आगामी आवको बजेट सिलिङ : स्वाथ्यको सबैभन्दा धेरै साढे २२ अर्ब घटाइयो, संघीय मन्त्रालयको १५ अर्ब बढ्यो

अर्थ समाचार

सुमित्रा कार्की सोमबार, जेठ ९, २०७९ २१:०८

काठमाडौं– सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०७९/८० का लागि विभिन्न मन्त्रालयको बजेट सिलिङ बनाएको छ। केही मन्त्रालयको बजेट सिलिङ चालु आव २०७८/७९ भन्दा बढाइएको छ भने केहीको घटाइएको छ। सबैभन्दा धेरै बजेट स्वास्थ्य मन्त्रालयको घट्ने भएको छ।

विभिन्न मन्त्रालयले पेस गरेको योजनाहरु काँटछाँट गरेर बजेट सिलिङ तोकिएको अर्थ मन्त्रालयएका एक अधिकारीले नेपाल लाइभलाई जानकारी दिए। ‘सबै मन्त्रालयले आ–आफ्नो योजनासहित सम्भावित बजेटको आकार पठाएका थिए। मन्त्रालयबाट प्राप्त योजनाहरुको प्राथमकिता हेरेर काँटछाँट गरी सिलिङ तोकिएको छ,' ती अधिकारीले भने, 'केही मन्त्रालयको बजेट चालु आर्थिक वर्षको तुलनामा बढेको छ भने केहीको घटेको छ।'

सरकारले आगामी आर्थिक वर्षका लागि १७ खर्ब ४५ अर्ब रुपैयाँ बराबरको बजेट ल्याउन लागेको छ। सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको बजेटका लागि संघीय संसद्‌मा जेठ १० गते नीति तथा कार्यक्रम पेस गर्दैछ।

यी हुन् बजेट सिलिङ घटाइएका मन्त्रालय
आगामी आर्थिक वर्षका लागि बजेट कटौती हुनेमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय पनि छ। सरकारले स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको चालु आवको बजेटमा २२ अर्ब ६० करोड दुई लाख रुपैयाँले घटाएर आगामी आर्थिक वर्षका लागि सिलिङ तोकेको छ।

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका लागि चालु आवका लागि ९० अर्ब ७५ करोड ४५ लाख रुपैयाँ बराबर बजेट विनियोजन गरिएकोमा आगामी आर्थिक वर्ष ६८ अर्ब १५ करोड ४३ लाख रुपैयाँ बराबरको सिलिङ तोकिएको छ। यद्यपि, बजेट सार्वजनिक गर्ने बेलासम्म यो मन्त्रालयको बजेट अझै घटबढ हुनसक्ने अर्थ मन्त्रालयका अधिकारीहरु बताउँछन्।

आगामी आर्थिक वर्ष पर्यटनतर्फको बजेट पनि कटौती गर्न लागिएको छ। पर्यटन क्षेत्रको बजेट १ अर्ब ६९ करोड ७७ लाख रुपैयाँले घटाइएको छ। चालु आवमा २६ अर्ब ६२ करोड ५९ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएकोमा आगामी आर्थिक वर्षको लागि २४ अर्ब ९२ करोड ८२ लाख रुपैयाँ बराबर बजेट सिलिङ तयार गरिएको छ।

यस्तै, उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयको बजेट पनि घटाएर सिलिङ तोकिएको छ। उद्योगतर्फको बजेट चालु आवको भन्दा ३६ करोड २४ लाख रुपैयाँले घटाइएको छ। यो मन्त्रालयले चालु आवमा ७ अर्ब ७८ करोड १६ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट पाएको यस क्षेत्रले आगामी आर्थिक वर्षको लागि सात अर्ब ४१ करोड ९२ लाख रुपैयाँ बराबरको सिलिङ पाएको छ।

वाणिज्यतर्फको बजेट पनि ३२ अर्ब ७३ करोड ९४ लाख रुपैयाँले घटाइएको योजना आयोगले जानकारी दिएको छ। चालु आवमा ३५ अर्ब ३४ करोड एक लाख रुपैयाँ बजेट पाएको यस क्षेत्रले आगामी आर्थिक वर्षका लागि २ अर्ब ६० करोड ७ लाखको मात्र बजेट सिलिङ पाएको छ।

