काठमाडौं- वैदेशिक रोजगारीका क्षेत्रमा काम गर्दै आइरहेका विभिन्न सरोकारवालाले सुरक्षित वैदेशिक रोजगारीका लागि सरकारले कार्यान्वयनमा ल्याएको वैदेशिक रोजगार व्यवस्थापन प्रणाली (एफईआईएमएस) लाई आम जनताको पहुँचमा लैजानु पर्ने बताएका छन्।
आप्रवासीहरुको सम्बन्धमा काम गर्दै आइरहेका विभिन्न संस्थाहरुको छाता संगठन सुरक्षित आप्रवासनका लागि राष्ट्रिय सञ्जालले एफईआईएमएस प्रणाली भनेको के हो? यसको प्रयोग र उपयोगिताका बारे आम जनतालाई कसरी सुसुचित गराउने भन्ने विषयमा बुधबार राजधानीमा एक जानकारीमुलक कार्यक्रम आयोजना गरिएको थियो।
आप्रवासी कामदारका हकहितका सम्बन्धमा काम गर्दै आइरहेका विभिन्न सामाजिक संघ संस्थाहरुका प्रतिनिधिहरुले कार्यक्रममा वैदेशिक रोजगार व्यबस्थापन प्रणाली सरकारले कार्यान्वयनमा ल्याएपनि त्यसको पहुँच आम जनतामाझ पुर्याउन नसक्दा युवाहरु ठगिने क्रम नरोकिएको टिप्पणी गरेका छन्।
वैदेशिक रोजगारीमा जाने सबै कामदारहरुलाई एफईआईएमएस् प्रणालीको प्रयोग बारे जानकारी नभएकाले सो प्रणालीबारे प्रचारप्रसार बढाई थप सहज बनाउन पहल गरिनुपर्ने धारणा उनीहरुले उल्लेख गरिएका छन्।
आप्रवासी नेपाली समन्वय समिति पीएनसीसीका अध्यक्ष कुलप्रसाद कार्कीले वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणालीको उपयोगीता र प्रयोगबारे आम जनतामाझ जानकारी पुर्याउन सके सुरक्षित वैदेशिक रोजगारीको परिकल्पना गर्न समय नलाग्ने बताए।
उनले भने, ‘वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणाली मार्फत, आफ्नो श्रम स्विकृति भएको वा नभएको, कुन कामका लागि आफूलाई रोजगारीमा पठाइने भनेर म्यानपावरले सुनाएको छ सो काम हो वा होइन, तलब कति हो सबै कुरा यसै प्रणालीमार्फत नै जानकारी हुने हुँदा कामदारहरु ठगिने समस्या रहँदैन, कामदार आफैँ सचेत रहन्छन्।’
'सरकारले अघि सारेको वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणाली श्रमिकहरुको हकहितमा निकै महत्वपूर्ण रहेपनि यो प्रणालीको प्रयोग गर्ने तरिकाका सम्बन्धमा आम युवाहरुमा जानकारी नहुँदा समस्यामा पर्ने सम्भावना बढ्ने भन्दै यस प्रणालीमार्फत पाइने जानकारीहरु तथा प्रयोग तरिकालाई आम जनतामाझ पुर्याइनुपर्ने सरोकारवालाहरुले जोड दिएका थिए।
वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक भीष्मकुमार भुसालले वैदेशिक रोजगारीमा ठगि बढ्दै गएको र ठगि गर्ने व्यक्तिहरुलाई समातेर मात्रै समस्याको समाधान नभएकाले आम नागरिकहरुलाई सुसुचित गर्ने गरी रोजगार सूचना व्यबस्थापन प्रणालीको विकास गरिएको बताए।
‘सर्वसाधारणहरुले बुझ्ने तरिकाले सूचनाहरुलाई कसरी लैजाने भन्ने बारेमा सरकारले सोचिरहेको छ। विभिन्न चेतना मुलक कार्यक्रमहरु समेत भइरहेका छन्। म विभागमा आएदेखि नै विभागसँग सम्बन्धीत कार्यालयहरुको सुद्धिकरण तथा वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरुको शुद्धीकरणलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गरिरहेको छु’ महानिर्देशक भुसालले भने।
के हो वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणाली?
