श्रमिकले बोक्ने कम्युनिस्ट झण्डा गैंडाले बोक्यो, यस्तो छ एमाले महाधिवेशनको प्रचार शैली

महाधिवेशन विशेष

वीरेन्द्र ओली शुक्रबार, मंसिर १०, २०७८ ०६:५७

तस्बिर : निमेषजंग राई र बीपी अनमोल/ नेपाल लाइभ

काठमाडौं- ‘सुन्दरता हेर्न अन्त कतै जानु पर्दैन। नेपालमै आउनु पर्छ। एक सिंगे गैंडा अमेरिका, युरोप, अस्ट्रेलियामा जन्मिँदैन। त्यसका लागि चितवनमै आउनु पर्छ। जिन्दगीमा एक पटक गैंडा हेरेन भने जुनसुकै विकसित देशको जोसुकै मान्छे होस्, जोसुकै धनी होस्, गैंडै देख्या छैन भने आधा जिन्दगी खेर गयो। पैसा कमाएर के गर्ने? के डलर खान्छ? युरो खान्छ? पैसै नहुनुको एउटा कुरा। पैसा भएर पनि गैंडा नदेखेर जिन्दगी गए बर्बाद भएन? राइनो राइनो भन्ने गर्छन् अग्रेजीमा, कहाँबाट आयो राइनो? जहाँ गैंडा हुँदै हुँदैन, के को राइनो? गैंडा भन्नुपर्छ।’

करिब साढे ६ वर्ष पहिले, २०७२ जेठको महिना चितवनमा आयोजित एक कार्यक्रममा नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले यस्तो भनेका थिए। उनले यसरी गैंडाको प्रवचन दिइरहँदा उनको दायाँ र बायाँतर्फ पार्टी (एमाले)का सहयोद्धाहरु क्रमशः वामदेव गौतम र झलनाथ खनाल थिए। ६ वर्षपछि चितवनमै एमालेले आज, शुक्रबार आफ्नो दशौं राष्ट्रिय महाधिवेशन उद्घाटन गर्दै छ। यसकै लागि ओली चितवन पुगिसकेका छन्।

तर, चितवनमै त्यसबेला गैंडा प्रवचन दिँदा उनले दायाँ र बायाँ राखेका गौतम र खनाल अहिले एमालेमै छैनन्। एमालेको महाधिवेशनमा उनीहरुलाई निम्तो पनि दिइएको छैन। संयोग कस्तो भने ओलीले कम्युनिस्ट पार्टी (आफ्नो पार्टी एमाले) को हसिया हथौंडा अंकित झण्डा बोक्ने जिम्मा यो महाधिवेशनमा त्यही राइनो अर्थात् गैंडालाई दिएका छन्। यो महाधिवेशनका लागि एमालेले श्रमिकले बोक्ने संकेतात्मक झण्डा गैंडालाई बोकाएर प्रचार गरेको छ। महाधिवेसनस्थल र त्यस वरपर जताततै गैंडाले बोकेको कम्युनिस्ट झण्डा यत्रतत्र राखेर प्रचार गरिएको छ।

श्रमिकले बोकेको देखिने पार्टीको झण्डा गैंडाले बोकेको बिम्ब प्रयोग गरिएपछि एमालेबारे अनेक टिकाटिप्पणी भए। कसैले यसलाई एमाले गैंडा जस्तै लोपोन्मुख बनेको भनेर टिप्पणी गरे। कतिपयले चितवनको पहिचानलाई एमालेले समातेको भनेर प्रशंसा गरे। तर, निकै अर्थपूर्ण यो बिम्बको कमै चर्चा भयो।

एमालेबाट विभाजन भएर बनेको नेकपा एकीकृत समाजवादीका महासचिव बेदुराम भुसाल विचारले मान्छेलाई संगठित गर्न नसकेपछि गैंडालाई राखेर एमालेले महाधिवेशन प्रचार गर्न खोजेको टिप्पणी गर्छन्। ‘एमालेसँग अब कम्युनिस्ट विचार, सिद्धान्त छैन। जुन जुन बिकाउँन सकिन्छ त्यही बिकाउँन थालेका छन्’, भुसालले भने, ‘कम्युनिस्ट पार्टीको झण्डा श्रमिक र किसानले बोक्नु पर्नेमा गैंडालाई बोकाइएको छ। भोलि बाघ, स्याल, भालुलाई पनि बोकाइएला।’ कम्युनिस्ट विचार सकिँदै गएपछि एमाले र ओली गैंडालाई झण्डा बोकाउनेदेखि पुशपतिमा जलहरी राखेसम्म पुगेको टिप्पणी गरे।

