‘नेपाली रंगमञ्चमा सत्ताधारी दलको भन्दा पनि बढी राजनीति छ। यो कुरा घामजतिकै छर्लङ्ग छ,’ रंगकर्मी हिरा विजुलीले नाट्य क्षेत्रमा हुने राजनीतिले दिएको दुःखबारे सुनाउँदै थिए।
कर्णाली फर्केर रंगकर्म गरिरहेका हिरा विजुलीसँग काठमाडौंप्रति थुप्रै गुनासा थिए। ‘काठमाडौंबाट मान्छे मुगुमा नाटक गर्न किन जान्छन्। १५ वर्ष भयो, त्यहाँ रंमगञ्चको सानो दियो बालेका छौं। जिन्दगी लगानी गरेर काम गरिरहेको ठाउँमा काठमाडौंबाट कब्जा हुने हो भने जुम्लामा हामीले नाटक गर्नुको के अर्थ? त्यहाँका रंगकर्मी कसरी बाँच्छन्?’ काठमाडौंले कर्णालीमा गरेको आरोप उनको थियो।
थापागाउँस्थित मण्डला थिएटरमा आयोजित अन्तर्राष्ट्रिय थिएटर फेस्टिभलको चौथो दिन साँझको बहसमा हिरा यसरी पोखिँदै थिए। विषय थियो, ‘काठमाडौैैंले छेकेको नेपाली रंगमञ्चको दुःख : मञ्च, दर्शक कि नाटक?’
झापामा बसेर रंगकर्म गरिरहेका सिजन दाहाल उक्त छलफलको सहजकर्ता थिए। सिजनले हिरालाई पहिलो प्रश्न नै उही शीर्षकबाट गरे।
हिराले काठमाडौंको रंगमञ्चले राजधानीबाहिरको रंमकर्ममा पर्खाल लगाउने काम गरेको गुनासो गरे। ‘सरकारी संयन्त्रबाट होस् वा, एनजिओ। सडक नाटक गर्न काठमाडौंबाट कर्णाली किन जाने?’ हिराले भने।
हिराको अर्को दुःखेसो थियो, इतिहास काठमाडौंको मात्र बन्यो। ‘डोटीको धनबहादुर’को नाम कहिल्यै लेखिएन। बरु काठमाडौंले कर्णालीमा दुःखको भाष्य स्थापित गराउन खोज्यो। ‘कर्णाली मा दु:ख हुन्छ भन्ने भाष्य परिवर्तन गर्नुपर्छ,’ हिराले भने।
इटहरीमा बसेर रंगकर्म गरिरहेका रंगकर्मी सोनु जयन्तीको धारणा भने फरक थियो।
उनले काठमाडौंको अर्थमाथि प्रश्न गर्दै भने, ‘नाटकका सबै चिजबिझ यहाँमात्रछन् कि?रंगमञ्चको दायरा कति हो? नाटक हल धेरै देखेर मात्र काठमाडौंले छेकेको बुझ्ने हो भने हामी दुःखी छौं। हलमात्र रंगमञ्च हैन। हलबाहिर पनि रंगमञ्च छ। त्यो काठमाडौंमा मात्र छैना,’ सोनुले भने।
उनले काठमाडौंको इतिहास मात्र नेपालको हैन भन्ने कुरालाई जोड दिए। ‘काठमाडौंले मात्र गर्छ भनेर पर्खियौं। इटहरीमा पनि त हामीले गर्न सक्यौं,’ उनले भने।
उनले नयाँ पुस्तालाई तयार गर्दै राख्ने हो भने दुःखी हुनु नपर्ने बताए।
पोखरमा बसेर रंगकर्म गरिरहेका परिवर्तले नाफा मूलक नाटकघर स्थापना गरे। उननले नाटकलाई व्यावसायिक मोडालिटीमा राखेर पनि रंगकर्मीलाई ‘फूलटाइम’ जागिर दिन सकिने कुरा जिकिर गरे।
बुटवलमा सुरेश सापकोटाले रंगकमञ्चको अभ्यास सुरु गरेका छन्। आफूहरू सिक्ने क्रममा रहेको भन्दै टिम बन्ने क्रममा रहेको बताए। ‘काठमाडौबाट हामीले सहयोग पाइरहेका छौं। सुरुवाती चरणमा हामी उत्साहित मात्र छौं,’ उनले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
![सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/kllllllllll-1729675876.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-1725458095.jpg)
![प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/PMM-(1)-1718866650.jpg)
![भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/prachanda-sansad-1710309847.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-copy.jpg-30-1718203418.jpg)
