सत्ता दाहिने हुँदा अखिल नेतालाई 'उन्मुक्ति', नेविसंघ नेतालाई ज्यान मुद्दा

समाज

प्रजु पन्त शनिबार, कात्तिक १, २०७७ ११:३०

कुटपिटपछि घाइते भएका त्रिचन्द्र क्याम्पसका तत्कालीन प्रमुख प्रदीपबहादुर न्यौपाने (बायाँ) र त्रिविका उपप्राध्यापक प्रेम चलाउने।

काठमाडाैं-

घटना १- २०७६ मंसिर ९ गते त्रिचन्द्र क्याम्पसका तत्कालीन प्रमुख प्रदीपबहादुर न्यौपाने कुटिए। उनलाई सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) को विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुका इकाइ अध्यक्ष गोविन्द थपलिया र अखिल नेता मन थापाको टोलीले मरणासन्न हुने गरी कुटेका थिए।

घटना २- २०७७ असोज २० गते त्रिवि केन्द्रीय परिसर अर्थात् समाजशास्त्र विभाग अगाडि उपप्राध्यापक प्रेम चलाउनेमाथि कुटपिट भयो। कुटपिटमा संलग्न भएको आशंकामा प्रहरीले नेपाली कांग्रेसको विद्यार्थी संगठन नेविसंघसँग आबद्ध रुपेश शाह र रविन लामा पक्राउ गर्‍यो।

० ० ०

दुई घटना उस्तै हुन्। दुवैमा प्राध्यापक कुटिएका छन्। कुटपिटका कारण दुवै प्राध्यापकले लामो समय अस्पतालमा बिताउनुपरेको छ। उनीहरुले भोगेको आघात पनि उस्तै छ।

त्रिचन्द्रको घटनाको सिसिटिभी फुटेज समेत सार्वजनिक भएको छ। जसमा नेउपानेलाई भर्‍याङबाट कुट्दै गेटसम्म पुर्‍याइएकाे छ, लछारपछार गरिएको छ। घटनापछि नेउपानेले तीन दिन ट्रमा सेन्टर र एक हप्ता त्रिवि शिक्षण अस्पतालमा उपचार गराउनुपर्‍यो। त्यसपछि पनि एक महिना घरमा पूर्ण आराममा बस्नुपर्‍यो। अहिले अवकाश पाइसकेका न्यौपानेको बुढो शरीरले युवा जोशको कुटाइ खाएको थियो। उनलाई टाउको, खुट्टा र हातमा गहिरो चोट लागेको थियो। परिणामतः अहिले पनि उनलाई ज्यान दुखिरहन्छ। ‘खुट्टाको नसा चुँडिएको रहेछ। कहिले कुहिनोनेर दुख्छ, कहिले ढाडमा’, उनले भने।

उपप्राध्यापक प्रेम चलाउनेको उपचार भइरहेको छ। घटनापछि काठमाडौंको मेडिसिटी अस्पतालमा भर्ना गरिएका उनको उपचार जारी छ। उनको टाउकोमा चोट लागेको र दायाँ खुट्टा भाँचिएको बताइएको छ।

जब पार्टी फरक पर्‍यो
दुवै घटनाको थप समानता पनि छ। दुवै घटना हुँदा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) को सरकार छ। र असमानता भने यहीँबाट सुरु हुन्छ। पहिलो घटनामा संलग्नहरु सत्तारुढ दल नेकपाका विद्यार्थीहरु थिए, दोस्रो घटनामा नेविसंघका। त्यसैले उनीहरुमाथि सरकारले गर्ने व्यवहारमा पनि आकाश-जमिनको फरक छ।

दुवै घटना उस्तै भएकाले घटनामा संलग्नलाई उस्तै किसिमको कारबाही हुनुपर्ने हो। तर, सरकारले आफ्ना विद्यार्थी र कांग्रेसका विद्यार्थीबीच फरक व्यवहार गरेको छ। अर्थात्, न्यौपानेमाथि कुटपिट गर्नेलाई अभद्र व्यवहार र चलाउनेमाथि कुट्नेलाई ज्यान मार्ने उद्योगअन्तर्गत मुद्दा लगाइएको छ।

