सुर समीक्षा : पूर्व छवि भत्काउने इन्दिरा जोशीको अर्को प्रयास

संगीत

डिबी खड्का सोमबार, पुस २७, २०७७ ११:१८

गायिका इन्दिरा जोशी यतिविधी चर्चित हुनुमा स्वरसँगै सौन्दर्यको समिश्रण हो। उनको छवि रोमान्टिक गीतकी गायिकाका रुपमा बनेको छ। यसको कारण छ, उनको हिट १० गीत छान्ने हो भने ८ गीत नचाउने खालका पर्छन्। जस्तो धेरैले सुनेको ‘चौबन्दी चोली’, ‘उध्रेको चोली’, ‘उकालीमा जाँदा’, ‘चियाकफी’, ‘आइ लभ यू’ आदि।

नेपाल आइडलमा प्रतिष्पर्धीको गायकी जाँच्ने उनलाई सुरुमा यही कारण केही प्रश्नहरुको सामना गर्नु परेको पनि हो। ‘उध्रेको चोली’ हिट भएपछि आफूलाई खोजीआएका गीत त्यस्ता हुन्, गाउन त अरुका खालका पनि सक्छु भन्ने उनलाई लागेको हुन सक्छ। त्यसैले नचाउने गीत भन्दा सुनाउने गीततर्फ उनको रुची बढ्दो देखिन्छ। त्यसको सुरुवात उनले यसअघि ‘बेहुली’ भन्ने गीतबाट गरेकी थिइन्। जुन गीतमा उनले प्रस्तुत गरेको ‘गायकी’ आमजन माझ जँचेको थियो।

बेहुलीमार्फत् सुन्ने गीतको सफल यात्रा गरेकी उनले एक हप्ताअघि ‘बेग हानी गाको’ बजारमा ल्याएकी छिन्। यो गीतमा उनको अतिरिक्त लगाव रहेको देखिन्छ।

याे गीतमा उनकाे एकल स्वरमात्रै हाेइन, अभिनय पनि आफ्नै छ। आफैंले निर्माण गरेकी छिन्। आफ्नै युट्युब च्यानलबाट रिलिज गरेकी छिन्। एक हप्तामा १८ लाखभन्दा स्रोताले हेर्नुलाई सफलताउन्मुख मान्न सकिन्छ। उनको स्टारडमको समेत मूल्यांकन गर्ने हो भने यो भन्दा धेरै अपेक्षा गर्नु पनि अन्यथा नहुन सक्छ।

गाउँले केटीको भूमिकामा उत्रिन ‘शहरिया इन्दिरा’लाई सजिलो पक्कै थिएन र भएन। तैपनि आँट गरिन्। उनको गीतका स्रोताको युट्युबमा प्रतिक्रिया छ, ‘इन्दिरा म्यामको गायकी त थियो नै, अभिनय पनि उत्तिकै उत्कृष्ट लाग्यो।’ दर्शकले यसरी रुचाएपछि थप प्रतिक्रिया जरुरी छैन।

आफ्नै युट्युब च्यानल मार्फत् सार्वजनिक गरेकी छिन्।

बेग हानी त्यो डाँफे चरी, फर्कि आउला हिमालमा के गरी
हजुर यसपालाको जीवनमा, तिम्रो नभइ जाँदिन मै मरी

श्रीकृष्ण बम मल्लको लेखेको यो गीतमा गहिराइ छ। दिएको संगीतमा सुमधुरता छ । म्युजिक भिडियोको दृष्यांकन पनि मनमोहक नै छ। अभिनयका लागि कर्मा परिचित नाम नै हो। इन्दिराबाट पनि निर्देशकले अभिनय निकाल्ने भरमग्दुर प्रयास गरेका छन्। निर्देशक एलीन श्रेष्ठ यी सवथोकमा मेहनत गरेजस्तै म्युजिक भिडियोको अवधारणामा नयाँपन दिन कोशिस गरेको भए गीत अझै दर्शनीय पनि बन्न सक्थ्यो भन्नेचाहिँ खड्किने रहेछ।

किनभने अन्तरजातीय प्रेम र त्यसबाट प्राप्त परिणाम नेपाली म्युजिक भिडियो र फिल्मका लागि ‘नयाँ’ होइन (यस्ता घटना दोहोरिरहेको समयमा ‘सन्देश प्रवाह’ गर्ने सामाजिक सोच हो भने अर्कै कुरा)। यो गीतका एक दर्शक सुमन आलेले युट्युबमा यो गीत हेरेपछि अन्तरजातीय प्रेमका कारण रुकुममा मारिएका नवराज बिकलाई सम्झिएछन्। यो स्वभाविक संयोग हो।

म्युजिक भिडियोमा संवाद बोल्ने र कथा भन्ने परम्परा जोडतोडका साथ अघि बढिरहेको छ। त्यसको निरन्तरता यसमा पनि देख्न सकिन्छ। त्यसले गीतको सन्देश फराकिलो बनाउनुपर्छ भन्ने मान्यता छ। यो गीतको भाव पनि फराकिलो नै छ। त्यसैले अन्तरजातीय प्रेमका कारण विवाह हुन नपाएकी प्रेमिकाको बिलौनाको साँघुरो घेरामा नसमेटिदिए हुन्थ्यो।

घरमा छिन् एक्लै ती बुढीआमा उनको सहारा कोही छैन
गएर साथ दिउँ भने पनि म तिम्रो नै भइछैन
एक चिम्टि सिन्दुर लाइदेको भने, बस्नेथें यसैको भरैमा
हजुर बाचा पूरा गर्नलाई चाँडै फर्कि आइदेऊ न घरैमा

यी शब्द सुन्दा अन्तरजातीय प्रेम मात्रै होइन, परदेशिएको कुनै युवाको कथा भन्न खोजेको जस्तो पनि लाग्छ। घरमा आमाछोरा मात्रै भएको एक परिवारको बाध्यतालाई प्रस्तुत गर्न खोजेको जस्तो महशुस हुन्छ। यसबाहेकका आम नेपाली जीवनमा अरु कथा वा अवधारणामा पनि यो गीतलाई देखाउन सकिन्थ्यो।

जस्तो म्युजिक भिडियो सुरुवात हुँदा लेखिएको छ, ‘यस भिडियोका सम्पूर्ण घटना तथा चरित्र काल्पनिक हुन्, तसर्थ कसैको वास्तविक जीवनसँग मेल खान गएमा संयोग मात्रै हुनेछ।’ म्युजिक भिडियो हेरेपछि यसलाई अझै धेरै नेपालीको वास्तविक जीवनसँग मेल खान जाने बनाउने अवसरबाट चुकेको जस्तो महशुस हुन्छ।

गायिका जोशीको स्वर नचाउने गीतमा मात्रै होइन, रुवाउने गीतमा पनि स्वभाविक सुनिन्छ भन्ने यो अर्को प्रमाण हो। गायनमा रहेको पूर्व ‘छवि’ भत्काउन यसले सहयोग नै गर्ने देखिन्छ।