काठमाडौं– फुटबलमा कीर्तिमान बन्छन्, तोडिनका लागि। तर, नेपाली फुटबलमा एउटा यस्तो कीर्तिमान छ, जुन ४० वर्ष पूरा हुन लाग्दा पनि टुटेको छैन। त्यो हो, यमबहादुर घले अर्थात् नेपाली फुटबलका प्रभावशाली पूर्वमिडफिल्डर वाईबी घलेको कीर्तिमान, जसले कुवेतविरूद्ध सन् १९८२ को नोभेम्बर २१ मा गोल गरेका थिए।
त्यो गोल नेपालले एसियाली खेलकुदमा गरेको अहिलेसम्मकै एकमात्र गोल हो। अहिले यसको चर्चा किन गर्न खोजिएको हो भने वाईबी घलेले त्यो ऐतिहासिक गोल कुवेतविरूद्ध गरेका थिए। जुन देशविरूद्ध उसैको मैदानमा आज शनिबार नेपालको राष्ट्रिय फुटबल टोली एएफसी एसियन कप छनोट खेल्न उत्रिँदैछ।
यसबीचमा नेपाली फुटबलमा थुप्रै उतारचढाव देखियो। तर, घलेको त्यो ऐतिहासिक गोलको बराबरी कुनै खेलाडीले गर्न सकेका छैनन्। नेपालले सन् १९८२ को एसियन गेम्सअघि पूर्वीपाकिस्तान गएर आगा खाँ गोल्डकप खेल्यो।
नेपालले भारतको चर्चित डीसीएम कपलगायत थुप्रै मैत्रीपूर्ण खेल खेलेको थियो। तर, आधिकारिक रुपमा यही प्रतियोगितामार्फत् पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय फुटबल खेल्दै थियो।
त्यसैले नेपाली फुटबलका लागि यो प्रतियोगिता धेरै अर्थमा महत्वपूर्ण मानिएको थियो। एसियाडको समूह ‘बी’ मा रहेको नेपाल बलिया प्रतिद्वन्द्वी कुवेत, इराक र बर्मासँग प्रतिस्पर्धा गर्न उत्रिएको थियो।
उक्त प्रतियोगितामा नेपालको पहिलो प्रतिद्वन्द्वी नै कुवेत थियो। कुवेत तत्कालीन समयमा एसियाली फुटबलको ‘पावरहाउस’ मानिन्थ्यो।
यो प्रतियोगिता खेल्न आउनुपूर्व कुवेत सन् १९८२ को विश्व कपमा शीर्ष स्थानमा रहँदै छनोट भएको थियो। त्यसैले नेपालविरुद्धको खेलमा कुवेत स्वाभाविक रूपमा आत्मविश्वासी देखिन्थ्यो।
नेपालका लागि जर्मनी प्रशिक्षक रुडी गुटेनडर्फले रक्षात्मक रणनीति अपनाए पनि उनी काउन्टर अट्याकमार्फत् कुवेतको ढाड भाँच्न चाहन्थे। त्यसैले उनले नेपाली डिफेन्डरहरूलाई ओभरल्यापमा जाने रणनीति पहिलो पल्ट नेपाली फुटबलमा प्रवेश गराएका थिए।
जे होस् पहिलो हाफको खेल नेपालले गोलरहित बराबरीमा राखेको अवस्थामा दोस्रो हाफमा ३ गोल खायो। त्यही पनि नेपाली खेलाडीले हार मानेका थिएनन्। त्यसैको नतिजा थियो, वाईबी घलेको त्यो ऐतिहासिक गोल। उनले मानबहादुर मल्लले उपलब्ध गराएको बललाई गोलमा परिणत गराएका थिए।
गोल गर्दासम्म उनलाई थाहा थिएन, आफूले कीर्तिमान रचेको। तर, खेल सम्पन्न भएर फर्किएपछि मात्र उनलाई थाहा भयो।
‘जब मेरो गोलसँगै खेल सकियो। त्यसपछि नेपाली प्रतिनिधि बनेर पुग्नु भएका तत्कालीन सदस्यसचिव शरदचन्द्र शाह र फुटबल संघका अध्यक्ष कमल थापाले गजबै भयो भन्नु भयो। त्यसपछि के भयो भनेर मैले उहाँहरुलाई साेधेँ। तिमीले आफ्नो मात्रै होइन नेपालकै लागि पहिलो गोल गर्यौं नि भन्दा पो थाहा पाएँ, मैले कीर्तिमान रचिसकेको छु भनेर,’ केही वर्षअघि नेपाली मिडियालाई अन्तर्वार्ता दिने क्रममा घलेले भनेका थिए।
घलेले गरेको गोल नै उक्त प्रतियोगितामा नेपालले गरेको एकमात्र गोल सावित भयो। कुवेतपछिका बाँकी दुई खेलमा नेपाल दुवै टोलीसँग समान ३–० गोलले पराजित भयो।
दोस्रो खेलमा इराकसँग ३–० गोलले पराजित भयो भने तेस्रो खेलमा पनि बर्मासँग ३–० ले नै पराजित भयो। समग्रमा नेपालले ९ गोल खायो भने घलेकै एक गोलले आफ्नो इज्जत जोगाएको थियो।
सम्बन्धित समाचार
एक कीर्तिमानी खेलाडीको सम्मानमा
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
