भ्लादिभोस्तक- उत्तर काेरियाली प्रमुख नेता किम जाेङ-उन र रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनबीचकाे भेटवार्ताकाे स्थान तय भएकाे छ।
रूसी राष्ट्रपति पुटिनको मैत्रीपूर्ण निमन्त्रणामा उत्तर कोरियाली नेता किम बुधबार सीमा क्षेत्र पार गरी भ्लादिभोस्तक पुगेका थिए।
उनीहरुबीच स्थानीय समयअनुसार बिहीबार बिहान भेटवार्ता हुने मिति तय भएकाे छ। साे भेटवार्ता भ्लादिभोस्तककाे रस्की द्विपमा हुने बताइएकाे छ।
दुई शीर्ष नेताकाे भेटवार्तालाई लिएर रुसले उत्तर काेरियाली आणविक कार्यबारे छलफल हुने बताएकाे छ। यता, काेरियाले भने अमेरिकासँग असफल भएकाे वार्तामा आफ्नाे पक्षमा उभिन रुस सरकारलाई आह्वान गर्ने तथा हरसम्भव रिझ्याउन प्रयास गर्ने बताइएकाे छ।
क्रेमलिनका विदेश नीति हेर्ने युरी उसाकोभका अनुसार यस भेटवार्तामा दुई नेताबीच कोरियाली प्रायःद्वीपमा आणविक निःशस्त्रीकरणका लागि राजनीतिक तथा कुटनीतिक समाधानको पहलका विषयमा छलफल हुने कार्यक्रम तय भएको छ। तर, उनले दुई देशको संयुक्त वक्तव्य वा कुनै सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्ने कार्यक्रम नरहेको दाबी गरेका छन्।
अमेरीकी राष्ट्रपति डाेनाल्ड ट्रम्प र नेता किमबीचमा केही महिनाअघि मात्रै हनाेइमा दाेस्राे शीखर सम्मेलन भएकाे थियाे। उत्तर काेरियाली आणविक कार्यक्रमका विषयमा छलफल भएपनि साे सम्मेलनमा कुनै सम्झाैता भने हुन सकेकाे थिएन। बरु दुबै देशबीच पछिल्लाे समय रहँदै आएकाे समझदारीमा नै दरार आएकाे विश्लेषण हुँदै आएकाे थियाे।
शक्तिमा आएपछि नेता किम पहिलाे पटक रुसकाे भ्रमणमा निस्किएका हुन्। रेलमा रुस पुगेका किमकाे राष्ट्रपति पुटिनसँग पहिलाे भेट हुनेछ।
किमलाई रुसी सीमा शहर खसानमा स्थानीय नागरिकले परम्परागत शैलीमा भव्य स्वागत गरेका रुसी समाचार समितिले जानकारी दिएको छ। देशमाथि लागेका आर्थिक प्रतिबन्धका कारण सङ्कटमा परेका किमले गत वर्षदेखि कुटनीतिक गतिविधिलाई तिव्रता दिएका छन्। रुसी राष्ट्रपति पुटिनले नेता किमलाई रुस भ्रमणका लागि निम्ता गरेका थिए।
नेता किमका हजुरबुबा एवं उत्तर कोरियाका संस्थापक किम इल–सुङ र बुबा किम जोङ–इलले पनि विगतमा रुस भ्रमणका क्रममा भ्लादिभोस्तकको भ्रमण गरेका थिए। रुस र चीनको सहयोगमा उत्तर कोरियाली कम्युनिष्टहरुले कोरियालाई जापानको उपनिवेशबाट मुक्त गराएका थिए।
सोभियत युनियनले उत्तर कोरियाले दक्षिण कोरियासँग सम्बन्ध बढाउन थालेको भन्दै उत्तर कोरियालाई प्रदान गर्ने वार्षिक सहायतामा सन् १९८० को दशकबाटै कटौती गर्न थालेको थियो। तर, सन् १९९० को दशकमा सोभियत सङ्घको विघटनपछि यस्तो सहायता लगभग बन्द भएको थियो।
विश्व समुदायबाट अलग्गिएको उत्तर कोरियाका धेरै नागरिक रुसका पूर्वी शहरहरुमा रोजगारीका लागि पुग्ने गरेका छन्।
