• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
मंगलबार, कात्तिक २५, २०८२ Tue, Nov 11, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
नेपाल लाइभ

यसरी गर्न सकिन्छ नयाँ नोटको जतन, फाेहर गरे जेल

64x64
नेपाल लाइभ शुक्रबार, असोज २६, २०७५  ०३:००
1140x725

काठमाडौं– दसैं नजिकिएसँगै नयाँ नोटको माग बढ्ने गर्छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले दसैंलाई लक्षित गरेर नयाँ नोट निष्कासन गर्दै आएको छ।

_x000D_ _x000D_

नयाँ नोटको माग दसैं तिहारको बेलामा बढी हुन्छ। यसैबेला नयाँ नोट मैलिने र थोत्रो हुने क्रम पनि बढी हुन्छ। पूजाआजा र टीकाटालोको नाममा नोटमा अबिर, अक्षता, चन्दन, पानी छ्याप्ने प्रचलनले गर्दा चाँडै बिग्रिने गरेको हो।

_x000D_ _x000D_

यसबाहेक नोटमा नाम लेख्ने, बैंक कर्मचारी र अन्यले गन्दा संख्या लेख्ने, नोटमा ‘स्टिच’ लगाउने जस्ता कार्यले नोट छिट्टै फोहर हुने गरेको छ। एउटा नोट छाप्नका लागि सरकारको २ देखि ४ रुपैयाँसम्म लागत लाग्ने गर्छ। हरेक वर्ष दसैं नजिकिएसँगै अरबौंको नयाँ नोट सटही गर्नुपर्दा राज्यले ठूलै व्ययभार बेहोर्नुपरेको छ। तर, यसको संरक्षण गर्नतर्फ भने आम जनताले खासै चासो दिएको पाइँदैन। जसका कारण नेपाली नोटको आयु औसतमा डेढ वर्ष पनि नाघ्दैन। बैंकिङ प्रणालीमा फर्किएका थोत्रा नोटलाई राष्ट्र बैंकले झुत्रो ठहर्याउँदै नष्ट गर्ने गर्छ।

_x000D_ _x000D_

नोटको जतन नगर्दा मूलुकले प्रत्येक वर्ष मोटो रकम घाटा व्यहोर्नु परेको नेपाल राष्ट्र बैंकका पहिलो गभर्नर हिमालयन शमशेरले बताए। भन्छन्, ‘नोट निष्कासन गरेर राष्ट्र बैंकले व्यापार गरे पनि नोटलाई नष्ट गर्दा मुलुकले ठूलो मात्रामा आर्थिक भार व्योहोर्न पर्छ।’

_x000D_ _x000D_

नोट प्रयोग सम्बन्धमा चेतना बढाउन राष्ट्र बैंकले विभिन्न सार्वजनिक सूचना पनि निकाल्दै आएको छ। केही समय पहिले राष्ट्र बैंकले ‘नोट राष्ट्रकोे पहिचान हो, राष्ट्रको सम्पति हो, नोटलाई हिफाजत गर्नु हाम्रो कर्तव्य हो’ भन्ने नारासहित नोटको प्रयोग गर्दा ध्यान दिन आग्रह गरेको थियो।

_x000D_ _x000D_

नोटको जतन गर्ने उपायहरु:

_x000D_ _x000D_

–नोट राख्दा ‘मनी व्याग’ वा ‘पर्स’को प्रयोग गरी नोटको जतन गर्ने बानी बसालौं।

_x000D_ _x000D_

–नोटमा जथाभावी केरमेट नगरौं, नलेखौं।

Ncell 2
Ncell 2
_x000D_ _x000D_

–नोटलाई अबिर, अक्षता, माटो, धमिरा, मुसा, आगो, पानी इत्यादिबाट जोगाऔं।

_x000D_ _x000D_

–नोटलाई कच्याककुच्चुक नपारौं, पोको नपारौं र जमिनमा गाड्ने काम नगरौं।

_x000D_ _x000D_

–नोटको हिफाजत गर्ने कुरा आफूले पनि बुझौं र अरुलाई पनि बुझाऔं।

_x000D_ _x000D_

–पूजाआजा गर्दा अथवा कुनै काम गर्दा मैलिएका हातहरुले सकेसम्म नोट नछोऔं।

_x000D_ _x000D_

–आफूलाई आवश्यक पर्ने भन्दा बढी नोट बैंकमा जम्मा गर्ने बानी बसालौं।

_x000D_ _x000D_

–बैंकमा चेक तथा एटिएम कार्डहरु प्रयोग गरी नगद कारोबार कम गर्ने बानी बसालौं।

_x000D_ _x000D_

–कारोबारको क्रममा शंकास्पद नोटहरु पाइएमा नजिकैको नेपाल राष्ट्र बैंकको कार्यालय वा अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थामा दाखिला गरौं।

_x000D_ _x000D_

नोट फोहोर गर्नेलाई कस्तो कारबाही?

