काठमाडौं– प्रकाशमान सिंह सत्ता गठबन्धनका तर्फबाट काठमाडौं– १ मा उम्मेदवार छन्। यही क्षेत्रबाट उनी चौथोपटक संसद् छिर्ने प्रयास गर्दैछन्। उपप्रधानमन्त्री समेत भइसकेका उनको आफ्नै पहिचान छ। तर, कांग्रेस नेता गणेशमान र नेत्री मंगलादेवी सिंहको पहिचानभन्दा माथि छैन।
अभिभावकको पहिचानलाई लिएर सधैं सकारात्मक टिप्पणी हुँदैन। कतिपयले विरासतबाट आएको भन्दै उनको योगदानको अवमूल्यन गरिदिन्छन्। प्रतिष्पर्धीले यही कुरालाई उछालिरहेका पनि रहेछन्। त्यस्तो पटक–पटक सुनिसकेका सिंहले बिहीबार घरदैलोकै क्रममा भने, ’मान्छेहरूले मलाई नेताको छोरा नेताको छोरा भन्छन्। नेताको छोरा त हो म। नेताको छोरा भन्दैमा राजनीतिमा टिक्न सक्छ कि सक्दैन? कुरा त्यो पनि हो। बाबु पनि डाक्टर छ, छोरा पनि डाक्टर छ। बुवाकै कारण छोरा डाक्टरकोमा बिरामी आउँछन् त? कि आउँदैनन् नि!’
उनले आफ्नो सक्रियता, लगनशीलता र क्षमता नभएको अवस्थामा बुवा–आमाकै नामका कारण यहाँसम्म आआइपुग्न नसक्ने कुरालाई उनी सप्रसंग व्याख्या गर्न खोजेका हुन्।
मतदाताहरूसँग कुरा गर्दै सिंहले आफू नेताकै छोरा भएपनि विरासतभन्दा जनताको सेवाबाट राजनीतिमा टिक्न सकेको दोहो¥याए। आफ्ना मातापिताले नेपालमा प्रजातन्त्र स्थापनाका लागि गरेको योगदान पनि स्मरण गराए। मातापिता कुनै पार्टी विशेषले मात्र नभइ समग्र देशले नै मान्ने गरेको बताउँदै त्यसमा दाग नलाग्नेगरी आफू लागिपरेको उनले उल्लेख गरे। त्यसैमा थपे, ’प्रजातन्त्र स्थापनाका लागि उहाँहरूले गरेको योगदान, त्याग र संघर्ष महत्वपूर्ण छ। उहाँहरू पदमा नपुगेपनि इज्जत त कमाएको छ नि उहाँहरूले। के कांग्रेस? के कम्यनिष्ट? के अरु विचारधारा? सबैले मान्ने गरेको छ। उहाँहरूले कमाएको इज्जतमा दाग नलागोस् भनेर म त्यसरी लागेको छु र काम गर्छु।’
पृष्ठभूमिका विषयमा प्रष्ट पारेपछि फेरि उनी त्यतै फर्किए, ’नेताहरूको ब्याकग्राउन्ड (पृष्ठभूमि) बुझेर मात्रै मतदान गर्न आग्रह गर्दछु। म राजीतिबाट अलग हुँदा पनि गणेशमान र मंगलादेवीका छोराले केही राम्रो गरेको छ भनेर देखाउन चाहन्छु।’
आफू जग्गाजमिन जोड्न, बैंक ब्यालेन्स बढाउनका लागि राजनीतिमा नआएको दाबी गर्दै उनले समाजसेवा गर्नका लागि आएको बताए।
मत माग्ने क्रममा उनले काठमाडौं– १ लाई विशेष निर्वाचन क्षेत्रका रुपमा लिनुपर्नेतर्फ संकेत गरे। आफू ’हेबिवेट’ भएकोतर्फ संकेत गर्नेगरी उनी घुमाउरो रुपमा प्रस्तुत भए। ’केन्द्रमा प्रभाव, क्षेत्रमा विकास’ भन्ने त उनको नारा नै छ।
आफू प्रभावशाली रहेको तथा काठमाडौं– १ प्रभाशालीहरूको भएको पुष्टि गर्ने केही फुँदा जोडे, ’कसको कृपा हो, थाहा छैन। काठमाडौं–१ बाट नेतृत्व गर्नेहरूले मौका चाहिँ पाउँदो रहेछ। यो क्षेत्रबाट जितेका उम्मेदवारहरू ठूला–ठूला पदहरू प्रधानमन्त्री (मनमोहन सिंह), राष्ट्रपति (विद्यादेवी भण्डारी) बन्न सफल भएका छन्।’
आफू पनि प्रधानमन्त्रीकै लाइनमा रहेको आफैंले भनेनन्। तर, उनीसँगै चुनावी अभियानमा रहेका काठमाडौं– १ प्रदेश (क)का उम्मेदवार दीपेन्द्र श्रेष्ठले सिंह यसक्षेत्रको भावी प्रधानमन्त्री भएको बताइदिए। प्रदेश (ख)का उम्मेदवार सुरजचन्द लामिछानेले जनताको हौसला र उपस्थितिले विजयको संकेत देखिसकेको दाबी गरे।
आफूमाथि सोझिने पहिलो प्रश्नको यसरी उत्तर दिएपछि फेरि अर्को सवालतर्फ केन्द्रित भए। ०६४ देखि लगातार जितिरहेका छन् उनी। अहिले उनले झेल्न अर्को प्रश्न रहेछ– चौथोपटक किन मतदान गर्ने?’
