• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
  • गोपनीयता नीति
  • प्रयोगका सर्त
बुधबार, असार १८, २०८२ Wed, Jul 2, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
जीवनशैली
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका
64x64
नेपाल लाइभ मंगलबार, जेठ २७, २०८२  ०९:२५
1140x725

स्वास्थ्य र जीवन संरक्षणको क्षेत्रमा खोपको भूमिका विश्वव्यापी रुपमा अपरिहार्य रहँदै आएको छ । बालबालिकालाई जीवनका प्रारम्भिक दिनदेखि नै खोप लगाउनु भनेको उनीहरूको जीवनलाई सुरक्षित राख्नु मात्र होइन, समग्र समाजमा रोग फैलावट रोक्ने एक महत्वपूर्ण कदम हो । नेपाल जस्ता विकासशील देशहरूमा अझै पनि संक्रामक रोगका कारण बालबालिकाको मृत्यु दर उच्च छ । यस्ता चुनौतीहरूलाई सामना गर्न खोपलाई प्रभावकारी रुपमा प्रयोग गर्न आवश्यक छ ।

खोप के हो र यसको महत्व ?

खोप भनेको हाम्रो शरीरलाई रोगसँग लड्न सिकाउने एक प्रकारको जैविक सुरक्षा हो । खोपले शरीरमा रोगजनक जीवाणु वा भाइरससँग लड्ने प्रतिरक्षा प्रणाली तयार पार्छ । यसले गर्दा हामीले वास्तविक रोगको सामना गर्दा हाम्रो शरीर सजिलैसँग त्यसलाई परास्त गर्न सक्छ । बालबालिकामा खोप लगाउने प्रमुख कारणहरूमा पहिलो हो, मृत्यु र गम्भीर रोगबाट सुरक्षा। खोपले ती रोगहरूबाट जोगाउन मद्दत गर्दछ ।

नेपालमा खोपको स्थितिः

नेपाल सरकारले बालबालिकालाई आवश्यक सबै खोपहरू निःशुल्क उपलब्ध गराउने कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ । सरकारले आयोजना गरेको राष्ट्रिय खोप कार्यक्रम अन्तर्गत पोलियो, खसरा, डिप्थेरिया, टिटनस, हेपाटाइटिस बी लगायतका खोपहरू प्रदान गरिन्छ ।

तर, ग्रामीण र दुर्गम क्षेत्रहरूमा खोपको पहुँच अझै पनि पूर्ण छैन । त्यहाँका अभिभावकहरूमा खोपप्रति पर्याप्त जागरुकता नहुँदा वा विभिन्न सामाजिक र सांस्कृतिक कारणले खोपबाट बच्ने प्रवृत्ति देखिन्छ। यसले गर्दा खोपको पूर्ण प्रभावकारिता कम हुन सक्छ ।

खोप प्रतिको भ्रम र चुनौतिहरूः

विश्वभरि खोपप्रति केही मानिसहरूमा संशय, डर र गलत सूचना फैलिएको छ। नेपालमा पनि यस्ता समस्याहरू देखिन्छन् ।

गलत सूचनाः खोपले बालबालिकामा हानी पुर्‍याउने मिथ्या समाचारहरू सामाजिक सञ्जालमार्फत फैलिन्छन् । 
धार्मिक वा सांस्कृतिक पूर्वाग्रहः केही समुदायहरूमा खोप लगाउने विषयमा धार्मिक कारणले रोकावट हुन्छ ।

सामाजिक असमझदारीः खोप लगाउने प्रक्रिया र त्यसको आवश्यकता नबुझ्नु ।

यी समस्याहरूले गर्दा खोप अभियानमा बाधा आउँछ र स्वास्थ्यमा जोखिम बढ्छ । यसलाई सच्याउन स्वास्थ्यकर्मी, शिक्षक, र समाजका सबै तहमा काम गर्नेहरूलाई सहकार्य गर्नु आवश्यक छ ।

खोपको वैज्ञानिक प्रमाण र सुरक्षा

विश्व स्वास्थ्य संगठनलगायत विश्वका अग्रणी स्वास्थ्य संस्थाहरूले खोपहरूको सुरक्षा र प्रभावकारितामा विश्वास राख्छन् । प्रत्येक खोप विश्वसनीय परीक्षण, अनुसन्धान र प्रमाणित प्रक्रियाबाट पास भएर मात्र प्रयोगका लागि स्वीकृत हुन्छ । नेपालमा पनि स्वास्थ्य मन्त्रालयले कडा नियमन र गुणस्तर परीक्षण गरी मात्र खोप वितरण गर्दछ ।