सुरक्षित, व्यबस्थित र मर्यादित वैदेशिक रोजगारीका लागि सरकारले २०७५ असोज १५ गतेदेखि वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणाली (एफईआईएमएस) कार्यान्वयनमा ल्याएको छ।
ठगि रोक्नकै लागि अब वैदेशिक रोजगारमा जाने युवाहरुले आफ्नो श्रम स्वीकृति भएनभएको भन्ने जानकारी आफ्नै मोबाइलमार्फत पाउँछन्। जसका लागि सरकारले एफईआईएमएस प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ।
एकीकृत प्रणालीमा वैदेशिक रोजगारसँग सम्बन्धीत सबै सम्बन्धीत निकायहरुलाई आवद्ध गरी सूचना जानकारी तथा सेवा एकै ठाउँबाट पाउन सक्ने व्यवस्था गरिएको छ।
जुन प्रणालीका लागि वैदेशिक रोजगारी मोबाईल एप्लिकेशन समेत सञ्चालनमा ल्याइसकिएको छ। त्यस्तै वैदेशिक रोजगार विभागको वेवसाइट www.dofe.gov.np मा समेत यसप्रणालीमार्फत आबश्यक जानकारी तथा पुनः श्रम स्विकृति समेत लिन सकिने व्यबस्था गरिएको छ।
यसै प्रणाली अनुसार वैदेशिक रोजगार विभाग, अध्यागमन विभाग, राहदानी विभाग, कन्सुलर सेवा विभाग लगायत सम्पूर्ण सम्बन्धीत संस्थाहरुबाट प्राप्त हुने सेवाहरु छिटो छरितो र सहज हुने गरी व्यबस्था मिलाइएको छ।
कतिपय म्यानपावर तथा एजेन्टहरुले वैदेशिक रोजगारीमा जान लागेका युवाहरुलाई श्रम स्विकृति भइसक्यो भनेर झुक्याएर रकम असुल्ने तर वास्तविकतामा श्रम स्विकृति नगरेको भेटिने खालका समस्या विद्यमान रहँदै आएका छन्। यसरी धेरै युवाहरु ठगिमा परेका छन्। यसप्रकारको
एफईआईएमएस प्रणाली मोबाइलबाटै प्रयोग गर्नका लागि वैदेशिक रोजगारी नामक मोबाइल एप्लिकेशन सञ्चालनमा ल्याइएको छ। सो एप्लिकेशन मोबाइलमा डाउनलोड गरी सूरक्षित वैदेशिक रोजगारीका लागि संयमित हुने जानकारीहरु लिन सकिन्छ।
सो प्रणालीमार्फत नै श्रम स्वीकृति भएको वा नभएको जानकारी लिन सकिन्छ। आफ्नो राहदानी, विभिन्न इजाजत प्राप्त म्यानपावर कम्पनीहरु, अभिमुखिकरण केन्द्र, स्वास्थ्य संस्थाहरु, विमा कम्पनी र आवद्ध बैंकहरुका बारेमा सबै जानकारी लिन सकिन्छ।
राम्रो कामका लागि कामदारको डिमाण्ड तथा आकर्षक तलब वास्तविक हो वा होइन समेत एफईआईएमएस प्रणालीमार्फत जानकारी लिन सकिने व्यबस्था गरिएको छ।
वैदेशिक रोजगारीको ठगि सम्बन्धमा परेका उजुरीहरुका बारेमा समेत एप्लिकेशन मार्फत जानकारी पाइन्छ।
वैदेशिक रोजगार विभागले दिएको उजुरी नम्बर राखेपछि आफ्नो उजुरीका बारेमा के भइरहेको छ, काम कारबाही प्रकृया कहाँ पुग्यो भन्ने बारे सबै जानकारी लिन सकिने विभागका कम्प्युटर इन्जिनियर राजुश्रेष्ठले जानकारी दिए।
‘अब एउटा काम भनेर अर्कै काममा पुर्याइने समस्याको समेत अन्त्य हुने भएको छ। आफू कुन कम्पनीमा जाँदैछु, सो कम्पनीमा मासिक तलब कति छ ? सबै एफईआईएमएस प्रणालीमार्फत नै जानकारी पाइन्छ’ उनले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।