काठमाडाैं- सभापति शेरबहादुर देउवालाई दुई वर्ष सोही पदमा दोहोर्याउने गरी नेपाली कांग्रेसभित्र नयाँ विकल्पमाथि बहस सुरु भएको छ। कांग्रेस नेताहरुभित्र अहिले चर्चाको विषय रहेको उक्त विकल्पमा दोस्रो तहका नेताहरुको व्यवस्थापनको ढाँचा पनि प्रस्ताव गरिएको छ। साथै, दोस्रो तहका नेताहरुलाई पदीय हैसियत दिनका लागि पदाधिकारीमा थप पद सिर्जना गरिने र भागबण्डा लगाइने छ।
कांग्रेसभित्र यस विषयलाई डा मिनेन्द्र रिजालले प्रवेश गराएको स्रोतको दाबी छ। उनले आफ्नो प्रस्तावमा तेस्रो धारको नेताका रुपमा परिचित नेता कृष्णप्रसाद सिटौलालाई समेत ‘कन्भिन्स’ गराइसकेको बताइएको छ। सिटौलालाई भेट्न रिजाल उनकै निवासमा गएका थिए।
सहमतिमा महाधिवेशन गर्ने र भागबण्डा गरी पदाधिकारी बाँड्ने विकल्पमा सिटौला पनि तयार रहेपछि यस विषयले पार्टीभित्र व्यापकता पाएको छ। स्रोतका अनुसार सिटौलाले उक्त विकल्पबारे धेरै नेतालाई सुनाइसकेका छन्। महाधिवेशन गर्न प्रतिकूल समय रहेकाले विकल्पमा जान सकिने उनले पनि तर्क राखेका छन्। कांग्रेसका शीर्ष नेताबीच एकले अर्कालाई सुनाउँदै जाने क्रममा यस प्रसंगले पार्टीभित्र अनौपचारिक बहसको स्थिति सिर्जना गरेको हो।
नेता रिजालले अघि सारेको प्रस्तावलाई प्रारम्भमा धेरैले चासो दिएका थिएनन्। एउटा आइडिया निकाले, सकियो भन्ने धेरैलाई परेको थियो। नेता सिटौलाले उक्त प्रसंग अघि बढाउनु र पछिल्ला दिनमा उनको सम्बन्ध सभापति शेरबहादुर देउवासँग बढ्नुले कांग्रेस सोही विकल्पतिर अग्रसर हुन थालेको धेरै नेताको बुझाइ छ।
महाधिवेशन गर्न ‘परिस्थिति अनुकूल’ नभएको भन्दै सहमतिको महाधिवेशन गर्ने यो विकल्पमाथि शीर्ष नेताहरुकै रुचि छ। सहमतिको उक्त महाधिवेशनमा प्रतिनिधि छनोट नगरी केन्द्रीय समितिको निर्णयको आधारमा हुने प्रस्ताव गरिएको छ। कोरोना संकट, वर्षात् तथा पार्टीभित्रको विवादले महाधिवेशन गर्न सहज नभएको कतिपयको तर्क छ। ‘उत्तम विकल्प’ का लागि सहमतिमा महाधिवेशन गर्ने र त्यसको कार्यकाल दुई वर्षको रहने यो विकल्पका पक्षधरहरुले बताइरहेका छन्।
विधिसंगत महाधिवेशन हुँदा पदविहीन हुने डरमा रहेका नेताहरुले उक्त प्रस्तावलाई सहर्ष स्वीकार्ने कतिपय नेताहरुको दाबी छ।
दोस्रो तहका धेरै नेताले १४औं महाधिवेशनमा उम्मेदवार हुन पाउँदैनन्। उम्मेदवार भएकाहरु पराजित हुने सम्भावना पनि उत्तिकै छ। उनीहरुले १५औं महाधिवेशनमा पनि उम्मेदवार हुन नपाउन सक्छन्। दुई वर्ष भए पनि मनोनित पदाधिकारी हुने लोभ नेताहरुले गर्दा विधिसंगत महाधिवेशन हुने सम्भावना टर्दै गएको कांग्रेसका एक नेताले बताए।
