काठमाडौं- यस वर्षको माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसइई) शुक्रबारबाट सुरु हुँदैछ। परीक्षा बिहान ८ बजेदेखि देशैभरका केन्द्रहरूमा एकैसाथ सुरु हुने परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय सानोठिमीले जनाएको छ।
कक्षा १० को अन्तिम परीक्षाको रूपमा रहेको एसइईका लागि आवश्यक कर्मचारी र सुरक्षाकर्मी बिहीबार नै केन्द्रमा पुगिसकेको राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डका नियन्त्रक विष्णुनारायण श्रेष्ठले जानकारी दिए।
राष्ट्रिय परीक्षा बोर्ड सानोठिमी, भक्तपुरले चैत १७ देखि २९ गतेसम्म हुने एसइई को तयारी पूरा भएको जनाएको छ। परीक्षा नियन्त्रक श्रेष्ठले परीक्षालाई स्वच्छ, व्यवस्थित, मर्यादित एवं शान्तिपूर्ण वातावरणमा सञ्चालन गर्न सम्बन्धित पक्षलाई आग्रह गरेको बताए।
४ लाख ८५ हजारभन्दा बढी विद्यार्थी एसइईमा सहभागी हुँदै
एसइई परीक्षामा यस वर्ष देशभरबाट १२ हजार ८३ वटा विद्यालयबाट विद्यार्थीहरू सहभागी हुँदैछन्। जसमध्ये छात्रा २ लाख ४२ हजार ७१२ जना र छात्र २ लाख ४२ हजार ६७४ गरी जम्मा ४ लाख ८५ हजार ३९६ जना विद्यार्थीहरूको सहभागिता रहने परीक्षा नियन्त्रक श्रेष्ठले जानकारी दिए।
एसइई परीक्षाका लागि देशभर २ हजार ३७ वटा परीक्षा केन्द्र तोकिएको छ। कुल परीक्षार्थीमध्ये साझेदारमार्फत सञ्चालन भएका ५०५ विद्यालयका १५ हजार ४६१ जना विद्यार्थीहरू समेत सहभागी हुने भएका हुन्।
एसइई परीक्षामा केन्द्राध्यक्ष, सहायक केन्द्राध्यक्ष, निरीक्षक, सहयोगी र सुरक्षाकर्मीसहित जम्मा ७७ हजार ९९२ जना जनशक्ति प्रत्यक्ष रूपमा खटिने भएको छ।
परीक्षा नियन्त्रक श्रेष्ठले एसइई परीक्षा सुरक्षित, व्यवस्थित, मर्यादित, भयरहित र शान्तिपूर्ण तवरले सञ्चालन गर्नका लागि सात वटै प्रदेशमा परीक्षा सञ्चालन तथा व्यवस्थापन समिति, ७७ वटै जिल्लामा परीक्षा समन्वय समिति, राष्ट्रिय परीक्षा बोर्ड, प्रदेश परीक्षा व्यवस्थापन शाखा कार्यालयबाट केन्द्राध्यक्षहरुलाई आवश्यक ओरिन्टेसन दिइसकेको बताए। विशेष गरी गाउँपालिका, नगरपालिकासँग समन्वय गरेर परीक्षालाई व्यवस्थित गर्ने कार्य अघि बढिसकेको उनको भनाइ छ।
प्रश्नपत्र, उत्तरपुस्तिकासँग सम्बन्धित सामग्रीहरू सम्बन्धित परीक्षा केन्द्र र नजिकको प्रहरी चौकीमा पुर्या,उने कार्य सम्पन्न भइसकेको राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले जनाएको छ। बोर्डले आफूले अध्ययन गरेको विद्यालय नपर्ने गरी परीक्षा केन्द्र (होम सेन्टर) कायम गरिएको जनाएको छ।
एसइईको हाउगुजी कायमै
राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले कक्षा १२ सम्मलाई माध्यमिक शिक्षा अन्तर्गत नै कायम गरेको छ। तर एसइई परीक्षालाई पुरानो एसएलसीको रूपमै लिने गरिएको छ। शिक्षक, विद्यार्थी र अभिभावकका लागि एसइई परीक्षाका विषयमा अझै पुरानै हाउगुजी जस्तो देखिएको छ। होम सेन्टर परिवर्तन, परीक्षालाई तामझाम जस्तो देखाइरहने र प्रदेशले स्वामित्व ग्रहण गर्न नसक्नु यसको कारण रहेको शिक्षाविद्हरूको तर्क छ।
केन्द्रले छोड्न र प्रदेशले लिन चाहेन: शिक्षाविद् डा कोइराला
शिक्षाविद् डा विद्यानाथ कोइरालाले केन्द्रले छोड्न नचाहने र प्रदेशले लिन नचाहने हुँदा एसइईबारे भ्रम सिर्जना भइरहेको बताउँछन्। एसइई पनि सामान्य विद्यालय स्तरको परीक्षा भएको कोइरालाले बताए।
उनले भने, ‘केन्द्रले छोड्न चाहेन, प्रदेशले लिन चाहेन। यो पनि हल्ला गर्ने एउटा ठाउँ भयो। एसइई १० कक्षाको जाँच मात्रै हो। एसइई भनेर माध्यमिक तहको र विद्यालय छोडेको भनेर दुई वटा प्रमाणपत्र दिनुपर्ने परिस्थिति नै होइन। जहाँ १२ कक्षासम्म पढाइ हुन्छ। त्यहाँ १२ कक्षासम्मकै जाँच हुने हो। स्कुलले गर्नुपर्ने जाँचमा यति हल्ला गर्ने विषय नै होइन।’
एसइईलाई स्तरीय बनाउने राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डको कार्य प्रशंसनीय भएको डा कोइरालाले बताए। उनले स्तरीय परीक्षा बनाउने, त्यो स्तरीय परीक्षा विद्यार्थी आफैंले दिने र विद्यार्थी आफूले आफैंलाई जाँच्नु पर्नेमा जोड दिए।
‘विद्यार्थीले आफूले आफैंलाई जाँच्दा उसले मेरो तागत पुग्यो कि पुगेन भन्ने थाहा पाउँछ। अभिभावकले पनि जाँचुन् मेरा छोरा-छोरीको तागत कति रहेछ भनेर। शिक्षकले जाँचुन्, कति दीक्षित गर्न सकें भनेर,’ उनले भने, ‘यति गर्योा भने पहिलाको हल्ला विस्तारै शान्त हुन्छ।’
कोइरालाले केन्द्रीय मानसिकता नै सबैभन्दा ठूलो समस्या रहेको बताए। कर्मचारीतन्त्र, राजनीतिक दलहरूमा केन्द्रीय मानसिकता कायमै रहेको आरोप लगाउँदै उनले कुनै पनि विद्यार्थीबाट शुल्क उठाउन नमिल्ने राज्यको नीति भए पनि परीक्षा बोर्डले प्रतिविद्यार्थी ५ सय रुपैयाँ शुल्क उठाइरहेको दाबी गरे। विद्यार्थीहरूबाट उठाइने शुल्कमा समेत राल काढ्ने गरेको उनको आरोप थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
