काठमाडौं– तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले २०७७ पुस ५ मा प्रतिनिधि सभा विघटन गरेपछि कतिपय मन्त्रीहरुले राजीनामा दिए। तर, केही दिनमै तत्कालीन नेकपामा रहेका माओवादी खेमाका नेताहरु भने लाइन लागेर मन्त्री बन्न गए। त्यतिबेला ओलीलाई बढीभन्दा बढी नेता तथा सांसद्हरुको साथ चाहिएको थियो। त्यसैले उनले माओवादी खेमाका नेताहरुलाई अस्वभाविक रुपमा प्राथमिकता दिए। त्यतिबेला माओवादी खेमाबाट मन्त्री बन्नेमा टोपबहादुर रायमाझी, प्रभु साह, मणि थापा, गौरीशंकर थारु, दावा लामा थिए। त्यसअघि नै माओवादी 'कोटा'बाट बनिसकेकामध्ये रामबहादुर थापा बादल र लेखराज भट्टले भने ओलीलाई नै साथ दिइरहेका थिए।
दोस्रो पटक प्रतिनिधि सभा विघटन गर्ने प्रयास पनि असफल भएपछि ओलीले पद गुमाए। यतिबेला उनी पार्टीको आन्तरिक किचलोमा फसेका छन्। सत्ता पनि गुमेको र पार्टीभित्र पनि गम्भीर विभाजन सिर्जना भएको अवस्थामा ओली शक्तिहीन भएका छन्। एमालेको आन्तरिक किचलो उत्कर्षमा पुग्दा माओवादी त्यागेर ओलीलाई साथ दिँदै एमाले प्रवेश गरेका नेताहरुप्रति बेवास्ता बढ्दो छ। जसका कारण ती नेताहरुमा छटफटाहट सिर्जना हुन थालेको छ।
माओवादीबाट एमाले प्रवेश गरेका नेताहरुमा बादल चुपचाप नै देखिन्छन्। तर, अन्य नेताहरु भने निर्वाचन आयोगदेखि सर्वोच्च अदालतसम्म धाउन थालेका छन्। साथै, असंगत धारणाहरु राख्न थालेका छन्। उनीहरुको यस्तो अवस्थाका विषयमा सामाजिक सञ्जालमा व्यंग्य हुन थालेको छ। माओवादीका नेताहरु भने चकित पर्न थालेका छन्।
एमाले प्रवेश गरेका कतिपय नेताहरुको नेतृत्वमा केही समयअघि माओवादी अवैधानिक दल भएको भन्दै निर्वाचन आयोगमा उजुरी गरिएको थियो। फेरि बुधबार मात्रै उनीहरुले आफूहरु माओवादी केन्द्रमै भएको भन्दै आफ्नो सांसद् पद कायम राख्न सर्वोच्च अदालतमा रिट दायर गरेका छन्। रिट दायर गर्नेमा रायमाझी, भट्ट, साह र चौधरी छन्।
एमालेमा बस्न असहज महसुस गरेपछि एक समय एमाले प्रवेश गरेका केही पूर्वमाओवादी नेताहरुले माओवादी केन्द्र नै फर्किन जोडबल गरेका थिए। तर, माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले खासै महत्त्व दिएनन्। यतिबेला एमालेको आन्तरिक एकताको प्रयास चलिरहेका बेला आफूलाई दलविहीन महसुस गर्दै पूर्वमाओवादी नेताहरु निर्वाचन आयोगदेखि सर्वोच्च अदालतसम्म दौडधुप गरिरहेका छन्।
गत असार २७ गते माओवादी केन्द्र अवैधानिक भएको भन्दै उनीहरु निर्वाचन आयोग पुगेका थिए। निर्वाचन आयोगले उनीहरुको निवेदन खारेज गर्दै सो पार्टी वैधानिक भएको फैसला गरेको थियो। त्यसपछि नेताहरु अदालत पुगेका हुन्।
उनीहरुको गतिविधिलाई एमालेमा बस्न नसक्ने र माओवादी केन्द्रमा फर्किन नैतिकताले नदिने भएपछिको हर्कतको रुपमा अर्थ्याउँछन्, माओवादीका नेताहरु। उनीहरुले एमाले भएपछि एमाले नै भएर बस्न उपयुक्त हुने माओवादी केन्द्रका नेताहरुको सुझाव छ।