पदाधिकारीमा बहुपद सिर्जना गर्ने र केन्द्रीय समितिमा संख्या बढाउने विकल्पका विषयमा पनि सो प्रस्तावसँगै छलफल अघि बढेको छ। विधानमा रहेको ‘बाधा अड्चन फुकाउने’ व्यवस्था अनुसार सहमतिमा महाधिवेशन गर्न सकिने राय आएको छ। ‘शेरबहादुर देउवालाई दुई वर्षका लागि सभापति बनाऔं। शीर्ष नेतालाई पदाधिकारीमा सहमतिमा भागबण्डा गरौं भन्ने प्रस्ताव गरिएको छ,’ कांग्रेस स्रोत भन्छ।
केन्द्रीय सदस्यकै रुपमा रहेर अर्को महाधिवेशनमा लड्नुभन्दा त अहिले पदाधिकारी बनेर दुई वर्षपछि प्रतिस्पर्धी बन्नु उपयुक्त भएकाले शीर्ष नेताले पदको आशक्ति देखाउनसक्ने बुझाइ छ।
पदाधिकारीमा बहुपद सिर्जना गर्ने र केन्द्रीय समितिमा संख्या बढाउने विकल्पका विषयमा पनि सो प्रस्तावसँगै छलफल अघि बढेको छ। विधानमा रहेको ‘बाधा अड्चन फुकाउने’ व्यवस्था अनुसार सहमतिमा महाधिवेशन गर्न सकिने राय आएको छ।
धेरै नेताले यस विकल्पलाई स्वीकार गर्ने आकलन गरिएको छ। सभापतिका प्रत्यासी दुई जना र तेस्रो पुस्ताका केही युवा नेताहरु भने यस विकल्पको विपक्षमा छन्। नेता रिजालले ‘सहमति-सहमति’ भन्नुको तात्पर्य खुलाउँदै कांग्रेसका एक नेताले हुन सक्ने पदीय भागबण्डा बारे भने, ‘रामचन्द्र र सिटौलालाई सहसभापति, अहिले रहेका उपसभापति र महामन्त्री यथावस्थामा, महामन्त्री र सहमहामन्त्रीमा दोस्रो तहमा रहेका धेरैलाई भागबण्डा गरिन्छ। पद सिर्जना गरेर जिम्मेवारी तोक्ने भएपछि धेरैले पद पाउँछन्।'
आफ्नै पक्षका शीर्ष नेताले सभापतिमा असहयोग गर्ने देखेका पौडेलले पनि सहमति जनाउन सक्ने ती नेताको बुझाइ छ। ‘आफैं नेतृत्वको समूहका नेताहरुले उनकै उम्मेदवारी नचाहेपछि विकल्प पनि उपयुक्त हुन्छ कि भनी उहाँले सोच्न सक्नुहुन्छ,' उनको भनाइ छ।
सभापति देउवाले निधिको साथ पाउन छोडेका छन्। निधिको रिक्त स्थान पूर्ति गर्न बलियो माध्यम उनले सिटौलालाई देखेका छन्। अर्कोतर्फ सिटौला आफैं पनि कमजोर हुँदै गएका छन्। ‘अहिलेकै शक्ति संरचना अनुसारको प्रतिस्पर्धाबाट सभापति हुने सम्भावना सिटौलामा छैन। अरुलाई सभापति बनाउनुभन्दा बरु शेरबहादुर देउवालाई नै सभापति मानेर कम्तीमा दुई वर्ष सहसभापति भइयो भने त्यसबाट आफ्नो भविष्य थप फराकिलो हुनसक्ने सिटौलाले देखेको हुनसक्छन्,’ एक नेता भन्छन्।
विधानले नदिने बाटो टेकेर यस्तो विकल्पबाट अघि बढ्न कसरी सम्भव हुन्छ? भनी नेपाल लाइभले राखेको प्रश्नमा कांग्रेसका एक नेता भन्छन्, ‘हुँदै नै यही छ। यो अति गम्भीर कुरा हो।’
पार्टीलाई वैधानिक विधिबाट महाधिवेशन नगरी अर्को विकल्पमा लाने प्रयास भएपछि केही नेता बैठकमा समेत जुटेका थिए। रोल्पा जिल्ला सभापति अमरसिंह पुनको बूढानीलकण्ठस्थित घरमा बसेको एउटा बैठकले उक्त प्रस्ताव कार्यान्वयनमा आए प्रतिवादमा उत्रने निर्णय गरेको छ। उक्त बैठकमा सभापतिका दुई दाबेदार र संस्थापनइत्तरका युवा नेताहरु सहभागी थिए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।