त्यता के के हुँदैछ? यता बाढी पसेर
फेरि हामी दुखीकै खायो मुटु कलेजा
हामी भयौँ बेघरबार
चरी लैजा समाचार
संगीत स्रोता र अञ्जान बाबुको यो गीत जस्तै, ठीक यस्तै छ यतिबेला कैलालीका बाढीपीडितको अवस्था। साउन २२ गतेदेखि लगातार चार दिनसम्म परेको वर्षाका कारण भजनी नगरपालिकाका वडा नम्बर ८, २, ३, ५ र ७ नम्बर वडाका बासिन्दा प्रभावित बनेका छन्। त्यहाँका पीडितहरूको बास यतिबेला सडकमा छ। उसो त अनुगमनका लागि सरकार नआएको होइन, तर मुख्यमन्त्रीदेखि सांसदसम्मले आश्वासन दिएर गएपछि फर्की नहेरेको गुनासो उनीहरूको छ।
यतिबेला सडकमा छ उनीहरूको बास।
कैलालीको भजनी नगरपालिका वडा नम्बर ३ पकरिया पुरुवाकी चम्फीदेवी थारुको बास अहिले हुलाकी सडकमा छ। प्रत्येक वर्ष वर्षा हुँदा उनी सोही सडकमा बस्छिन्। उनी वर्षामा यसरी सडकमा बसिरहेको यो पहिलोपटक होइन। यस्ता धेरै वर्षा उनले सडकमै काटेकी छन्। उसो त हरेक वर्षको बाढीपछि प्रधानमन्त्री, मुख्यमन्त्री, सांसददेखि वडाअध्यक्षसम्म आएर उनलाई आश्वासन दिन्छन्। तर उनको अवस्था जहिल्यै उस्ताको उस्तै छ।
केही भेडाबाख्रा, खानेकुरा अनि लत्ताकपडा सडकमा राखेर बसेकी उनी भन्छिन्, ‘हामी जहिले वर्षामा सडकमा बसिरहेका छौँ। हरेक वर्ष नेता र मन्त्रीहरू यहाँ आउँछन्, हामी तपाईँहरूको व्यवस्था गर्छु भन्छन्। यस्तो आश्वासन सुनिरहेको पनि धेरै वर्ष भइसके तर, अहिलेसम्म हाम्रो त्यहीँको त्यहीँ छौँ।’ साउन २३ गतेको बाढीले घर डुबानमा परेपछि त्यसदिन यता उनको परिवारको बास यही सडकमा छ।
बस्तीमा बाढी पसेपछि बाटैमा छ भजनी ८ जनकपुरका मानसिंह चौधरीको परिवार पनि। घरमा बाढी पसेपछि उनीहरू जसोतसो ज्यान जोगाएर यो सडकमा आइपुगेका हुन्। बाढीले धेरैथोक बगाएको छ उनको। तर उनको परिवारले जसोतसो एउटा खाट बचाएर ल्याएको छ। त्यसैमा खुला आकाशमुनि रात काटिरहेको छ उनको परिवार। हरेक वर्ष बाढीका कारण विस्थापित हुनुपर्ने बाध्यतामा बाँचेका चौधरीमा अझै सरकारले केही गरिदिन्छ कि भन्ने आशा चाहिँ बाँकी छ। उनी भन्छन्, ‘हामीलाई बस्ती स्थानान्तरण पनि होइन। उच्च घर, उच्च सडक, खानेपानी लगायत निर्माण गरिदिएमा हरेक वर्ष वर्षामा हामी सुरक्षित घरमै बसोबास गर्न पाउने थियौँ।’ पक्की घर, नदी व्यवस्थापन र सुरक्षित सडक भए बस्तीमा बाढी नपस्ने विश्वास उनको छ।
हरेक वर्ष यो वस्तीमा बाढी पस्ने गरेको छ। र, हरेक वर्ष सरकारको नेतृत्वमा एउटा टोली पुगेर यहाँ आश्वासन भने दिने गरेको छ। शनिबार मात्रै मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहको नेतृत्वमा प्रदेश सरकारका मन्त्रीहरू कैलालीको बाढी प्रभावित क्षेत्रमा पुगेका छन् । प्रदेशका मुख्यमन्त्री शाह, आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्री शिवराज भट्ट, भौतिक पूर्वाधारमन्त्री प्रकाश देउवासहित सुरक्षा निकायका प्रमुख तथा प्रतिनिधि, सञ्चारकर्मी लगायतको जम्बो टोलीसहित प्रभावित क्षेत्रको निरिक्षण शनिबार निरीक्षण गरे।
