काठमाडौं– नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठान तथा नेपाल चलचित्र तथा सांस्कृतिक प्रतिष्ठानको आयोजनामा आइतबार ‘चलचित्र र क्यानभास’ विषयमा अन्तर्क्रिया सम्पन्न भएको छ।
कार्यक्रममा नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठानका सदस्य सचिव देवेन्द्र कुमार काफ्ले ‘थुम्केली’ले चलचित्रलाई साहित्य, कला र संगीतको समुच्च विधाको रुपमा व्याख्या गरे। उनले भने, ‘यो विधामा ललितकलाको पनि उपस्थिति हुन्छ । तर यसमा त्यति बहस भएको देखिन्न। त्यसैलाई सम्बोधन गर्न हामीले यस कार्यक्रम गरेका हौं।’
उनले आगामी दिनमा चलचित्रमा ललितकलाका विषयलाई पनि समेट्न आग्रह गरे।
नेपाल चलचित्र तथा सांस्कृतिक प्रतिष्ठानका अध्यक्ष केपी पाठकले चलचित्रलाई अलिकति फराकिलो दायरामा लैजाने उद्देश्यले गरेको जानकारी गराए। उनले भने, ‘चलचित्र गम्भीर काम हो। यसले सम्पूर्ण विधालाई समेट्न सक्छ। त्यसलाई प्रस्तुत गर्न सक्छ। वास्तु, रंग, कला इत्यादि मार्फत हामी ललितकलासँग जोडिएका हुन्छौं। त्यसलाई बुझेर प्रयोग गर्न सके चलचित्र अझ मजबुत बनाउन सकिन्छ कि?’
छायाँकार दिपक बज्राचार्यले चलचित्रको एलिमेन्ट्स र चित्रमा प्रयोग गर्ने एलिमेन्ट्स मिल्ने बताए। उनले भने, ‘कलर हार्मोनीमा हामीले काम गर्न सकेका छैनौँ। कलर हार्मोनीको बारेमा बुझ्न कलर थ्योरीको बारेमा जान्नुपर्ने हुन्छ। कलर, कलर टेम्प्रेचर के हो भनेर चलचित्र मेकरहरूले बुझ्नुपर्छ।’
चलचित्र निर्देशक रक्षा सिंह राणाले क्यानभासलाई आफूले एउटा भिजन भनेर बुझ्ने बताइन्। उनले भने, ‘आर्टिस्टले क्यानभासमा जे गर्नुहुन्छ। चलचित्रमा गर्ने त्यही नै हो । माध्यम मात्र फरक हो।’
कलाकार अशोकमान सिंहले रंग आफैमा संवेदनशील हुने बताए। उनले हरेक रङले जीवनमा प्रभाव पारिरहेको धारणा राखे। चलचित्रमा प्रयोग गर्ने रंग र कलामा प्रयोग गर्ने रंग फरक हुने उनको धारणा थियो।
रंग संयोजक कपिल पराजुलीले इलेक्ट्रीकल्ली जेनेरेटेड कलर र प्राकृतिक कलर मिलाउन खोज्दा गाह्रो हुने गरेको धारणा राखे। उनले भने, ‘चित्रकलालाई नांगो आँखाले हेर्न सक्छौं तर चलचित्र त्यस्तो होइन। चित्रकलामा बेस्ट गर्न सक्छौँ। चलचित्रमा कम्प्रोमाइज हुन्छ।’
कला निर्देशक निर्जल श्रेष्ठले क्यानभासै क्यानभासको संयोजन नै चलचित्र भएको बताए। उनले भने,‘ क्यानभास चल्दैन, चलचित्र चल्छ। क्यानभासले मुलुकको वैभवता, सभ्याता र संस्कृति देखाउँछ।’
निर्देशक छिरिङ रितार शेर्पाले चलचित्रमा लिबर्टी धेरै हुने र क्यानभासमा लिमिटेसन हुने धारणा राखे।
नेपाल संगीत तथा नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति निशा शर्माले चलचित्र पनि ललितकलाको विधामा पर्ने बताइन्। उनले भनिन्, ‘एउटा कलाले जिन्दगी बताउन सक्छ। हेर्ने नजर चाहिन्छ।’
प्रतिष्ठानले राम्रो विषयको उठान गरेको भन्दै उनले आगामी दिनमा पनि यस्ता विषयमा छलफल गर्न जरुरी भएको धारणा राखिन्।
चलचित्रकर्मी नीर शाहले क्यानभास आफैंमा अनेकथरि अर्थ बोकेको वस्तु भएको बताए। उनले भने, ‘त्यसको प्रारम्भिक स्वरुप सेतो हुन्छ। त्यहाँ जसले जे गर्दा पनि हुन्छ। जुन पेन्टिङलाई तपाईहरू अमूर्त भन्नुहुन्छ त्यसको पराकाष्ठ नै क्यानभास हो। क्यानभासमा रङ हुँदैन तर क्यानभासमा रङ हुन्छ। रंगविहीन हुनु पनि एउटा रङ हो।’
प्रत्येक रङगको एक किसिमको प्रतिकात्मक बुझाइ हुने भन्दै उनजले चलचित्रकर्मीले रङलाई कोरा रङकै रुपमा मात्र बुझ्न नहुने धारणा राखे।
ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति नारदमणि हार्तम्छाली कार्यक्रममा पावर प्वाइन्ट प्रिजेन्टेसनमार्फत् चित्रकलामा चलचित्र र चलचित्रमा चित्रकला’ विषयमा आफ्नो धारणा राखे। उनले कार्यक्रमपछि आफू पुन: जागृत भएर चित्र रचना गर्नेतर्फ अग्रसर हुने बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।