काठमाडौं- वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागले वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्रीका नाममा केही संस्था र व्यक्तिहरुले नेटवर्किङ धन्दा चलाएको स्वीकार गरेको छ। विभागले मंगलबार आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा महानिर्देशक नेत्रप्रसाद सुवेदीले केही कम्पनीको गतिविधि शंकास्पद लागेकाले विभागले स्पष्टीकरण सोधेको र सुध्रिन चेतावनी दिएको बताए।
‘हामीले स्पष्टीकरण सोधेर ‘क्लिन चिट’ दिएका छैनौं। सचेत गराएका हौं। उनीहरु सुध्रिएर सही बाटोमा आउनुपर्छ भन्ने मात्रै हो। गम्भीर खालका कमजोरी पुष्टि भए थप कारबाही प्रकृया अगाडि बढ्छ’ महानिर्देशक सुवेदीले भने। वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री (व्यवस्थापन तथा नियमन गर्ने) ऐन २०७४ र नियमावली २०७६ भर्खरै मात्र कार्यान्वयनमा आएकाले वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री वितरणका लागि इजाजत पाएका कम्पनीलाई विभागले मौजुदा कानुनको प्रावधानभित्रै रहेर काम गर्न भनेको उनले बताए। ‘कानुनी रुपमा आएकालाई इन्करेज नै गर्ने हो। तर कानुनविपरीत कुनै गतिविधि देखिए हामी अनुगमन र कारबाही गर्छौं’ उनले भने।
वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्रीसम्बन्धी इजाजत दिने, निरीक्षण गर्ने र अनुगमन अधिकृत तोक्नेसम्मका काम एउटै शाखा र व्यक्तिबाट गराउनु विभागको कमजोरी रहेको भन्दै महानिर्देशक सुवेदीले त्यसलाई सच्याउने पनि बताए। त्यस्तै विगतमा नेटवर्किङको ठगी धन्दा चलाएका व्यक्तिहरु अहिले वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्रीका नाममा इजाजत लिन आएको विषयमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय, प्रहरी प्रशासनलगायत निकायसँगको समन्वयमा आवश्यक अनुसन्धान गरिने पनि उनले बताए।
इजाजत पाएका कम्पनीहरुले अहिले व्यवसाय शुरु नगरिसकेकाले उनीहरुले गलत गरेको भन्ने दाबी प्रमाण पनि नरहेको विभागले जनाएको छ। तर इजाजत पाउनुअघि नै केही कम्पनीले नेटवर्किङ शैलीको अवैध धन्दा संचालन गरिरहेको विषयालाई भने विभागले घुमाउरो शैलीमा स्वीकार गरेको छ।
नेटवर्किङ व्यवसाय गरेको शंका लागेको भन्दै विभागले नेचर हर्ब्स नामक कम्पनीलाई स्पष्टीकरण सोधेको छ भने अरु कम्पनीलाई सोध्ने तयारीमा रहेको विभागले जनाएको छ।
वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री वितरणसँग सम्बन्धित कामको सम्पूर्ण जिम्मेवारी पाएका वैदेशिक व्यापार नियमन शाखा प्रमुख शिव सेढाईंले पनि गल्ती गरिरहेका कम्पनीलाई सच्चिन भनेको बताए। ‘ती कम्पनीले आफ्नो वेभसाइटमा नेटवर्किङसँग सम्बन्धित सामग्रीहरु राखेको भन्ने जानकारी आएपछि हामीले हटाउनुहोस् भनेका छौं। पहिल्यै ठगी धन्दामा लागेका व्यक्तिहरु फेरि आए भन्ने विषयमा उनीहरुका यसअघिका कर्तुत तपशिलको छुट्टै निकायबाट जाँचबुझ र परीक्षण गर्न सकिन्छ’ सेढाईंले भने।
महानिर्देशक सुवेदी र शाखा प्रमुख सेढाईंले ती कम्पनीहरुको क्रियाकलापबारे आफूहरुले अध्ययन गरेको र शंकास्पद लागेको खुलाए पनि अब कसले कारबाही गर्छ भन्ने प्रश्नको जवाफ भने दिएनन्। महानिर्देशक सुवेदीले कुटनीतिक शैलीमा विभागले आफूमात्र काम गर्ने नभई अरु निकायसँग पनि सहकार्य गरेर यो विषयहरु टुंग्याउने बताए।
अहिले विभागबाट इजाजत पाएका अधिकांश कम्पनीहरुले आफूलाई मल्टी लेभल मार्केटिङ (एमएलएम) गर्ने कम्पनी भन्दै चिनाइरहेका छन्। तर वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री तथा वितरण विषयका विज्ञ प्रकाश पौडेलले नेटवर्किङ र मल्टी लेभल मार्केटिङ (एमएलएम) दुवैलाई अहिलेको कानुनले अवैधानिक मानेको बताए।
‘नेटवर्किङमा पिरामिड शैलीमा एकजना व्यक्तिले धेरै सदस्य बनाइन्छ भने एमएलएममा एक जनाले थप एकजना (मोनोलाइन) शैलीमा संजाल बनाउँछ। यी दुवै चीज अहिलेको कानुनमा वर्जित छ।’ वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री वितरण आफैंमा व्यापारको राम्रो शैली भएपनि अहिले यो विषयसँगै नेटवर्किङ पनि जोडिएर आउने होकि भन्ने शंका देखिएकाले नियामक सजग हुनुपर्ने विज्ञ पौडेलले बताए।
सम्बन्धित समाचार
अवैध नेटवर्किङ धन्दालाई राज्यको संरक्षण : बिहीबार स्पष्टीकरण, त्यसपछि २ दिन प्रशिक्षण, सोमबार ‘क्लीन चिट’
अवैध नेटवर्किङ व्यवसाय गर्ने नेचर हर्ब्सलाई वाणिज्य विभागले सोध्यो स्पष्टीकरण
वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्रीका नाममा चलेको नेटवर्किङ धन्दामा नियामकको रहस्यमय मौनता
नेटवर्किङ धन्दाको चक्रव्यूह : पूर्व प्रदेश प्रमुखदेखि पूर्व एआइजीसम्म संलग्न
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।