परिवार र समुदायमा खोपको महत्व बुझाउने हाम्रो जिम्मेवारीः

खोप लगाउनु भनेको केवल बालबालिकाको स्वास्थ्य संरक्षण मात्र होइन, परिवार र समुदायको स्वास्थ्य सुरक्षामा पनि योगदान दिनु हो ।

हामीले प्रत्येक अभिभावकलाई खोपको महत्व, यसको सही समय र प्रक्रिया बारे जानकारी गराउनुपर्छ। साथै खोपपछि देखिन सक्ने सामान्य प्रतिक्रियाहरू (जस्तै हल्का ज्वरो, सुजन) बारे सचेत बनाउनु आवश्यक छ ताकि उनीहरू चिन्तित नहुन् ।

खोप र स्वास्थ्य शिक्षामा प्रविधिको भूमिका

आजको डिजिटल युगमा खोप सम्बन्धी जानकारी प्रविधिको माध्यमबाट सजिलै सबैसम्म पुर्याउन सकिन्छ । मोबाइल एप, सामाजिक सञ्जाल, रेडियो र टेलिभिजन कार्यक्रमहरूले खोप जागरुकता फैलाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेका छन् ।

हामीले प्रविधिको सदुपयोग गरेर विशेषगरी ग्रामीण र टाढाका क्षेत्रहरूमा खोपको महत्व पुर्याउन सक्ने छौं ।

निष्कर्ष

बालबालिकाको स्वस्थ जीवन सुनिश्चित गर्न खोप नै सर्वोत्तम उपाय हो । हामी सबैले खोपको महत्व बुझ्नुपर्ने, परिवारहरूलाई सचेत गराउनुपर्ने र सरकारसँग मिलेर खोप कार्यक्रमलाई प्रभावकारी बनाउन पहल गर्नुपर्ने जिम्मेवारी छ ।

विश्वासपात्र स्वास्थ्यकर्मी, शिक्षक र अभिभावकले मिलेर मात्र हामी बालबालिकालाई सुरक्षित र स्वस्थ बनाउन सक्छौं । बालबालिका स्वस्थ, समाज स्वस्थ र देश उज्जवल भविष्यतर्फ अघि बढ्छ ।

(बालरोग विशेषज्ञ डा सिंह बी.पी. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका एसोसिएट प्रोफेसर हुन् । उनको ‘बालबालिकाको डाक्टर साथी’ पुस्तक प्रकाशित छ) 