रुसको राष्ट्रपतिमा पहिलो पटक निर्वाचित भएलगत्तै राष्ट्रपति पुटिनले दुबै देशबीचको सम्बन्धलाई सामान्यीकरण गर्न तत्कालीन उत्तर कोरियाली नेता किम जोङ–इलसँग ३ पटक भेट गरेका थिए। उनीहरुबीचको पहिलो भेट सन् २००० मा उत्तर कोरियाको राजधानी प्योङयाङमा भएको थियो। राष्ट्रपति पुटिन उत्तर कोरिया भ्रमण गर्ने पहिलो रुसी राष्ट्रपति पनि हुन्।
रुसी सहायता रोकिएपछि एक्लो भएको उत्तर कोरियालाई चीनले मद्दत गर्न थालेको थियो। पछिल्ला वर्षहरुमा उत्तर कोरियाको सबैभन्दा ठूलो दाता, व्यापारिक साझेदार र इन्धनको मुख्य आपूर्तिकर्ता चीन नै भएको छ। विश्लेषकहरुले किमले बेइजिङको बढ्दो प्रभावलाई सन्तुलनमा ल्याउने प्रयास थालेका छन्।
सियोलस्थित उत्तर कोरियाली अध्ययन केन्द्रका विश्लेषक जियोङ योङ–ताईका अनुसार उत्तर कोरियाको जुछे सिद्धान्तमा नै एउटा शक्तिसँग मात्र निर्भर हुनु हुँदैन भनेकाले उत्तर कोरियाले अरु देशसँग सम्बन्ध बढाउनु स्वाभाविक हो।
नेता किमका बुवा किम जोङ–इलले सन् २०११ मा रुसी राष्ट्रपति डिमित्री मेडभेडेभसँगको भेटवार्तामा रुस र उत्तर कोरियाबीचको सम्बन्ध सुमधुर हुने बताएका थिए। नेता किम जोङ–इलले रुसी राष्ट्रपतिलाई रुसी सहयोग प्राप्त गरे आणविक परीक्षण बन्द गर्ने घोषणा गरेका थिए।
तर, नेता किमको नेतृत्वले मुलुककै शक्तिशाली आणविक परीक्षण गर्नुका साथै अमेरिकी भूमिमा समेत मार हान्न सक्ने उच्च क्षमताका क्षेप्यास्त्र परीक्षण गरेकाे थियाे।
यसपटक रुसी राष्ट्रपति पुटिन चीनमा आयोजना हुने बिआरआई सहयोगसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा भाग लिने सिलसिलामा रुसको पूर्वी क्षेत्र भ्लादिभोस्तक आउँदै छन्।
सन् २०१८ को मार्च महिनादेखि हालसम्म उत्तरी कोरियाली नेता किमले चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग चार पटक, दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति मून जाय–इनसँग तीन पटक, अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पसँग दुई पटक र भियतनामका राष्ट्रपतिसँग एक पटक भेटवार्ता गरेका छन्।
उत्तर काेरियाली आणविक कार्यक्रमबारे सन् २००३ देखि नै विभिन्न देशहरुले समन्वय तथा सहमतिकाे प्रयास गर्दै आएका थिए। यसमा अमेरिका, चीन, रुस, जापान, दक्षिण काेरिया लगायतका देश छन्। सामूहिक तथा एक्लाएक्लै गरी धेरै पटक वार्ता भएपनि त्यसले अझै पूर्णता पाउन सकेकाे छैन।
उत्तर काेरियाली अन्तर्राष्ट्रिय समुदायकाे आग्रहबमाेजिम आणविक कार्यक्रम बन्द नगरेपछि अहिले उत्तर काेरिया माथि नाकाबन्दि लगाइएकाे छ। एक वर्षभन्दा बढी समय देखि लाग्दै आएकाे नाकाबन्दीले काेरियाकाे आर्थिक तथा सामाजिक जीवनमा प्रभाव परिरहेकाे छ। त्यसकारण पनि नेता किमले आफ्नाे अग्रसरता बढाएका छन्। यद्यपि हालसम्म यस विषयमा निष्कर्षमा पुगेनेगरि छलफल हुन सकेकाे छैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1764146706.png)
-1763721444.png)
-1763559424.jpg)
-1764080971.png)
