काठमाडौं– एमालेको नेतृत्वमा रहेको बागमती प्रदेश सरकार स्पष्ट अल्पमतमा परेपछि नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र र नेकपा एकीकृत समाजवादीसहितको विपक्षी गठबन्धनले नयाँ सरकार गठनको पहल गरिरहेको छ। त्यसका लागि मुख्यमन्त्री अष्टलक्ष्मी शाक्यविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव ल्याउनेसम्मको तयारी गठबन्धनमा भएको छ। तर, अविश्वास प्रस्ताव कहिले ल्याउने र नयाँ सरकार निर्माणको पहल कसरी अघि बढाउने भन्नेबारे गठबन्धन अन्योलमै देखिएको छ।
नेकपा एमाले विभाजन नहुँदै बागमती प्रदेशमा सरकार परिवर्तनको तयारी गरेका यो गठबन्धनका घटकहरु एमाले विभाजन भएर एकीकृत समाजवादी बनिसक्दा पनि एउटा निर्णयमा पुग्न सकेका छैनन्। बरु यसबीचमा मुख्यमन्त्री डोरमणि पौडेलले राजीनामा गरेर बहुमतप्राप्त दलको नेताका रुपमा एमालेकै अष्टलक्ष्मी शाक्य मुख्यमन्त्री बनिसकेकी छन्।
एमाले विभाजनपछि बागमतीमा नेकपा एकीकृत समाजवादीको संसदीय दल गठन भइसकेको छ। दलको नेतामा राजेन्द्र पाण्डे चयन भएका छन्। बागमतीमा कांग्रेस र एकीकृत समाजवादी दुवैले आफ्नो मुख्मयन्त्री हुनुपर्ने दाबी गरिरहेका चर्चा बाहिर आएका छन्। तर, उनीहरु यही विषयमा निर्णयमा नपुग्दा मुख्यमन्त्री शाक्यविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव ल्याउने कि नल्याउने, ल्याउने हो भने कहिले ल्याउने भन्नेबारे निर्क्योल हुनसकेको छैन। केन्द्रमा गठबन्धनको सरकार बनेको ६५ दिन बितिसक्दा पनि मन्त्रिपरिषद् विस्तार हुन नसकिरहेको अन्योलको अवस्था बागमतीको सत्ता गठबन्धनमा प्रष्ट देखिन्छ।
कसको नेतृत्वमा सरकार?
गत भदौ २ गते मुख्यमन्त्री डोरमणि पौडेलले राजीनामा दिएपछि अष्टलक्ष्मी शाक्य बहुमतप्राप्त दल (एमालेको)को नेताका रुपमा बागमती प्रदेश सरकारको मुख्यमन्त्री नियुक्त भएकी थिइन्। तर, एमाले विभाजन भएपछि उनको एकल बहुमत गुमिसकेको छ। नवगठित नेकपा एकीकृत समाजवादीले भदौ २७ गते शाक्य नेतृत्वको सरकारलाई समर्थन नरहेको प्रष्ट पारिसकेको छ।
अल्पमतमा परेकी मुख्यमन्त्री शाक्यसामु तीन विकल्प छन्– राजीनामा दिने, अविश्वासको प्रस्तावको सामना गर्ने वा ३० दिनभित्र विश्वासको मत लिने। मुख्यमन्त्री शाक्य भने विपक्षी गठबन्धनले अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता नगरेसम्म छिट्टै विश्वासको मत लिने वा राजीनामा दिने पक्षमा छैनन्। ‘अविश्वासको प्रस्ताव आयो भने तयार छौं। विश्वासको मत लिनुपर्ने भयो भने पनि हामी तयार नै छौं,’ उनले नेपाल लाइभसँग भनिन्, ‘जति दिन बस्न मिल्ने हो बस्छौं, त्यसपछि सहजै सत्ता हस्तान्तरण गरिहाल्छौं।’