_x000D_ _x000D_

नेपाल राष्ट्र बैंकले यही भदौ १ गतेदेखि कागजी नोट वा सिक्का जलाउन, केरमेट गर्न, गाल्न, च्यात्न नपाइने व्यवस्था गरेको छ। यदि यसो गरेको भेटिएमा प्रहरीले सिधै प्रक्राउ गरी ३ महिनासम्म जेल हाल्न र ५ हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्नसक्ने व्यवस्था छ।

_x000D_ _x000D_

प्रमाणसहित उजुरीका आधारमा पनि प्रहरीले कारबाही गर्ने छुट कानुनमा छ। ‘मुलुकी अपराध (संहिता) ऐन २०७४’ को परिच्छेद २२ मा यस्तो व्यवस्था छ।

_x000D_ _x000D_

नेपालमा पहिलो पटक नोट फोहोर वा केरमेट गरेकै कारणले कैद वा जरिवाना हुने भएको हो। यसअघि जाली नोट कसुरमा मात्र जेल चलानसम्म हुने व्यवस्था थियो। नोट फोहोर गर्दा राष्ट्र बैंकको निर्देशन नमानेको आरोपमा कारबाही हुन्थ्यो। 

_x000D_ _x000D_

यही ऐनको व्यवस्थामा टेकेर राष्ट्र बैंकले परिपत्र जारी गरी नेपाली नोटमा केरमेट नगर्न र नगराउन बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई निर्देशन दिदैं आएको छ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज २६, २०७५  ०३:००

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
नेपाल लाइभ
Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com
लेखकबाट थप
आज कांग्रेस केन्द्रीय समिति बैठक बस्दै
किरात धर्मावलम्बीका महागुरु फाल्गुनन्दको १४१औं जयन्ती मनाइँदै
आज यस्तो छ दशभरको मौस
सम्बन्धित सामग्री
कुमार पौडेलको हत्या आरोपमा उनकी आमाले दर्ता गराइन् १० जनाविरुद्ध किटानी जाहेरी बुधबार, फागुन १४, २०७६
सुन तस्करीको आरोपमा १६ प्रहरी निलम्बन गर्न अख्तियारको पत्र [सूचीसहित] बुधबार, फागुन १४, २०७६
स्टिङ अप्रेसनविरुद्ध बहस : वरिष्ठ अधिवक्तादेखि संवैधानिक कानुनविद्‍सम्मको लाइन किन लाग्यो? बुधबार, फागुन १४, २०७६
ताजा समाचारसबै
आज कांग्रेस केन्द्रीय समिति बैठक बस्दै मंगलबार, कात्तिक २५, २०८२
किरात धर्मावलम्बीका महागुरु फाल्गुनन्दको १४१औं जयन्ती मनाइँदै मंगलबार, कात्तिक २५, २०८२
आज यस्तो छ दशभरको मौस मंगलबार, कात्तिक २५, २०८२
मधेश प्रदेश प्रमुखमा सुरेन्द्र लाभ सिफारिस सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
मधेश प्रदेश प्रमुख सुमित्रा भण्डारी पदमुक्त सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
दुर्गा प्रसाईको पत्रकार सम्मेलन
दुर्गा प्रसाईको पत्रकार सम्मेलन मंगलबार, असोज ७, २०८२
सुरु भयो दशैं, कसरी राख्ने जमरा र घटस्थापना
सुरु भयो दशैं, कसरी राख्ने जमरा र घटस्थापना सोमबार, असोज ६, २०८२
पशुपति क्षेत्र, आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरुको अन्त्येष्टि गरिदै
पशुपति क्षेत्र, आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरुको अन्त्येष्टि गरिदै मंगलबार, भदौ ३१, २०८२
नवनियुक्त मन्त्रीहरुको सपथ ग्रहण || LIVE
नवनियुक्त मन्त्रीहरुको सपथ ग्रहण || LIVE सोमबार, भदौ ३०, २०८२
जङ्गी अड्डा लाइभ, Gen Z
जङ्गी अड्डा लाइभ, Gen Z बिहीबार, भदौ २६, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
बिरामी भन्दै काठमाडौँ हिँडेकी प्रदेश प्रमुखले बिच बाटोमै गराइन् नयाँ मुख्यमन्त्रीको शपथ सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
इक्वेडरको जेलमा दङ्गा, ३१ कैदीको मृत्यु सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
दानबहादुर कार्की ३३ औँ प्रहरी महानिरीक्षक नियुक्त सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
मधेश प्रदेश प्रमुखमा सुरेन्द्र लाभ सिफारिस सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
मधेशमा तीन मन्त्री नियुक्त, राप्रपा पनि सहभागी सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
जेन-जी क्रान्ति: उपलब्धि, अवसर, चुनौती र अबको उत्तरदायित्व अरुण क्षेत्री
नेपालमा मुख स्वास्थ्य संकट: लाखौँलाई असर गर्ने दन्त रोग किन रोक्न सकिएन? नेपाल लाइभ
युवा उमेरमै किन थाक्छ मन र मस्तिष्क? बर्नआउटको कारण र समाधान डा. प्रज्ञा सिंह
दुर्गमका कर्मचारीको सुरक्षा : चुनौती र समाधान नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
'सुरक्षित' नारा, 'असुरक्षित' वास्तविकता शनिबार, असोज ११, २०८२
जब हेल्थ क्याम्पमै पोस्टमार्टम गराउन खोजियो! शनिबार, भदौ १४, २०८२
प्रेम र आकर्षणको मध्यबिन्दुमा ‘देवयानी’ शनिबार, भदौ ७, २०८२
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
बिरामी भन्दै काठमाडौँ हिँडेकी प्रदेश प्रमुखले बिच बाटोमै गराइन् नयाँ मुख्यमन्त्रीको शपथ सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
हङकङ सिक्सेस : भारतविरुद्ध नेपालको ऐतिहासिक जित शनिबार, कात्तिक २२, २०८२
रवि र छविको मुद्दामा सुरुकै मिसिल मगाउने आदेश बिहीबार, कात्तिक २०, २०८२
इक्वेडरको जेलमा दङ्गा, ३१ कैदीको मृत्यु सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
जाँचबुझ आयोगमाथि सर्वोच्चको गम्भीर प्रश्न: पूर्वाग्रहबारे लिखित जवाफ माग बुधबार, कात्तिक १९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्