काठमाडौं– पेले नामले प्रख्यात ब्राजिलका महान फुटबलर एडसन अरान्टेस दो नासिमेन्तोको ८२ वर्षको उमेरमा शुक्रबार निधन भएको छ। पेले फुटबल इतिहासकै सबैभन्दा महान खेलाडी मानिन्छन्। सर्वाधिक तीनपटक विश्वकपको उपाधि जित्ने एकमात्र फुटबलर पेलेबारे धेरै मिथक सुनिन्थे। पेलेले सन् १९७७ पछि सक्रिय खेल जीवनबाट सन्यास लिएका थिए। पेलेले खेल्ने समयमा नेपालमा टेलिभिजन आइपुगेको थिएन। यसर्थ, उनले कस्तो खेल्थे भन्ने नै नेपालीलाई थाहा थिएन। खासगरी ८०–९० को दशकतिर उनीबारे विभिन्न मिथक सुन्न पाइन्थ्यो। जसमध्ये सात मिथक यस्था थिएः
१. गोल हान्दा भाइ मरेको
यो ९० को दशकमा नेपालमा सुनिएको मिथक हो। त्यो बेला अहिलेजस्तो सञ्चारमाध्यमको पहुँच थिएन। न त गाउँघरमा टेलिभिजनकै पहुँच थियो। यस्तोमा गाउँघरमा पेलेका कहानी सुनिन्थे। त्योमध्ये एउटा थियो, पेलेले गोल हान्दा आफ्नै भाइ मरेको कथा। भनिने गरिन्थ्यो– पेलेको प्रहार यति शक्तिशाली थियो, उनको प्रहार छेक्ने क्रममा गोलकिपर रहेका उनका भाइको निधन भएको थियो। तर, यो खाली मिथकमात्र थियो सत्य थिएन भन्ने पुष्टि भइसकेको छ।
२. दाहिने खुट्टा प्रतिबन्ध
पेलेमाथि अर्को मिथक उनको दाहिने खुट्टामाथि प्रतिबन्ध लगाइएको थियो भन्ने थियो। यस्तो हुनुमा दुईवटा किस्सा थिए। पहिलो– गोलकिपरको हात भाँचिदिएकाले उनको प्रहारले विपक्षी खेलाडी घाइते हुने वा मृत्युसम्म हुने डर। दोस्रो– दाहिने खुट्टाले हान्न दिएका सधैँ उनको टोलीले जित्ने भएकाले खेल सन्तुलनमा ल्याउन सो खुट्टामाथि प्रतिबन्ध लगाइएको दाबी गरिन्थ्यो। तर, पेलेबारेको यो मिथक पनि सत्य नभएको अहिले पुष्टि भएको छ।
३. कर्नरमा सधैँ गोल
पेलेबारेको अर्को मिथक थियो। उनले सधैँ कर्नरमा सिधैँ गोल गर्ने गर्छन्। यसैले विपक्षीहरू कर्नर हुनबाट जोगाउनलाई धेरै प्रयत्न गर्ने गर्थे। ताकि, पेलेले गोल गर्न नपाउन्। उनीबारेको यो मिथक पनि पुष्टि भए। तर तत्कालीन ब्राजिली टोली कर्नरमा गोल गर्न भने माहिर मानिने गरेको थियो। यद्यपि, त्यो सिधैँ कर्नरबाट नभइ कर्नरबाट मुभ बनाएर थियो। यसरी गोल गर्नेमा पेले पनि पर्थे।
४. पेलेर खेल्ने भएर पेले
गाउँघरमा पेलेको नामबारे पनि किस्सा आउँथ्यो। पेलेर खेल्ने गरेकाले पेले नाम राखिएको बताउने गरिएको थियो। खासमा त्यो सत्य नभएको अहिले थाहा भएको छ। गरिब परिवारमा जन्मिएका पेले सुरुवाती दिनमा खाली खुट्टाले फुटबल खेल्ने गर्थे। पोर्चुगिज भाषामा ‘पेले’ अर्थ खाली खुट्टाले खेल्ने भन्ने हुने रहेछ।
५. पेलेको खेल हेर्न विश्वयुद्ध रोकियो
पेलेबारे अर्को मिथक थियो, उनको खेल हेर्न विश्वयुद्ध रोकिएको थियो। त्योबेला गाउँघरमा पेलेको खेल हेर्न भनेर विश्वयुद्ध गरिरहेका देशहरूले युद्ध नै रोकेका थिए भन्ने गरिन्थ्यो। तर, त्यसमा कुनै सत्यता नभएको अहिले पुष्टि हुन्छ। किनकि, दोस्रो विश्वयुद्ध सन् १९३९ देखि सुरु भएर १९४५ मा सकिएको थियो। जबकि, पेलेको जन्म नै १९४० मा भएको थियो। दोस्रो विश्वयुद्ध सुरु हुँदा उनी जन्मिएका पनि थिउनन्। उनले करिअर १९५६ मा मात्र सुरु गरेका थिए।
६. मोजाको गोल सडकमा छलाएर बाटो पार
पेलेबारेको अर्को मिथक थियो, सडकमा मोजाको गोलले छलाएर सबै गाडी कटाएर सडक पार गरेको। ८०–९० को दशकतिर यो मिथक धेरै सुनिन्थ्यो। पेलेले मोजाको गोल सडकमा खेल्ने गरेको पुष्टि भए पनि पूरै सडकमा रहेर गाडी नै पार गरेको भने खाली ‘किस्सा’मात्रै रहेको पाइएको छ।
७. पेलेले एक्लै खेलेर तीनवटा विश्वकप जिताए
अर्को मिथक सुनिन्थ्यो, पेलेले एक्लो प्रयासमा ब्राजिललाई तीनवटा विश्वकप जिताए। उनी सम्मिलित टोलीले तीनवटा विश्वकप जिताएको हो। तर, उनी एक्लैको प्रयासमा यो सम्भव भएको होइन। किनकि, १९६२ को विश्वकपको समूह चरणमै पेले घाइते भएका थिए। यसर्थ, उनले नकआउट चरणका कुनै खेल खेलेनन्। उनीविनाको ब्राजिलल नै लगातार दोस्रो विश्वकप जितेको थियो।
खास, पेले चम्किएको विश्वकप भनेको १९५८ को हो। जहाँ उनले क्वार्टरफाइनलमा एक, सेमिफाइनलमा तीन (ह्याट्रिक) तथा फाइनलमा दुई गोल गरेका थिए। १९७० को विश्वकपको फाइनलमा ब्राजिलले इटालीलाई ४–१ गोल अन्तरले हराउँदा पेललेले एक गोल गरेका थिए। यो विश्वकपमा ब्राजिलले टिम गेम खेलेको थियो। पेले एक्लैले जिताएका थिएनन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749826086.png)