उनले अल्पमतमा परेपनि नियमानुसार सरकारमा बस्ने दिनसम्म बस्ने र त्यसपछि सहजै छोड्ने उल्लेख गरिन्। बागमती प्रदेशमा एकीकृत समाजवादीका १३ सांसद छन्। कांग्रेस, माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादीलगायत प्रदेशका विपक्षी दलहरुसँग सरकार गठनका लागि स्पष्ट बहुमत छ। तर, यसका लागि आन्तरिक छलफल भइरहे पनि अविश्वासको प्रस्ताव ल्याउने वा विश्वासको मत लिने दिनसम्म पर्खिने भन्नेबारे उनीहरु टुंगोमा पुगिसकेका छैनन्।
एकीकृत समाजवादीका बागमती प्रदेश संसदीय दलका नेता राजेन्द्रप्रसाद पाण्डेले तीन दल (कांग्रेस, माओवादी र एकीकृत समाजवादी)का बीचमा छलफल भएपनि कसरी अगाडि बढ्ने भन्ने टुंगो नलागेको बताए। ‘हामीसँग तीन उपाय छन्– अल्पमतमा परिसकेपछि मुख्यमन्त्रीले राजीनामा दिने, ३० दिनभित्र विश्वासको मत लिने वा अविश्वासको प्रस्तावको सामना गर्ने,’ पाण्डेले भने, ‘हाम्रो हकमा चाहिँ अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता गर्ने विषय नै हो। तर, अहिले हामीहरु छलफलमै छौं।’
उनले गठबन्धनका दलहरुबीचको छलफलबाट निर्णयमा पुग्ने बताए। गठबन्धनको सरकार बन्दा बागमतीमा मुख्यमन्त्री को बन्ने भन्ने विषय पनि छ। यसबारे गठबन्धनमा सहमति बनिसकेको छैन। त्यहीकारण पनि एउटा निर्णयमा पुग्न नसकेको नेताहरुको भनाइ छ।
नेपाली कांग्रेस बागमती प्रदेश सभा संसदीय दलका नेता इन्द्र बानियाँले आफू अहिले पार्टीको महाधिवेशनमा केन्द्रित भएकाले सरकार निर्माणको प्रक्रियामा नलागेको बताए। तर, उनले केन्द्रको निर्णय पर्खिरहेको संकेत गरे।
‘शीर्ष नेतृत्वबाट प्रष्ट कुरा केही आएको छैन। त्यहाँबाट कुरा टुंगो लागेपछि प्रदेशमा पनि त्यसैअनुसार अघि बढ्ला,’ उनले भने, ‘अहिले म चाहिँ सत्ता गठबन्धन भन्दा पनि पार्टीको जिल्ला सभापति भएकाले महाधिवेशनका गतिविधिमा बढी व्यस्त छु।’
बानियाँले केन्द्रको नेतृत्वले सरकार गठनको विषय जसरी टुंगो लगाउँछ, प्रदेशमा त्यहीअनुसार प्रक्रिया अघि बढ्ने बताए। ‘हिजो एमाले हुँदा बहुमतको एकल सरकार बनेको थियो। अहिले १३ जना साथीहरुले एकीकृत समाजवादी रोजेपछि सरकार अल्पमतमा परिसक्यो’, उनले भने, ‘मुख्यमन्त्री अल्पमतमा परिसकेपछि राजीनामा दिने वा विश्वासको मत लिने विकल्प छ। हामीले अविश्वासको प्रस्ताव अघि बढाउने वा के गर्ने भन्ने टुंगो लागेको छैन।’
गठबन्धनको शीर्ष नेतृत्वले यसअघि सबै प्रदेशमा सरकार गठनमा भागवण्डा मिलाउने सहमति गरेको थियो। जसअनुसार गण्डकीमा कांग्रेस र लुम्बिनीमा माओवादी नेतृत्वमा नयाँ सरकार बनेका छन्। सुदूरपश्चिम र कर्णालीमा पहिलेदेखि माओवादी नेतृत्वका सरकार छन्। प्रदेश २ मा जनता समाजवादी (जसपा) नेतृत्वको सरकार छ। प्रदेश १ र बागमतीमा रहेको एमाले नेतृत्वको सरकारलाई हटाएर गठबन्धन नेतृत्वको सरकार बनाउने दलहरुबीच सहमति भएपनि यी प्रदेशमा कसको नेतृत्वमा सरकार बन्ने भन्ने टुंगो लागिसकेको छैन। यी दुवै प्रदेशमा माधवकुमार नेपाल नेतृत्वको एकीकृत समाजवादीले नेतृत्वको दाबी गरेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