मुख्यमन्त्री र मन्त्रीसहित बाढी प्रभावित क्षेत्रमा आएको जानकारी पाएपछि केही राहत पाइने आशामा पीडित बसेका थिए। तर उनीहरूले यो पटक पनि आश्वासन मात्रै पाए। राहतमा चाउचाउ र चिउरा पाए। तर उनीहरूको एकै स्वर थियो–हामीलाई अहिले चाउचाउ, चिउरा होइन । शुद्ध खानेपानी चाहिएको छ । घरका नल्का सबै डुबेका छन् । पानीको व्यवस्था कहाँबाट गर्ने भन्ने समस्या छ ।’
मुख्यमन्त्रीसहितको टोली पुगेर आश्वासन दिए पनि पीडितको घाउमा भने मल्हमा लागेन। भजनी नगरपालिका–६ बेलाहाका खुशीराम चौधरीले आक्रोश पोखे, ‘खाली आफ्नो रित पुरा गर्न आउँछन् । आएनन् भने कसरी भत्ता पच्छ होला ? यिनीहरूको त मुखसम्म हेर्न मन लाग्दैन । हाम्रो त सधैँ यस्तै हो । हामी त कसैको चुनावी एजेण्डा मात्र हो । हाम्रो समस्या समाधान गर्ने भनेर भोट पनि माग्छन् । सधैँका लागि समस्या समाधान भयो भने भोट माग्ने बहाना पनि सकिन्छ होला, होइन र !’
उस्तै आक्रोशसहितको पीडा पोखिन् पीडित कल्पना चौधरीले। उनले भनिन्, ‘जिउ ज्यान जोगाउनै आपत छ । घर डुबान भएपछि सांसददेखि प्रधानमन्त्रीसम्म हामीलाई हेर्न आउँछन् । अवलोकन गर्छन्, जान्छन् । तर हाम्रो हालत प्रत्येक वर्ष उस्ताको उस्तै छ ।’
भजनी नगरपालिकाका बाढी पीडितहरू राहत नभई अहिले शुद्ध खानेपानीको खोजीमा रहँदा सरकारको जम्बो टोलीले प्रभावित क्षेत्रमा पगेर निरिक्षण मात्र गरेको पीडितहरूको गुनासो छ। साउन २२ गतेदेखि लगातार चार दिनसम्म परेको वर्षाका कारण भजनी नगरपालिकाका वडा नम्बर ८, २, ३, ५ र ७ नम्बर वडाका वासिन्दा प्रभावित बनेका छन् ।
भजनी नगरपालिकाका मेयर केबल चौधरीले पानीको व्यवस्था गरिरहेको बताए। उनले भने, ‘हामीले अहिले पानीको व्यवस्था गरिरहेका छौँ। पीडितहरूलाई चाउचाउ चिउरा दिनका लागि पनि विभिन्न संघ–संस्थासँग कुराकानी भइरहेको छ।’
उनका अनुसार बाढी प्रभावित कोही घरमा रहेका छन्, कोही सडक र कोही वनमा बसोबास गरिरहेका छन् । सो नगरपालिकामा वर्षाका कारण नौ सय बढी घरपरिवार विस्थापित भएको जानकारी मेयर चौधरीले दिए।
बाढी प्रभावित क्षेत्रको यसअघि प्रदेशका सभामुख भीमबहादुर भण्डारीसहित संसदीय टोलीले पनि निरीक्षण गरेको थियो ।
जिल्ला प्रशासन कार्यालय कैलालीका अनुसार अहिले जलसतह घट्दै गएपछि विस्थापित परिवार क्रमशः घर फर्किरहेका छन् । तर, प्रदेशमा अझै भारी वर्षाको सम्भावना रहेकाले सर्तकता अपनाउनु जरुरी छ ।
चार दिन लगातार परेको वर्षाका कारण मानविय क्षति नभएपनि भौतिक तथा आर्थिक क्षति अत्यधिक भएको प्रशासनका सूचना अधिकारी शिवराज जोशीले बताए। सो वर्षाका कारण भीमदत्त राजमार्गमा पहिरो गएको छ। र उक्त बाटो अहिलेसम्म अवरुद्ध रहेको छ । सुरक्षा निकायले सडक सूचारु गर्न प्रयास गरिरहेपनि अहिलेसम्म पहिरो पन्छयाउने कार्य जारी रहेको उनले बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