अभद्र व्यवहार भनेर लगाइएको मुद्दा निकै फितलो मुद्दा हो। अभद्र व्यवहारसम्बन्धीको मुद्दा जिल्ला प्रशासन कार्यालयले हेर्छ। सोही कारण घटनामा संलग्नहरु घटनाको केही दिनमै १५/१५ हजार धरौटी बुझाएर रिहा भएका थिए।

अर्कोतिर, चलाउनेमाथि कुटपिटमा संलग्न भएका भनिएका नेविसंघ आबद्ध शाह र लामामाथि भने अपेक्षाकृत ‘ज्यान मार्न उद्योग मुद्दा’ लगाइएको छ। जिल्ला सरकारी कार्यालय काठमाडौंका प्रमुख हरिप्रसाद रेग्मीका अनुसार दुवै जनालाई ज्यान मार्ने उद्योग अन्तर्गत मुद्दा चलाइएको छ। अहिले उनीहरु हिरासतमा छन् र घटनामा संलग्न अन्यको खोजी भइरहेको बताइएको छ।

प्रष्ट छ, न्यौपाने नेपाली कांग्रेसनिकट मानिन्थे र उनलाई नेकपाका विद्यार्थीले कुटेका थिए। उनीहरुका निम्ति सत्ता दाहिना थियो। त्यसैले उनीहरुलाई फितलो मुद्दा लगाइयो। चलाउने नेकपा निकट मानिन्छन् र उनलाई कांग्रेसी विद्यार्थीले कुटेका छन्। त्यसैले ज्यान मार्ने उद्योग अन्तर्गत मुद्दा लगाइयो।

सरकारले प्राज्ञिक थलोमा अमर्यादित काम गर्नेलाई समान व्यवहार गरेन। कुटाइ खाएका प्राध्यापकमाथि पनि समान अपनत्व देखाएन। आफ्नालाई काखा र अरुलाई पाखा गर्ने शैली देखाइयो।

‘सत्ताधारी दलको विद्यार्थी संगठन भएर मैले प्रयास गर्दा पनि ज्यान मार्ने उद्योग अन्तर्गत मुद्दा दर्ता गर्न मानिएन’, नेकपाका विद्यार्थीबाट कुटाइ खाएका न्यौपानेको भनाइ छ।

न्यौपानेको भनाइ
आफूलाई कुटपिट गर्नेलाई कडा कारबाही नगरेकैले उस्तै घटना दोहोरिएको न्यौपानेको भनाइ छ। ‘ममाथि कुटपिट गर्नेहरुलाई नै ज्यान मार्ने उद्योग अन्तर्गतको मुद्दा लगाइदिएको भए अहिले फेरि प्राध्यापक कुट्ने विद्यार्थीको मनोबल बढ्ने थिएन’, उनले भने।

आफूलाई कुटपिट गर्नेमाथि फितलो मुद्दा लगाएर राज्यले अन्याय गरेको न्यौपानेको भनाइ छ। ‘फितलो अभद्र व्यवहारको मुद्दा लगाइयो। त्यो पनि दिनभरि उनीहरुलाई क्याम्पसमा विरोध गर्न आउन दिइन्थ्यो, रातिमात्रै थुनिन्थ्यो। योभन्दा राज्यको अन्याय के हुन्छ?’, उनको प्रश्न छ।

पोहोर नै विद्यार्थीलाई राज्यले छुट नदिएको भए, प्राध्यापकहरु सबैको सहयोग भएको भए र ५०/६० जनाको जत्था लिएर मरणासन्न हुने गरी कुट्ने अखिलका नाइकेलाई ज्यान मार्ने उद्योगअन्तर्गत मुद्दा लगाइदिएको भए अहिले उपप्राध्यापक प्रेम चलाउनेमाथि कुट्ने मनोबल हुने थिएन भन्छन् न्यौपाने। ‘पोहोर ममाथि कुट्ने विद्यार्थीलाई मैले चाहेको ज्यान मार्ने उद्योग अन्तर्गत मुद्दा लगाइदिएको भए अहिले प्रेम चलाउने सरमाथि आक्रमण हुँदैनथ्यो कि जस्तो लागिरहन्छ’, उनी भन्छन्, ‘राजनीतिक आधारमा कारबाही नगर्दा अपराधिक मानसिकता भएकाहरुको मनोबल उच्च भयो। प्राध्यापक कुटिन बाध्य भए। यस्ता घटनाको जति भर्त्सना गरे पनि कमै हुन्छ।’