यस्तै, पुन:निर्माणको बजेट पनि कटौती गरिएको छ। चालु आवमा ३५ अर्ब ५५ करोड १३ लाख रुपैयाँ बजेट बिनियोजन गरिएकोमा आगामी आर्थिक वर्षको लागि कति बजेट बिनियोजन गर्ने भनेर तोकिसिकएको छैन। पुन:निर्माण प्राधिकरणका योजनाहरु सम्बन्धित मन्त्रालय र विभागहरुमा हस्तान्तरण भइसकेकाले अब छुट्टै सिलिङ तोक्नेभन्दा पनि सम्बन्धित मन्त्रालयलाई नै बजेट तोकिने अर्थ मन्त्रालयका अधिकारीको भनाइ छ।

जल शीर्षकमा १ अर्ब १२ करोड ५९ लाख रुपैयाँ बजेट सिलिङ बनाइएको छ। यो बजेट सिलिङ चालु आवको भन्दा १० करोड ११ लाख रुपैयाँले कम हो। चालु आवमा सरकारले यस क्षेत्रमा १ अर्ब २२ करोड ७० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको थियो।

कुन मन्त्रालयको कति बजेट बढ्दैछ?
सरकारले आगामी आर्थिक वर्षका लागि खानेपानी, कृषि, जलश्रोत, शिक्षा, अर्थ, रक्षा, सहरी विकास, संघीय मामिला, सिँचाइ, वन, सञ्चार, परराष्ट्र, भूमि व्यवस्था, श्रम, प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्, खेलकुद, जल, महिला तथा बालबालिका, गरिविनिवारण र कानुन मन्त्रालयको बजेटको सिलिङ बढाएको छ।

आगामी आर्थिक वर्षका लागि संघीय मामिला मन्त्रालयलाई सबैभन्दा धेरै बजेट सिलिङ बढाइएको छ। आगामी आर्थिक वर्षको लागि यो मन्त्रालयका लागि ३४ अर्ब ८४ करोड ३४ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट सिलिङ तयार छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा १४ अर्ब ८० करोड ६७ लाख रुपैयाँ धेरै हो। चालु आवमा २० अर्ब ३ करोड ६७ लाख रुपैयाँ बजेट छ।

आगामी आर्थिक वर्षको बजेटमा महिला तथा बालबालिका मन्त्रालयका लागि ९५ करोड १३ लाख रुपैयाँको सिलिङ बनाइएको छ। महिला तथा बालबाबलिका क्षेत्रमा चालु आवको भन्दा ४ करोड ३४ लाख रुपैयाँ बजेट बढाइएको हो। चालु आवका लागि यस क्षेत्रमा ९० करोड ९७ लाख रुपैयाँ छुट्याइएको थियो।

कानुन, न्याय तथा संसदीय मामिला मन्त्रालयअन्तर्गत कानुन शीर्षकमा ९ करोड ६ लाख रुपैयाँ बजेट बढ्ने भएको छ। चालु आवको लागि ५१ करोड ५६ लाख रुपैयाँ तोकिएकोमा आगामी आर्थिक वर्षको लागि ५३ करोड ७६ लाख रुपैयाँ बजेट सिलिङ बनाइएको छ।

यस्तै, उर्जाको लागि चालु आवको भन्दा ६ अर्ब ६९ करोड ८२ लाख रुपैयाँ बढी बजेट सिलिङ बनाइएको छ। चालु आवमा ८८ अर्ब ४६ करोड ६ लाख रुपैयाँ बजेट बिनियोजन गरिएको यस क्षेत्रमा आगामी आवको लागि ९५ अर्ब २६ करोड ८८ लाख रुपैयाँ बजेट सिलिङ बनाइएको छ।

कृषि क्षेत्रमा ४० अर्ब ८ करोड २८ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेटको सिलिङ छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा ३ अर्ब ७६ करोड ९१ लाख रुपैयाँ धेरै हो। चालु आवमा सरकारले कृषि क्षेत्रको लागि ३६ अर्ब ३१ करोड ३७ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट बिनियोजन गरेको छ।

