काठमाडौं–बाँके जिल्लाको बैजनाथ गाउँपालिकामा निर्माण प्रस्ताव गरिएको नौबस्ता औद्योगिक क्षेत्रको मुआब्जा वितरण, जग्गा अधिग्रहण र भोगाधिकारको विषय नटुंगिँदै शिलान्यास गरिएको छ। उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्री लेखराज भट्टले मंगलबार उक्त औद्योगिक क्षेत्रको शिलान्यास गरेका हुन्।
५२५ बिगा क्षेत्रफलमा फैलिएको औद्योगिक क्षेत्रको ३३८ बिगा जग्गामात्रै औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापन लिमिटेडको भोगाधिकारभित्र आएको छ। बाँकी जमिनमा अहिले पनि मानव बस्ती र अन्य संरचना छन्। मंगलबार शिलान्यास कार्यक्रममा पुगेका बैजनाथ गाउँपालिका अध्यक्ष मानबहादुर रुचालले उद्योग मन्त्री भट्टलाई जग्गाको मुआब्जा र भोगाधिकारको विषय नसल्टिँदै शिलान्यास भएको र औद्योगिक क्षेत्र निर्माण गर्ने भनिएको स्थानका बासिन्दासँग भएका सम्झौता कार्यान्वयन नभएको बताएका थिए। भोगाधिकार र त्यहाँको बस्ती अन्यत्र सार्ने विषयमा स्थानीयले संघर्ष समिति नै बनाएर विरोध गरिरहेका छन्।
औद्योगिक क्षेत्रको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) र वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन (इआइए) प्रतिवेदन स्वीकृत भइसकेको छ। डिपिआरअनुसार औद्यागिक क्षेत्र निर्माणका लागि तोकिएको जमिनभित्र साढे २ सय बढी परिवार बसोबास गरिरहेका छन्। तर, संघर्ष समितिले भने ४ सय परिवार विस्थापित हुनुपर्ने अवस्था रहेको बताउँदै आएको छ। शिलान्यास कार्यक्रममै भोगाधिकारको विषय उठेपछि उद्योगमन्त्री भट्टले यो विषय तत्काल समाधान गर्न निर्देशन दिए।
मन्त्री भट्टलाई यस विषयमा जानकारी गराउँदै नेपालगन्ज औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापन कार्यालयका प्रमुख कृष्णबहादुर पुनले औद्योगिक क्षेत्रका लागि तोकिएको सबै ठाउँमा मात्र नभई केही ठाउँमा यस्तो समस्या देखिएको बताएका थिए। ‘औद्योगिक क्षेत्रका लागि छुट्याइएको १० प्रतिशत भूभागमा मात्रै समस्या देखिएको हो,’ पुनले भने, ‘औद्योगिक क्षेत्रमा रहेका भूमिहीन तथा सुकुम्बासीको एकिन तथ्यांकका लागि अहिले स्थानीय तहसँग समन्वय गरिरहेका छौं ।’ औद्योगिक क्षेत्र घोषणा भएको चारकिल्लाभित्र परेको घना बस्तीको व्यवस्थापनका लागि सम्बन्धित निकायसँग छलफल भइरहेको औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापन लिमिटेडको भनाइ छ।
कुल परियोजना लागत ८ अर्ब ७७ करोड रुपैयाँ बराबर अनुमान गरिएको यो औद्योगिक क्षेत्रले २० हजार व्यक्तिका लागि प्रत्यक्ष–अप्रत्यक्ष रुपमा रोजगारी सिर्जना गर्ने अनुमान गरिएको छ। ५ वर्षभित्र निर्माण सम्पन्न गरिसक्ने लक्ष्य राखिएको यो परियोजना स्थानीय कच्चा पदार्थमा आधारित उद्योगलाई विशेष ग्राह्यता दिने उद्देश्यका साथ निर्माण गर्न लागिएको हो।
यो औद्योगिक क्षेत्रका लागि बैजनाथ गाउँपालिकाको उत्तरमा रत्न राजमार्ग, दक्षिणमा डिगिया डाँडा, पूर्वमा गाभर र पश्चिममा पितामरी चार किल्ला कायम भएको छ। औद्योगिक क्षेत्रभित्र १११ वटा औद्योगिक प्लट रहनेछन् भने एउटा प्लटको आधार ९ देखि ३० रोपनीसम्म रहनेछ। यो यहाँभित्र कृषिमा आधारित उद्योग, वनमा आधारित उद्योग, टेक्सटाइल, मिनरल, केमिकल, फलाम, सिमेन्ट उद्योग, स्टील तथा अन्य धातुसम्बन्धी उद्योग, इँटा उद्योग, चाउचाउ तथा बिस्कुट उद्योग, छाला उद्योग, खाद्य उद्योग, फर्निचर, साबुन उद्योगलगायत उत्पादनमा आधारित उद्योग स्थापना गरिनेछ।
औद्योगिक क्षेत्र निर्माणसँगै त्यहाँभित्र उद्योग संचालन गर्न चाहनेका लागि प्रस्ताव आह्वान गर्ने तयारी औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापन लिमिटेडको छ। लिमिटेड अध्यक्ष नन्दकिशोर बस्नेतका अनुसार १ महिनाभित्रै उद्योग संचालनको आशयपत्र माग गरिनेछ। यसअघि प्रारम्भिक चरणमा गरिएको आशयपत्र मागअनुसार ३ सय बढी उद्योगले चासो देखाएका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।