प्रकाशित मिति: मंगलबार, जेठ २७, २०८२  ०९:२५

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
नेपाल लाइभ
Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com
लेखकबाट थप
सावित्राको व्यक्तिगत ३ गोलमा श्रीलंकाविरुद्ध पहिलो हाफमा नेपालको ४ गोल
'कुलिङ अफ पिरियड' निष्क्रियको व्यवस्था सच्याउन राष्ट्रिय सभा र छानबिन समिति बनाउन सभामुखलाई राज्य व्यवस्थाको अनुरोध
लोकतन्त्र र गणतन्त्रको मर्म अनुसार नै बजेट आएको छ : अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेल
सम्बन्धित सामग्री
सरकारी स्वास्थ्य संस्थामा फोलिक एसिड र आइरन चक्कीको अभाव: कारण र असर यस्ता छन् अन्य कतिपय स्थानीय तहका स्वास्थ्य संस्थाहरूले पनि ती औषधिको उपलब्धताबारे ताकेता गर्ने गरेको विभागका अधिकारीहरू बताउँछन्। शुक्रबार, असार १३, २०८२
पाइल्स मुक्त अभियानमा डा. सुवर्ण पौडेल, मेदान्तबाट गर्छन् सबै खाले समस्याको निदान ‘डाक्टरले औषधी लेखिरहँदा औषधि दिने मान्छे पनि क्वालिटीयुक्त हुनुपर्छ। औषधि पनि क्वालिटीको चाहिन्छ भनेर हामी जनशक्ति उत्पादनमा पनि सक... आइतबार, असार ८, २०८२
आज अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस मनाइँदै भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्रदामोदरदास मोदीले संयुक्त राष्ट्र सङ्घको ६९ औँ महासभामा योग सबैका लागि सधैँका लागि आवश्यक भएकाले अन्तर्र... शनिबार, असार ७, २०८२
ताजा समाचारसबै
सावित्राको व्यक्तिगत ३ गोलमा श्रीलंकाविरुद्ध पहिलो हाफमा नेपालको ४ गोल बुधबार, असार १८, २०८२
'कुलिङ अफ पिरियड' निष्क्रियको व्यवस्था सच्याउन राष्ट्रिय सभा र छानबिन समिति बनाउन सभामुखलाई राज्य व्यवस्थाको अनुरोध बुधबार, असार १८, २०८२
लोकतन्त्र र गणतन्त्रको मर्म अनुसार नै बजेट आएको छ : अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेल बुधबार, असार १८, २०८२
सामान्य र कानुन मन्त्रालयका कर्मचारीले भने– हामीलाई अन्तिम प्रतिवेदन हेर्नै दिइएन ! बुधबार, असार १८, २०८२
नीतिगत र संरचनागत सुधारमा केन्द्रित छु : मन्त्री बद्री प्रसाद पाण्डे बुधबार, असार १८, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
याँ र परिष्कृत ढङ्गबाट रोजगार रणनीतिक योजना तयार गर्न स्थानीय तहलाई सहयोग गर्छु : मन्त्री भण्डारी
याँ र परिष्कृत ढङ्गबाट रोजगार रणनीतिक योजना तयार गर्न स्थानीय तहलाई सहयोग गर्छु : मन्त्री भण्डारी बुधबार, असार १८, २०८२
विद्युत् पहुँच दुई वर्षभित्र शतप्रतिशत पुर्‍याउने सरकारको लक्ष्य छ : ऊर्जामन्त्री
विद्युत् पहुँच दुई वर्षभित्र शतप्रतिशत पुर्‍याउने सरकारको लक्ष्य छ : ऊर्जामन्त्री बुधबार, असार १८, २०८२
निजामती विधेयकमा भएको चलखेलबारे के भन्छन् प्रकाशमान सिंह ?
निजामती विधेयकमा भएको चलखेलबारे के भन्छन् प्रकाशमान सिंह ? बुधबार, असार १८, २०८२
राष्ट्रिय सभा (लाइभ)
राष्ट्रिय सभा (लाइभ) बुधबार, असार १८, २०८२
राज्य व्यवस्था समितिमा पदम गिरीले मागे सभापति र सचिवको राजीनामा
राज्य व्यवस्था समितिमा पदम गिरीले मागे सभापति र सचिवको राजीनामा बुधबार, असार १८, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
लगातार बढ्दै सेयर बजार ,परिसूचक २८ अङ्कले बढ्दा ७ अर्बको कारोबार मंगलबार, असार १७, २०८२
उडानमै यात्रीको आइफोन चोरी भएपछि 'फ्लाइट क्रु'का सबै जना निलम्बित मंगलबार, असार १७, २०८२
समिति सभापति र सचिवले राजीनामा नगरेसम्म समिति बैठक चल्दैन : सापकोटा मंगलबार, असार १७, २०८२
भुटानलाई नेपालले दियो ३५९ रनको लक्ष्य, रौनक श्रीवस्तवको विस्फोटक ब्याटिङ मंगलबार, असार १७, २०८२
कुलिङ पिरियडमा भएको कमजोरीको नैतिक जिम्मेवारी लिन्छु : खतिवडा मंगलबार, असार १७, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
पूर्वमन्त्री मोहन बस्नेतलाई २५ लाख धरौटीमा छाड्न अदालतको आदेश आइतबार, असार १५, २०८२
लगातार बढ्दै सेयर बजार ,परिसूचक २८ अङ्कले बढ्दा ७ अर्बको कारोबार मंगलबार, असार १७, २०८२
विद्या भण्डारीले पूर्वराष्ट्रपति हैसियतको सुविधा फिर्ता गर्ने सोमबार, असार १६, २०८२
उडानमै यात्रीको आइफोन चोरी भएपछि 'फ्लाइट क्रु'का सबै जना निलम्बित मंगलबार, असार १७, २०८२
एसईईको नतिजा सार्वजनिक, ६२ प्रतिशत विद्यार्थी ग्रेडेड, ४८ हजार १७७ विशिष्ठ श्रेणीमा शुक्रबार, असार १३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्