उनी आश्वस्त पार्दै भन्छन्, ’दुईपटक म संविधान लेखनमा व्यस्त भएँ। तपाईँहरूलाई याद नै छ। पहिलोमा के भयो? दोस्रोमा कांग्रेसकै नेतृत्वमा संविधान लेख्ने काम भयो।’ उनले संविधान जारी गर्न नसक्नेहरूलाई पनि दोस्रो संविधान सभामा समेटेर संविधान जारी गरेको दाबी गरे।
उनले संविधानसभा पछिको प्रथम आम निर्वाचनमा कांग्रेस सरकारमा जाने संख्या प्राप्त नभएको बताए। उनले आफूलाई काठमाडौं १ का जनताले जिताएको भए पनि १६५ मध्ये जम्मा २३ सिटमा सिमित हुनुपरेको कारण सरकारमा नेतृत्व लिन नसकेको बताए।
उनले अरु दलहरूले गर्न नसकेको काम कांग्रेसले गरेको कुरा मतदाताहरूलाई स्पष्ट पारें। ’संविधान कार्यान्वयन गर्दा खेरी झण्डै दुई तिहाईको सरकारले के ग¥यो?’ उनले प्रश्न गरे, ’तेस्रो पटक संविधान जोगाउनका लागि नै समय व्यतित गर्नुपर्यो।’
बल्ल आफू चौथो पटक मत माग्न आउनुको कारण खुलाए– ’कांग्रेसको नेतृत्वमा जारी गरेको संविधान कार्यान्वयनका लागि मौका दिनुहोस्।’ नयाँ संविधानलाई कार्यान्वयन गरेर तीन तहको सरकारले काम गर्दा सहज रुपमा सेवा पाउने उनको भनाइ थियो। ’संविधानको मर्म र भावना अनुसार आवश्यक कानून निर्माण गर्दै केन्द्रिकृत एकल व्यवस्था र संघीयताबीच के छ भन्ने कुरा कार्यान्वयन गरेर देखाउन चाहेका छौं,’ उनले थपे।
सिंहले बिहीबार बिहान ७ बजेदेखि घरदैलो अभियान थालेका हुन्। बिहान १० बजेसम्म उनले त्रिपुरेश्वर, थापागाउँस्थित पाठशाला स्कुल, आनन्दभूमि विजनेश सेन्टर नयाँ बानेश्वर, थापागाउँ लगायतका ठाउँका चुनावी अभियानलाई सम्बोधन गरे।
सिंहले बिहीबार औपचारिकता दिए। तर, धेरै ठाउँ यसअघि नै पुगिसकेका छन्। उनले आफ्ना अजेन्डा लिखित र मौखिक रुपमा प्रस्तुत गरेका छन्।
उनको आफ्ने प्रतिबद्धतापत्र पनि छ। जहाँ उनले तिनै तह छुट्याएर आफ्नो प्रतिबद्धता प्रस्तुत गरेका छन्। पहिलो संघीय, दोस्रो प्रदेश र स्थानीय र तेस्रो चाहिँ काठमाडौं– १ लागि रहेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।