एमाले केन्द्रीय सदस्य विशाल भट्टराई भने कला नबुझ्नेले यसको विरोध गरेको बताउँछन्। ‘यो देशमा कला, संस्कृति, साहित्य बुझ्ने एक मात्र व्यक्ति केपी ओली हो। यसको महत्व यो देशका कुनै व्यक्तिले बुझ्न सक्दैनन्’, भट्टराईले भने, ‘एक सिंगे गैंडा लोपोन्मुख हो। त्यसलाई संरक्षण गर्नुपर्छ, बचाउँनुपर्छ। त्यसको निकै ठूलो महत्व छ भनेर देश विदेशमा प्रचार गर्न खोजेका हौं।’

महाधिवेशन उद्घाटनका दिन एमालेका ५ लाख नेता र कार्यकर्ताले कम्युनिस्ट झण्डा बोके पुग्ने तर्क गर्दै भट्टराईले अन्य महाधिवेशनमा बाघलाई समेत झण्डा बोकाएर प्रचार गर्न सकिने बताए।

राजनीतिक विश्लेषकहरुले भने एमालेले महाधिवेशनका लागि कम्युनिस्ट पार्टीको झण्डा गैंडालाई बोकाएर खेलकुदका कुम्भहरुमा जस्तै मस्कट बनाएर सस्तो प्रचार गरेको आरोप लगाएका छन्। यसले एमालेको कम्युनिस्ट विचार र सिद्धान्तबाट भएको डिपार्चर प्रष्ट पार्ने उनीहरुको तर्क छ।

हुन त एमालेका यस्ता अरु डिपार्चर पनि छन् जो यसअघि नै देखिन सुरु भइसकेका छन्। जस्तो कि, आठौं महाधिवेशन रहँदासम्म एमालेले आफ्नो मञ्चमा एकातिर मार्क्स, लेनिनका तस्वीर अनि अर्कोतिर पुष्पलाल, मनमोहन, मदन भण्डारीका तस्वीर राख्ने गथ्र्यो। नवौं महाधिवेशनपछि (जहाँबाट ओली अध्यक्षमा निर्वाचित भएका थिए) भने मार्क्स र लेनिनका तस्वीरहरु हराउन थाले। पछिल्लो समय त ओली आफ्नो प्रचारमा मात्र रमाउने गरेको आरोप अरुले मात्र होइन, उनकै पार्टीका नेता र कार्यकर्ताले पनि लगाइरहेका छन्। ललितपुरमा केही समयअघि सम्पन्न विधान महाधिवेशनमा ओलीकेन्द्रित प्रचार, पानीका बोतलमा समेत टाँसिएको ओलीको तस्वीर आदिले धेरै कुरा छर्लंग पारेकै थियो। चितवनमा त्यसको थप विकसित रुप देखिएको छ।

पार्टीमा विचार मर्दै गएपछि एमाले र ओलीले मदन भण्डारीको जनताको बहुदलीय जनवाद (जबज)लाई ग्रन्थका रुपमा पूजा गर्नथालेको भुसालको आरोप छ। प्रायः कार्यक्रममा ओलीले आफ्ना ठूल्ठूला तस्वीरहरु राखेर पुष्पलाल, मनमोहन र मदनकै पंक्तिमा दर्ज गर्न खोजेको उनले बताए।

प्रचारमा उद्योगीदेखि कलाकारसम्मको प्रयोग
दशौं महाधिवेशनको शुभकामना सन्देश भन्दै एमालेले उद्योगी व्यवसायीदेखि कलाकार, साहित्यकार, पत्रकार, बुद्धिजीवी, समाजसेवीसम्मलाई प्रयोग गरेको छ। एमालेका आफ्नै सामाजिक सञ्जालमा यसका अनेक रुप देख्न सकिन्छ। सामाजिक सञ्जालमा ओलीले शुभकामना सन्देश दिएपछि संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीलाई दिन लगाएको शुभकामना सन्देश राखिएको छ।

त्यसैगरी, समाजसेवी कर्मा गुरुङसम्म आइपुग्दा विभिन्न क्षेत्रका २० जनाले दिएको शुभकामना सामाजिक सञ्जालमा राखेर प्रचार गरिएको छ। जसमा पुराना कम्युनिस्ट नेता र्कितनकृष्ण भट्टराई, कृष्णराज वर्मा, वसन्तप्रसाद गौचन, पुष्पलालका कान्छा भाई विजयलाल श्रेष्ठसम्म छन्।

त्यस्तै, संगीतकार शम्भुजित बास्कोटा, गायक रुविन गन्दर्भ, साहित्यकार सरुभक्त, राजनीतिक विश्लेषक चन्द्रकिशोर, उद्योगी विष्णुकुमार अग्रवाल, शेखर गोल्छा, चिकित्सक सन्दुक रुइत, गायक बद्री पंगेनी, गायिका देवी घर्तीमगर, संस्कृतिविद् जगमान गुरुङ, सञ्चारकर्मी भैरव रिसाल, गायक खुमन अधिकारी, समाजसेवी भद्रकुमारी घले, अभिनेत्री गौरी मल्ललगायत छन्।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।