काठमाडौं– सरकारले आगामी आर्थिक वर्षका लागि ल्याएको बजेटमा युवा उद्यमलाई प्रोत्साहन गर्ने खालको भए पनि कार्यान्वयनमा चुनौती भएको युवा उद्यमीले बताएका छन्।
हरेक वर्ष सरकारले युवा उद्यमी, स्टार्टअप व्यवसायका लागि भनेर विभिन्न कार्यक्रम घोषणा हुने भए पनि कार्यान्वयन नहुने गरेको उनीहरूको गुनासो छ। उनीहरुले कार्यक्रमलाई कार्यक्रममै सिमित नपार्न सुझाव पनि दिएका छन्।
नेपाल युवा उद्यम संघ ललितपुरका अध्यक्ष राजकरण श्रेष्ठले सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट युवा उद्यममैत्री रहेको बताए। अध्यक्ष श्रेष्ठले स्नातक पास भएका युवालाई प्रमाणपत्र धितो राखेर ऋण दिने, नयाँ उद्यमीलाई उद्यमशील तालिम दिने कार्यक्रम ल्याउनु सकारत्मक बताएको बताए। कार्यान्वयनका लागि प्रभावकारी नीति बनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ।
उनले भने, ‘उवा उद्यमीका लागि सरकारले केही नीतिगत विषयहरू ल्याएको छ। डिग्री गरेको प्रमाणपत्र राखेर ऋण लिनसक्ने, नयाँ उद्यमीलाई तालिम दिइनेलगायतका छन्। तर, उद्यमशीलता एक जनाले गर्ने भन्दा पनि भएका उद्योगलाई सुधार गरेर क्षमता बढाउने र धेरैलाई रोजगारी दिने बाटोमा सरकार लाग्नुपर्छ।’
उनले सरकार आफैंले ल्याएका कार्यक्रम किनारा लगाउने र त्यसबाट युवाले लाभ लिनसक्ने अवस्था बन्न नसकेको गुनासो गरे। ‘हरेक सरकारले युवाका लागि भन्दै कार्यक्रम ल्याउँछन्। तर, कार्यान्वयनका चरणमा भने सरकार आफैंले त्यस्ता कार्यक्रम किनारा लगाउँछन्। त्यसैले धेरै अपेक्षा राख्नु पनि उचित छैन। कार्यान्वयनको स्पष्ट नीति नहुँदा जति सकारात्मक कार्यक्रम आए पनि प्रभावकारी हुन सकिरहेका छैनन्’, उनले भने।
त्यस्तै, युवा उद्यमी आभूषणज्योती कंशाकारले सरकारले आगामी वर्षको बजेट एउटा क्षेत्रलाई मात्रै नभइ मिसमास बनाएर ल्याएको बताए। उनले युवा उद्यमी र उद्यमको लागि राम्रो बजेट आए पनि कार्यविधि बनाएर कार्यान्वयन गर्नसके मात्रै राम्रो हुने दावी गरे।
कंंशाकारले सरकारले बजेट ल्याएपछि खर्च गर्न सक्नुपर्ने भन्दै बजेट युवा उद्यमीहरुलाई देखाउनको लागि राम्रो भए पनि वास्तविकतामा केही नभएको गुनासो गरे। उद्योगलाई एक/दुई महिनाको अध्ययन गरेर युवा उद्यमीहरुको आवाजलाई सम्बोधन गर्ने गरी बजेट नआएको उनको भनाइ छ।
उनले भने, ‘सरकारले एउटा सिङ्गल भिजन नभएर धेरै भिजनलाई हेरेर बजेट ल्याएको छ। कोशिस राम्रो छ। तर, धेरै मिसमास भएको देखिन्छ । युवा उद्यमी र उद्यमको लागि राम्रो नै आएको छ। तर, एक वर्षमा कार्यविधि बनाएर कार्यान्वयन गर्नसके मात्रै राम्रो हुन्छ। बजेट धेरै राम्रो आएर मात्रै कार्यान्वयन हुन्छ भन्ने हुँदैन।’
सरकारले बजेट ल्याएर मात्रै नहुने भन्दै उनले खर्च गर्ने सामथ्र्य पनि हुनुपर्ने उल्लेख गरे। उवा उद्यमीलाई देखाउनका लागि मात्रै लोकप्रिय कार्यक्रमहरू समावेश गरिएको गुनारो कंशाकारको छ।
यस्तै, अर्का युवा उद्यमी मनिष थापा पनि युवामैत्री कार्यक्रम कार्यान्वयन हुनेमा ढुक्क छैनन्। कार्यविधि बनाएर कार्यान्वयन हुनेमा उनले शंका व्यक्त गरे। विगत ९ वर्षदेखि बजेटमा युवामैत्री कार्यक्रम राखिए पनि त्यसको कार्यान्वयनका लागि कार्यविध नबनाएको भन्दै असन्तुष्टि व्प्यक्त गरे। उनले स्टार्टअप व्यवसायका लागि सरकारले कार्यविधि नबनाउँदा हरेक वर्ष बजेटमा व्यवस्था गरिए पनि कार्यान्वयनमा आउन नसकेको गुनासो गरे।
उद्यमी थापाले सरकारले २५ लाखसम्म बिनाधितो कर्जा दिने कार्यक्रम ल्याएको भए पनि राष्ट्र बैंक र बैंकहरूले कार्यान्वयन गर्न कार्यविधि बन्न नसकेको बताए।
त्यस्तै युवा तथा महिला उद्यमी निकिता राजभण्डारीले आगामी वर्षको बजेटमा नयाँ स्टार्टअप व्यवसायको लागि प्रोत्साहन गर्ने कार्यक्रमहरु ल्याउनु युवा उद्यमीको लागि सुखद भएको बताइन्। महिलाहरुका लागि उद्यमशील बनाउनको लागि विभिन्न आरक्षण ल्याउनु आवश्यक रहेको उनको भनाइ छ।
उनले भनिन्, ‘बजेटमा नयाँ स्टार्टअप व्यवसायको लागि प्रोत्साहन गर्न कार्यक्रम ल्याइएको छ। त्यो राम्रो कुरा हो। तर, स्टार्टअप व्यवसायमा विदेशी लगानी धेरै ल्याउन पाउने व्यवस्था हुनुपर्छ। अहिले २० मिलियन डलर मात्रै विदेशी लगानी ल्याउन पाउने व्यवस्था रहेकोमा सीमा कम गर्नुपर्छ। नेपालमा व्यवसाय गर्नलाई धेरै लगानी चाहिँदैन। कम लगानीमा पनि नयाँ उद्यम खोल्न मिल्छ।’
उद्यमी भण्डारीले उद्यमी बन्न चाहने महिला तथा युवाको क्षमता विकास, सीपमुलक तालिमको व्यवस्था सरकारले गर्नुपर्ने बताइन्। उनले अब शिक्षण सिकाई प्रक्रियाबाट नै परिर्वतन ल्याएर विद्यालयको पाठ्यक्रममा नै उद्यमशीलता अध्यापन गराउनु तर्क गरिन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1766919412.png)
-1764146706.png)
-1766648928.png)