एमालेसँगको एकताअघि माओवादीका तर्फबाट पटक-पटक लाभको पद लिएका उनीहरुले नेकपा बनेपछि भने ओलीलाई साथ दिएका थिए। प्रतिनिधि सभा विघटन गर्ने ओलीका कदमलाई ती नेताले दृढ भएर साथ दिए। अर्कोतिर, प्रचण्ड राष्ट्रिय समस्या भएको भन्दै 'प्रचण्डमुक्त देश बनाउनुपर्ने' भन्नेसम्मका अभिव्यक्ति दिन थालेका थिए। आफू निकट ठानेका नेताहरुको व्यवहारबाट दिक्क भएका प्रचण्डले उनीहरुलाई पार्टीमा भित्र्याउन पनि बेवास्ता गरेका हुन्।
माओवादीमा पटक-पटक अवसर
तत्कालीन प्रधानमन्त्री ओलीले पुस ५ गते प्रतिनिधि सभा विघटन गरेपछि उनको निर्णयलाई समर्थन जनाउँदै पुस १० गते टोपबहादुर रायमाझी, प्रभु साह, गौरीशंकर थारु, मणि थापा, दावा तामाङ मन्त्री बने। रायमाझीले उर्जा, साहले सहरी विकास, थारुले श्रम, थापाले खानोपानी र तामाङले खेलकुद मन्त्रीको जिम्मेवारी पाए। बादल पहिले नै गृहमन्त्री थिए। उनले नेकपाको आन्तरिक विवादमा ओलीलाई साथ दिएका थिए। लेखराज भट्ट २०७६ मंसिर ४ मा उद्योग मन्त्री बनेका थिए। उनी पनि सरकारमा गएपछि ओलीनिकट भएका थिए।
बादलले प्रचण्ड २०६५ सालमा पहिलो पटक प्रधानमन्त्री हुँदा रक्षा मन्त्रीको जिम्मेवारी पाएका थिए। उनकै कारण तत्कालीन प्रधानसेनापति रुक्मांगद कटवालसँग सरकारको असमझदारी बढेको थियो। जसकारण प्रधानमन्त्री प्रचण्डले राजीनामा दिनुपरेको थियो।
माओवादी विभाजनमा बादल मोहन वैद्यतिर लागेका थिए। २०७३ सालमा पुन: प्रचण्ड नेतृत्वकै पार्टीमा फर्किए। राष्ट्रिय सभामा निर्वाचित भए। र, गृहमन्त्री भए।
रायमाझी माओवादीमा बढी अवसर पाउने नेतामा पर्छन्। माओवादीमा बाबुराम भट्टराई निकट भएर उपप्रधानमन्त्रीसहित चारपटक मन्त्री भइसकेका नेता हुन् उनी । संसदीय दलको उपनेता पनि बनेका छन्। बाबुरामले माओवादी छाडेपछि केपी ओली नेतृत्वको पहिलो सरकारमा उनले उपप्रधानसहित उर्जा मन्त्रीको जिम्मेवारी पाएका थिए।
माओवादीमा धेरै अवसर पाउने अर्का नेता प्रभु साह समेत हुन। उनी पनि बाबुराम भट्टराई निकट मानिन्थे। तर, बाबुराम बाहिरिएपछि प्रचण्डसँगै बसे। साह तीन पटक सांसद र तीन पटक मन्त्री बनिसकेका छन्। संसदीय समितिमा २ पटक नेतृत्व गरिसकेका छन्। पुस ५ को कदमपछि ओलीनिकट भइ मन्त्री बनेका उनले प्रदेश २ का प्रदेश सांसद र स्थानीय तहका अध्यक्ष-उपाध्यक्ष, प्रमुख-उप्रपमुखहरुलाई एमाले बनाउन भूमिका खेलेका थिए। पछिल्लो समय साहले आफू एमाले नभएको र नेकपा भनेर ओली पक्षमा गएको बताउने गरेका छन्।
लेखराज भट्ट पनि पटकपटक मन्त्री भइसकेका छन्। प्रचण्ड नेतृत्वको पहिलो सरकारमा श्रम तथा यातायात र बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको सरकारमा उद्योग मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका भट्टले ओली नेतृत्वको सरकारमा पनि उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालय पाएका थिए। गौरीशंकर थारु, मणि थापा र दावा तामाङ भने पार्टीमा कम अवसर पाउने नेतामा पर्छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।