न्यौपानेले ज्यान मार्ने उद्योगअन्तर्गत मुद्दा दर्ता गर्न सक्थे, किन गरेनन्? उनका अनुसार प्रहरीले सुरुमा जाहेरी लिनै मानेको थिएन। पछि बलबल्ल जाहेरी त लियो। त्यो पनि केही प्राध्यापक र न्यौपानेकी श्रीमतीको जोडबलले। न्यौपाने प्रहरी प्रशासनबाटै आफूहरुले सहयोग नपाएको बताउँछन्। ‘आक्रमण हुने केही दिनअघि नै विद्यार्थीले आक्रमण गर्ने धम्की दिएको भनेर त्यस क्षेत्रका डिएसपी विनोद घिमिरेलाई जानकारी दिएको थिएँ। कुटिएको दिन पनि सुरक्षा दिन भनेको थिएँ। तर, सुरक्षा पाइनँ', न्यौपानेले भने, ‘सत्ताको वरपर लुटपुटिएर प्राध्यापकले जानकारी दिँदा र सुरक्षा माग्दा त नदिनेले ज्यान मार्ने उद्योग अन्तर्गत मुद्दा किन लगाइन्थ्यो?’

कानुनका कुरा
अभद्र व्यवहार आकर्षित हुने अवस्थालाई मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को दफा ११८ (१) मा भनिएको छ- ‘कसैले सार्वजनिक स्थानमा प्रवेश गर्न कानुनी अधिकार नभएको ठाउँमा प्रवेश गरी कसैलाई अभद्र व्यवहार गर्न वा सार्वजनिक स्थानमा महिला, बालबालिका वा शारीरिक रुपमा अशक्त व्यक्तिलाई हातपात वा हैरानी गर्न वा त्यसको उद्योग गर्न हुँदैन।'

सोही दफाको उपदफा २ मा भनिएको छ- उपदफा (१) बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने व्यक्तिलाई एक वर्षसम्म कैद वा दस हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना वा दुवै सजाय हुनेछ।

तर न्यौपानेलाई अखिल नेता गोविन्द थपलिया र मन थापाको टोलीले कुटपिट गर्दै लछारपछार गरेको सिसिटिभी फुटेजमा देख्न सकिन्छ।

त्यस्तै, मुलुकी अपराध संहिताकै दफा १९१ कुटपिट गर्न नहुने उल्लेख छ। भनिएको छ-
(१) कसैले कसैलाई कुटपिट गर्न हुँदैन।
(२) कसैले कसैलाई देहायको कुनै कार्य गरेमा निजले कुटपिट गरेको मानिनेछः (क) कुनै किसिमको शारीरिक पीडा पुर्‍याएमा, (ख) कुनै काम गरी दफा १०४ र १०५ मा उल्लेखित बाहेकका अन्य कुनै रोग सारेमा, (ग) अन्य कुनै कार्य गरी अशक्त बनाएमा
स्पष्टीकरणः यस दफाको प्रयोजनका लागि ‘अशक्त’ भन्नाले शरीरको कुनै अङ्ग सामान्य रुपमा काम गर्न नसक्ने गरी अशक्त भएको अवस्था सम्झनु पर्छ र सो शब्दले मानसिक अशक्ततालाई समेत जनाउँछ।
(३) उपदफा (१) बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने व्यक्तिलाई तीन वर्षसम्म कैद वा तीस हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना वा दुवै सजाय हुनेछ।

सम्बन्धित समाचार
जलिरहन्छ त्रिवि, कुटिइरहन्छन् प्राध्यापक
उपप्राध्यापक चलाउनेमाथि कुटपिट गर्ने नेविसंघ कार्यकर्ता पक्राउ
उपप्राध्यापकमाथि कुटपिटमा संलग्नलाई कारबाहीको माग

उपप्राध्यापक चलाउनेमाथि भएको आक्रमणको अनेरास्ववियूद्वारा भर्त्सना

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।