सहरी विकासका लागि आगामी आर्थिक वर्षको लागि ३६ अर्ब ६८ करोड ८ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेटको सिलिङ बनेको छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा ३ अर्ब २४ करोड ६३ लाख रुपैयाँ धेरै हो। चालु आवमा ३३ अर्ब ४३ करोड ४५ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट विनियोजन गरिएको छ।

चालु आवमा शिक्षा क्षेत्रको लागि ६० अर्ब १० करोड ६७ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट विनियोजन भएकोमा आगामी आर्थिक वर्षको लागि ६९ अर्ब २ करोड २० लाख रुपैयाँको सिलिङ बनाइएको छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा ८ अर्ब ९१ करोड ५३ लाख रुपैयाँ धेरै हो।

रक्षा मन्त्रालयको लागि आगामी आर्थिक वर्षमा ५३ अर्ब २४ करोड ९५ लाख रुपैयाँ बटेज सिलिङ तयार पारिएको छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा २ अर्ब २० करोड ५५ लाख रुपैयाँ धेरै हो। चालु आवमा ५१ अर्ब ४ लाख ४० करोड रुपैयाँ बराबरको बजेट छुट्याएको थियो।

खानेपानी मन्त्रालयका लागि आगामी आर्थिक वर्षमा ५२ अर्ब ६८ करोड ६ लाख रुपैयाँ बराबरको सिलिङ तयार छ। यो बजेट सिलिङ चालु आवको भन्दा १३ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँ धेरै हो। चालु आवमा ३९ अर्ब १४ करोड ६ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट थियो।

सिँचाई मन्त्रालयका लागि २९ अर्ब १५ करोड ७९ लाख रुपैयाँ बराबरको सिलिङ बनाइएको छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा ८ अर्ब ४२ करोड ६५ लाख रुपैयाँ धेरै हो। चालु आवमा २० अर्ब ७३ करोड १४ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट विनियोजन गरिएको छ।

वन मन्त्रालयको लागि १२ अर्ब ४५ करोड ७३ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट सिलिङ बनाइएको छ। यो सिलिङ चालु आवमा भन्दा २८ करोड ८९ लाख रुपैयाँ धेरै हो। भूमी व्यवस्था मन्त्रालयको लागि ७ अर्ब ३४ करोड १९ लाख रुपैयाँ बजेट सिलिङ बनाइएको छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा २० करोड २१ लाख रुपैयाँ धेरै हो।

सञ्चार मन्त्रालयलाई आगामी आर्थिक वर्षको लागि ८ अर्ब ४६ करोड २४ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेटको सिलिङ तयार पारिएको छ। यो बजेट सिलिङ चालु आवको भन्दा ७२ करोड ३९ लाख रुपैयाँले धेरै हो। परराष्ट्र मन्त्रालयको लागि ८ अर्ब १८ करोड ७५ लाख रुपैयाँ बजेट सिलिङ बनाइएको छ। यो बजेट सिलिङ चालु आवको भन्दा एक अर्ब पाँच करोड ७० लाख रुपैयाँ धेरै हो।

आगामी आवको लागि श्रम मन्त्रालयलाई ६ अर्ब ९४ करोड ८ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेटको सिलिङ बनाइएको छ। यो सिलिङ चालु आवको भन्दा ८५ करोड ४७ लाख रुपैयाँ धेरै हो। त्यसैगरी, प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रीपरिषद्को कार्यलयको लागि चार अर्ब १७ करोड ८७ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरिँदैछ। यो बजेट चालु आवको भन्दा १८ करोड १३ लाख रुपैयाँ धेरै हो।

खेलकुद मन्त्रालयको लागि आगामी आर्थिक वर्षलाई २ अर्ब ६० करोड ७ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट सिलिङ बनेको छ। यो बजेट सिलिङ चालु आवको भन्दा ४१ करोड ७० लाख रुपैयाँले धेरै हो। चालु आवमा दुई अर्ब १९ करोड ९३ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।