काठमाडौं– सेन्सर खारेजीको बहस चलिरहेका बखतमा नेपाली सेन्सर बोर्डले नेपाली सिनेमालाई दुःख दिने क्रमलाई अझै जारी राखेको छ। माओवादी नेतृत्वमा रहेको सेन्सर बोर्डमा भर्ती भएका माओवादी झुकावका सेन्सर सदस्यहरुले अनावश्यक दुःख दिएका हुन्।
आज शुक्रबारबाट सार्वजनिक प्रदर्शनमा आएको 'खुजुरे ब्रो' सिनेमालाई पनि अनावश्यक दबाब दिएको खुलेको छ। उनीहरुले वर्तमान प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'को तस्विर तल उभिएको पात्रले दिएको संवादमा आपत्ति जनाउँदै सो तस्विर धमिलो पारेर वा दृश्य नै हटाएरमात्र सेन्सर पास गर्ने अड्को थापेको खुलेको छ।
'खजुरे ब्रो' श्रोतका अनुसार सेन्सर बोर्ड सदस्यले प्रत्यक्ष रुपमा प्रचण्डलाई कुनै कुरा इंगित नगरिए पनि सेन्सर माओवादी कोटामा भर्ती भएका सेन्सर सदस्यहरुले अड्को थापेका थिए।
निर्माण पक्षले उनीहरुलाई सम्झाउन खोजे पनि माओवादी निकट सेन्सर सदस्यहरु नमानेपछि सिनेमा रिलिजको संघारमा रहेकाले थप विवाद नगर्ने भन्दै उनीहरुले भने बमोजिम सो दृश्यमा रहेको प्रचण्डको तस्विरलाई सिनेमामा धमिलो बनाउने सर्तमा सेन्सर प्रमाणपत्र बुझेको थियो।
माओवादी कोटामा नियूक्त लिएका सेन्सरकर्मीले आपत्ति जनाएको दृश्यमा के छ?
सिनेमाको एक दृश्यमा शीर्ष पात्र 'खजुरे' र उसको साथी सिनेमाका मुख्य खलपात्रको घर प्रवेश गर्छन्। सहकारीको पैसा हिनामिनामा सक्रिय सो पात्रको घरप्रवेशका क्रममा खजुरेसँगै गएका पात्र(जसमा महेश त्रिपाठी)ले अभिनय गरेका छन्। उनले घरको भव्यता नियालेर 'कुनचाँहि नवसामन्त हो यो' भन्छन्।
उनले यस्तो भनिरहँदा फ्रेममा वर्तमान प्रधानमन्त्री प्रचण्डको फोटो पात्रसँगै दृश्यमा आउँछ। यही संवाद भएको दृश्यमा उनीहरुले आपत्ति जनाएका हुन्। प्रिमियरमा सिनेमा हेरेका सिनेमा समीक्षक तथा लेखक सामिप्यराज तिमिल्सिनाले पछिल्लो
समय नेपाली सेन्सर बोर्ड आवश्यकताभन्दा बढी जान्नेसुन्ने हुनेगरेको र 'खजुरे ब्रो'को सवालमा पनि त्यही भएको बताउँछन्। उनले सो दृश्य हेर्दा असहज महशुस गरेको बताए।
'पहिलो त मैले त्यो दृश्यमा असहज महसुस गरेँ। दर्शकको हिसाबले अन्याय भयो। अर्को कुरा त्यो दृश्यमा चरित्रले आलांकारिक रुपमा प्रचण्डलाई नवसामन्त भनेको छ। तर अहिलेको सेन्सर बोर्डले त्यसलाई पनि ब्लर गर्न लगाएको देखिन्छ', उनले भने, 'यो त सेन्सरसिपको तुच्छताको उदाहरण हो जुन यही सरकारको पालामा मात्र भइरहेको छ। माओवादीले अबका घोषणापत्रमा सिर्जनात्मक काममा माओवादीको महिमागान मात्र गाइनुपर्छ हैन भने हामी सरकारमा आयौँ भने विपरित भाव प्रस्तुत गर्ने काममा बन्देज लगाइन्छ भनेर हाकाहाकी लेखे भयो।'
उता सेन्सर बोर्ड सदस्य ऋषिराज आचार्यले 'व्यक्तिविशेष भन्नेको आशय' देखिएकाले ब्लर गर्न भनेको स्वीकार गरे।
उनले भने, 'त्यसमा अरुको फोटो पनि छ, सबैलाई एकमुष्ट भनेका हौं।' सामिप्यराज तिमिल्सिनाले यस्ता हस्तक्षेपले सिनेमा बनाउन निर्मात-निर्देशक हच्किनुपरिरहेको र लोकतान्त्रिक राज्यमा यस्तो कुरा लज्जाको विषय भएको बताए।
नेपालको सेन्सर नेपाली सिनेमाप्रति चाहिने भन्दा बढि निर्मम हुँदै आएको नेपाली सिनेकर्मीको गुनासो छ। उनीहरुले यो चिन्ताजनक विषय भएको बताउने गरेका छन्। उनीहरुले सेन्सरले सिनेमा काट्ने भन्दा पनि वर्गीकरण गर्नुपर्ने बताउँदै आएका छन्।
सेन्सरकै कारण 'आगो' सिनेमा वर्षौंसम्म प्रदर्शन हुनसकेको थिएन। गत वर्षमात्र भुटान लगायतका शब्दहरु उल्लेख भएको भन्दै 'काँडेतार'को रिलिजमा पनि सेन्सरबोर्डले बखेडा झिकेको थियो।
पछिल्लो समय माओवादी नेतृत्वमा नेपाली सेन्सर आएयता नेपाली सिनेमाले नचाँहिदो झन्झट बेहोर्नुपरेको नेपाली सिनेकर्मीले बताउँदै आएका छन्।
सिनेमा सेन्सरमा आफन्तका हुल बोलाएर सिनेमा देखाउने, निर्माता-वितरकले नियममै नभए पनि खाजा खुवाउनुपर्ने बाध्यता सेन्सरका क्रममा भोग्नुपरिरहेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
