासँग २ सांसद् गरी २५ मात्रै छन्।
८७ जना रहने प्रदेश सभामा बहुमत पुग्न ४४ जना चाहिन्छ। बहुमत पुग्न कांग्रेस र माओवादी केन्द्रले समानुपातिकमा १९ जना ल्याउनुपर्ने हुन्छ, जुन यही अनुपातको मत परिणामले असम्भव देखिन्छ। सत्ता साझेदार दुई दल एकीकृत समाजवादी र जनमोर्चाले प्रत्यक्षमा खाता खोलेनन् भने समानुपातिकमा लोसपाले समेत यहाँ थ्रेसहोल्ड कटाउने देखिँदैन।
एमालेले सत्ता साझेदार बाहेकसँग समिकरण बनाउँदा प्रत्यक्षमा २७ जना पुग्छन्। समानुपातिकमा १७ सांसद जुटाउनुपर्ने हुन्छ। राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले समेत माओवादी केन्द्र हाराहारी नै समानुपातिक सांसद पाउने संकेत देखिन्छ। त्यस्तो अवस्थामा एमालेको सरकार बन्न सक्छ।
जसपा र राप्रपासँग तालमेल रहेकाले एमालेसँग सहकार्य गर्ने सम्भावना रहन्छ तर तीन जना स्वतन्त्र उम्मेदवार भएका कारण अप्ठ्यारो देखिन्छ। उनीहरु 'निर्णायक' भूमिकामा हुने सम्भावना बलियो छ। साथै राष्ट्रिय नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले केन्द्रदेखि प्रदेशसम्म कसलाई सघाउँछ भन्ने स्पष्ट छैन। सुदूरपश्चिम र लुम्बिनीमा सत्ताको भाग पाउने हुनाले सत्ता गठबन्धनसँगै जान सक्ने सम्भावना बलियो देखिन्छ। किनभने सुदूरपश्चिममा एमालेले सरकार बनाउने सम्भावना कमजोर बनेको छ।
नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र स्वतन्त्र सांसद्हरु सत्ता गठबन्धनतर्फ जाँदा एमालेले सरकार बनाउन कठिन हुने देखिन्छ। सत्ता गठबन्धनको बहुमत पुग्न सक्छ। तर, तीनैजना स्वतन्त्र एकैतिर नजाँदा पनि समीकरण तलमाथि हुने तहको प्रतिष्पर्धा यहाँ देखिन्छ।
मुख्यमन्त्रीका दाबेदार को?
लुम्बिनी प्रदेशमा मुख्यमन्त्री दोहोरिने सम्भावना छैन। किनभने अघिल्लो पाँच वर्ष कार्यकालमा मुख्यमन्त्री बनेका एमाले महासचिव शंकर पोखरेलले प्रतिनिधि सभा सदस्य हारेका छन् भने कुलप्रसाद केसीले टिकट नै पाएनन्।
नयाँ मुख्यमन्त्रीको लाइनमा एमाले, कांग्रेस र माओवादी केन्द्रका नेता हुनेछन्। नेपाली कांग्रेसबाट मुख्यमन्त्रीको दाबीसहित प्रदेश सभामा निर्वाचन लडेका ५ जनामध्ये दुई रोकिएका छन्।
यसअघि प्रदेशमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता बनेका वीरेन्द्रकुमार कनौडिया कपिलवस्तु–३ को प्रदेश सभा (२)का उम्मेदवार थिए। उनले निर्वाचन जित्दा मुख्यमन्त्री पाउने सम्भावना बलियो थियो। तर, उक्त क्षेत्रमा राप्रपाका जानकीप्रसाद यादव विजयी हुँदा उनी तेस्रो नम्बरमा धकेलिए।
कांग्रेस नेता अब्दुल रज्जाक गद्दी रुपन्देही क्षेत्र नम्बर १ (२)बाट प्रदेश सभामा जितेका छन्। सङ्घीय सांसद र पूर्वराज्यमन्त्री पनि रहिसकेका रज्जाक मुख्यमन्त्रीका लागि प्रत्यासी छन्।
मुख्यमन्त्रीको चाहनासहित कांग्रेस लुम्बिनी प्रदेश सभापति अमरसिंह पुन रोल्पा निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ को प्रदेश सभा (२)बाट चुनावी मैदानमा थिए। तर, उनी स्वतन्त्र उम्मेदवार दिपेन्द्र पुनमगरबाट पराजित भए। लुम्बिनी प्रदेशका सहरी विकासमन्त्री भइसकेका डिल्लीबहादुर चौधरीले दाङ ३ (१)बाट चुनाव जितेर मुख्यमन्त्रीका लागि तयार भएका छन्। यसैगरी मुख्यमन्त्रीकै दाबेदार भनिएका वीरबहादुर राना पाल्पा २ (१)बाट जितेका छन्।
प्रदेश सभामा गठबन्धनबाट १७ सिटमा प्रत्यक्ष लड्ने अवसर पाएको माओवादी केन्द्र ६ सिटमा सिमित भएको छ। त्यसैले मुख्यमन्त्री पाउने सम्भावना न्युन देखिन्छ। गठबन्धनका गडबडीबाट अवसर प्राप्त हुँदा रोल्पाको क्षेत्र नम्बर १ (१)बाट सांसद बनेका जोखबहादुर महराले अवसर पाउन सक्छन्।
प्रदेश योजना आयोगको उपाध्यक्षसमेत रहिसेकेका माओवादी नेता वामदेव क्षेत्री घिमिरे पनि मुख्यमन्त्री बन्ने आकाङ्क्षासहित रुपन्देही क्षेत्र नम्बर २ (२)बाट चुनाव लडेका थिए। उनी एमालेका भोजप्रसाद श्रेष्ठबाट पराजित भइसके।
नेकपा एमालेले अवसर पाउँदा पोलिटब्युरो सदस्य लीला गिरीले मुख्यमन्त्रीको दाबी गर्ने देखिन्छ। उनी रुपन्देही क्षेत्र नम्बर २ (१)बाट निर्वाजित भएका छन्। मुख्यमन्त्रीकै चाहनासहित रुपन्देही क्षेत्र नम्बर १ (ख)बाट चुनावी प्रतिस्पर्धामा रहेका पोलिटब्युरो सदस्य दधिराम न्यौपाने भने पराजित भएका छन्। एमालेका प्रदेश उपाध्यक्ष भोजप्रसाद श्रेष्ठले रुपन्देहीको क्षेत्र नम्बर २ (२) बाट चुनाव जितेका छन्।
याे पनि पढ्नुस ।
प्रदेश- १ मा ठूलो दल बनेको एमालेले सरकार बनाउने सम्भावना कति ?
लुम्बिनी प्रदेशमा ठूलो दल एमाले, सरकार बनाउन नागरिक उन्मुक्ति र स्वतन्त्र निर्णायक
बागमती प्रदेशमा सत्ता-गठबन्धनलाई बहुमत पुग्ने निश्चित, मुख्यमन्त्री को?
कर्णाली मतपरिणाम : प्रत्यक्षमा शून्य बनेको एमाले समानुपातिकमा पहिलो
मधेस प्रदेशमा सरकार बनाउने जोड-घटाउ: स्वतन्त्र सांसद नै निर्णायक
प्रदेश- १ मा ठूलो दल बनेको एमालेले सरकार बनाउने सम्भावना कति ?
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
