काठमाडौं– व्यवसायी चन्द्र ढकालले अगुवाइ गर्ने आइएमई ग्रुपको वर्चस्व रहेको डिस मिडिया नेटवर्क (डिस होम) ले मनपरी ढंगमा ग्राहक संख्या बताउँदै कर तिर्दै आएको विषयमा अनुसन्धान सुरु भएको छ।
डिस होमले ग्राहक संख्या लुकाएर मासिक कम्तीमा ४ करोड रुपैयाँ कर छली गर्दै आएको विषय उजागर भएसँगै आन्तरिक राजस्व विभाग र ठूला करदाता कार्यालयले अनुसन्धान सुरु गरेका हुन्।
डिस होमले गर्दै आएको कारोबारको विषयमा अनुसन्धान सुरु भइसकेको ठूला करदाता कार्यालयका एक कर प्रशासकले नेपाल लाइभलाई बताए। ‘डिस मिडिया नेटर्वकलाई कार्यालयले निगरानीमा राखेर अनुसन्धान थालेको छ,' उनले भने, ‘अनुसन्धानका लागि एक विशेष टोलीसमेत गठन भइसकेको छ।’
करदाता कार्यालयले अहिले डिस होमले विदेशबाट आयात गर्ने छाता, एन्टेना, सेटअप बक्स र मासिक प्याकेजमा हुने कारोबारको विषयमा अध्ययन भइरहेको जनाएको छ।
डिस होमले आयात गरेको सामानको विवरण र ग्राहक संख्याको विषयमा पनि कार्यालयले अध्ययन थालेको छ। ‘आयातित उपकरण र ग्राहकको घरमा जोडेको विवरण रुजु गर्ने काम सुरु भइसक्यो,' स्रोतले भन्यो, ‘आयात भएको सामानको अनुपातसँग ग्राहक संख्या र स्टक सामग्रीको विवरण मेल नखाए त्यही अनुसार थप कारबाही अघि बढाउँछौं।’
नियामक निकाय सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयको कमजोरीका कारण पनि डिस होमबारे धेरै विवरण आफै खोज्नुपरेको करदाता कार्यालयलको भनाइ छ। ‘नियामक निकायले नै ग्राहक संख्याको विवरण नराख्दा तल्लो तहबाटै अनुसन्धान थाल्नुपर्ने देखियो,’ डिस होमबारे अनुसन्धानको जिम्मेवारी पाएका एक कर्मचारीले भने, ‘गडबडी नै त्यहीँबाट सुरु छ।’
डिस होमले अहिले कर तिर्दा आफैले तयार पारेको ग्राहक संख्या र मनमौजी विवरणलाई आधार बनाउँदै आएको छ।
ग्राहक संख्या कम देखाउँदै कर छली गरेको सूचना बाहिर आएसँगै विभाग र कार्यालयले अनुसन्धान थालेका हुन्।
ठूला करदाता कार्यालयले ग्राहक संख्यासहित ग्राहकको घरमा जोडिएको छातालाई अनुसन्धानको विषय बनाएको छ। डिस होमले ग्राहकको घरमा राखिएका छातालाई आफ्नै सम्पत्ति भन्दै आएको छ।
यसबाहेक छाताको रकम, भ्याट फिर्ता, ग्राहकसँग लिएको मासिक रकम, जडान शुल्क र सेटअप बक्ससँगै जडानमा लिइएको रकमको विषयलाई पनि अनुसन्धानले समेट्नेछ। ‘कर कार्यालयले अब ग्राहक संख्याबाट छली भएको रकमलाई मात्रै अध्ययन गर्दैन,' स्रोतले भन्यो, ‘डिस होमको समग्र प्रणालीको अध्ययन अनुसन्धान हुन्छ।’
प्रतिमहिना कम्तीमा ४ करोड कर छल्छ डिस होम
नेपालको सबैभन्दा पुरानो र बढी बजार हिस्सा ओगटेको डिस होमले चालु आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को पहिलो ४ महिनामा जम्मा ५ करोड ४० लाख रुपैयाँ मात्रै कर तिरेको रहेछ।
यो हिसाबले डिस होमले महिनामा सरदर १ करोड ३५ लाख रुपैयाँ मात्र कर बुझाउँछ।
फेरि अहम् प्रश्न उठ्छ, डिस होमले बुझाएको यो कर सही हो कि होइन? कर छल्यो भने कसरी छल्यो?
अब यसको लेखाजोखा यसरी गरौं–
डिस होम, जसले ग्राहक संख्या लुकाउँदै आए पनि कुल बजारको २५ प्रतिशत हिस्सा दाबी गर्दै आइरहेको छ। डिस होमका प्रबन्ध निर्देशक सुदीप आचार्यले नेपाल लाइभसँग भनेका थिए, ‘हामी ग्राहक संख्या भन्दैनौं तर हाम्रो २५ प्रतिशत बजार छ।’
डिस होमले आँखाअगाडि कर छल्दा पनि तालुकदार मन्त्रालय बेखबर
कर छली गर्दै आएको कम्पनीले आफैं मनमौजी तयार पारेको विवरणलाई अर्थ र सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयहरुले अनुमोदन गर्दै कर तथा रोयल्टी संकलन गर्दै आएका छन्। कर संकलन गर्ने तथा रोयल्टी उठाउने जिम्मेवारीमा रहेका यी दुवै मन्त्रालयका अधिकारीहरुले ‘कुन आधारमा कर संकलन भएको छ’ भन्ने प्रश्नको गैरजिम्मेवार जवाफ दिँदै आएका छन्।
कम्पनीले तयार पारेको विवरण ‘क्रस चेक’ गर्ने र नियमन गर्ने सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालयका कर्मचारीले नै स्विकारेका छन् कि, ‘सेवा प्रदायक कम्पनीले भनेको आधारमा मात्रै कर तथा रोयल्टी संकलन भइरहेको छ।’
‘सेटअप बक्स’ जडानको विवरण राख्नुपर्ने सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालयसँग पनि यसको कुनै विवरण छैन।’
‘कर छल्न ग्राहक संख्या लुकाउँछ डिस होम’
डिस मिडिया नेटवर्कको कार्यालयमा सम्पर्क गर्दा पनि आफूले डिस होम टेलिभिजनको ग्राहक संख्या पत्ता लगाउन नसकेको एक समाज अध्येताले हामीसँग बताएका थिए।
‘के साँच्चै यस्तो हुन्छ र?’
आजभन्दा झन्डै ९ वर्ष पहिला स्थापना भएर १८ असार २०७४ बाट पब्लिक लिमिटेड कम्पनी बनेको डिस होमले आफ्नो ग्राहक संख्या किन लुकाउनुपरेको होला?
व्यवसायी चन्द्र ढकालका भाइ हेमराज ढकाल अध्यक्ष रहेको सो पब्लिक कम्पनीका लागि प्रबन्ध निर्देशक सुदीप आचार्यलाई हामीले सोध्यौं, 'तपाईंहरुको एक्ज्याक्ट ग्राहक कति छ?’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
