काठमाडौं- भारतीय पक्षले सीमा मिचेको कुरा चर्किरहेको समयमा चिनियाँ पक्षले एकतर्फी रूपमा हुम्लाको नाम्खा गाउँपालिकाको सीमा क्षेत्रमा ११ वटा भवन बनाएको पाइएको छ। नाम्खा गाउँपालिकाका अध्यक्ष विष्णु लामा तमाङले उक्त क्षेत्रमा ११ नम्बर पिल्लरसमेत नभेटिएकाले भवन बनेको स्थान नेपाल हो कि चीनको यकीन गर्न नसकिएको बताए।
हुम्लाको नाम्खा गाउँपालिका-६ को हिमालीपारीको गाउँ लिमीको लाप्चा क्षेत्रमा चीनले नेपाली भूभागमा भवन निर्माण गरेको हो। दुई देशको सिमानाभन्दा एक किलोमिटर यता नेपाली भूभागमा चिनियाँ पक्षले एकतर्फी रुपमा भवन बनाउने कार्य अन्तिम चरणमा पुर्याएको हो। १२ नम्बर पिल्लर फेला परेपनि ११ नम्बर फेला नपरेकोले कसको भू-भागको हो भनी यकीन गर्न समस्या भएको लामाले बताए।
केही दिनअघि हुम्लामा प्रमुख जिल्ला अधिकारी चिरञ्जीवी गिरीको नेतृत्वमा टोली अनुगमनका लागि पुगेको थियो। लाप्चा क्षेत्र पुगेर फर्किएका नाम्खा गाउँपालिकाका अध्यक्ष लामाले नेपाली भूभागमा चिनियाँ पक्षले एकतर्फी रुपमा ९ वटा नयाँ व्यापारिक प्रयोजनका भवन बनाएको जानकारी दिए। ‘उक्त क्षेत्रमा यसअघि दुई वटा भवन थिए,’ लामाले भने, ‘तर अहिले उक्त क्षेत्रमा थप ९ वटा भवन निर्माण गरिएको छ। यो कुराको जानकारी गाउँपालिकाले पनि केन्द्रमा पठाएको छ। सिडियोले पनि जानकारी गराउनु भएको होला।’ लाप्चा क्षेत्रको नेपाली भूभाग गबु याल्मामा ती भवन बनेका छन्।
उनले नेपाली भूभागमाथि बनेका भवन कुन प्रयोजनका लागि प्रयोग गरिन्छ भन्ने जानकारी पनि नभएको बताए। चिनियाँ पक्षको जिम्मेवार अधिकारीसँग आफूले बुझ्न खोजेपनि त्यो प्रयास सफल नभएको उनले बताए। सीमा सुरक्षाका लागि रहेका अधिकारीसँग यो विषयमा कुरा गरेर नहुने भएकाले केही छलफल पनि केही हुन नसकेको उनले बताए।
यसअघि २०६६ सालमा लिमी लाप्चाको सडक निर्माण गर्ने क्रममा सोही स्थानमा दुईवटा भवनमात्र निर्माण भएको भएपनि चिनियाँ पक्षले उक्त निर्माण कार्य रोकिएको बताउँदै हाल थप नयाँ भवन निर्माण गरेर भित्रको फिनिसिङको कार्य गरिरहेको छ। सो क्षेत्र नेपाली भूभाग भएपनि चिनियाँ सुरक्षाकर्मीले नेपालीलाई प्रवेश गर्न समेत दिने गरेका छैनन्। तर चिनियाँ सुरक्षाकर्मीहरु गाडीमा नेपाली भूभागमा भने ओहोरदोहोर गरिरहने गाउँपालिका अध्यक्ष लामाले बताए।
हाल भवन निर्माण भएको स्थानभन्दा केही परको डाँडामा १२ नम्बर सीमास्तम्भ रहेको छ। त्योसँगै ११ नम्बर सीमा स्तम्भ भने हराएको छ। जो हालसम्म पत्ता लगाउन सकिएको छैन। वडा नम्बर ६ का अध्यक्ष पाल्जोर तामाङले पनि भवन निर्माण गरिएको क्षेत्र नेपाली भूभाग भएको बताए।
'पहिले भवन बनाउने बेला लिमीबासीले कुरा उठाउँदा पशुवस्तुको उपचार गर्नका लागि भ्याक्सिन लगाउने ब्लक बनाउने र दुवै देशका पशुको उपचार गर्ने चिनियाँ पक्षले बताएको थियो। तर भवन बनेपछि कहिल्यै प्रयोगमा आएको छैन,' तामाङले भने।
केही वर्ष भवन त्यतिकै अलपत्र अवस्थामा रहेको थियो। यसरी सीमा क्षेत्रमा भवन बनाउँदा नेपाली पक्षलाई जानकारी हुनुपर्नेमा कुनै पनि जानकारी जिल्ला प्रशासन कार्यालय र गाउँपालिकालाई समेत नरहेको पाइएको छ।
हाल भवन बनेको क्षेत्रमा पहिले चिनियाँ र नेपाली पक्षबीच वस्तु विनिमयको व्यापार हुने गर्दथ्यो। सोही क्षेत्र हुँदै लिमीसम्म सडक निर्माण गरिएको छ। प्रमुख जिल्ला अधिकारी, नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी, नेपाल प्रहरी र राष्ट्रिय अनुसन्धान र गाउँपालिकाका अध्यक्षको टोली भवन निर्माण गरिएको स्थानतर्फ गएको थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
