काठमाडौं– नेपालले भारतसँग खरिद गरेको दुइ वर्टा रेल २०७७ असोज २ गते जनकपुर आइपुगे। तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले बाँडेको रेलको सपना पूरा भएको भन्दै थुप्रै प्रशंसा पनि भयो। तर, उक्त रेल सञ्चालनमा आउन सकेन।
उक्त रेल करिब डेढ वर्षपछि आइतबारदेखि सञ्चालनमा आएको छ। तीन दिने भारत भ्रमणका रहेका प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र भारतीय समकक्षी नरेन्द्र मोदीले शनिबार संयुक्त रुपमा रेलको उद्घाटन गरेका थिए। त्यसपछि आइतबारदेखि कुर्था–जनकपुर–जयनगर नियमित रेल सेवा सुरु भएको नेपाल रेल्वे कम्पनीका महाप्रबन्धक निरञ्जन झाले बताए।
भारत सरकारको आठ अर्ब ७७ करोड नेपाली रुपैयाँ सहयोगमा निर्माण गरिरहेको जयनगर–बिजलपुर–बर्दिवाससम्मको ६९ किलोमिटर रेलमार्ग अन्तर्गत पहिलो चरणको जयनगर–कुर्थासम्म ३२ किलोमिटर खण्डमा रेल सञ्चालनमा आएको हो।
रेल सञ्चालनका लागि चालकसहित प्राविधिक कर्मचारीका लागि भारतीय रेलकम्पनीसँगै सम्झौता भएको छ। भारतीय रेल कम्पनी केआरसीएलसँग दुई पक्षीय जीटुजी सम्झौता भएको हो। महाप्रबन्धक झाका अनुसार सबै प्रशासनिक र सहयोगी गरी कूल ६५ जना कर्मचारी नेपाल रेल्वे कम्पनीले भर्ना गरेर तालिम दिइसकेको छ।
खरिद भएको डेढ वर्षपछि बल्ल सञ्चालनमा
गत वर्ष असोजमै रेल नेपाल आइपुगेपनि कानुनको अभावदेखि अन्य विभिन्न कारणले रेल सञ्चालनमा आउन सकेको थिएन।
नेपालले भारतको कोंकण कम्पनीसँग बोगीसहित दुई रेल खरिद गरेको छ। ८४ करोड ६५ लाखमा उक्त रेल खरिद गरिएको हो। रेल खरिद भएपनि देशमा रेल सञ्चालनका लागि आवश्यक कानुन थिएन।
दुई पटक अध्यादेशमार्फत कानुन ल्याइयो। केपी शर्मा ओलीको सरकार हुँदा ल्याइएका अध्यादेश संसद्मा पेश भएकाबखत संसद् विघटन हुँदा निष्क्रिय भएकाले लागू हुन सकेको थिएन। केही दिनअघि तेस्रो पटक अध्यादेशमार्फत कानुन ल्याएसँगै हाल रेल सञ्चालनको बाटो खुलेको हो।
तत्कालीन भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री बसन्तकुमार नेम्बाङको प्रस्तावमा मन्त्रिपरिषद् बैठकले ८४ करोड ६५ लाखमा भारतको कोंकण रेल्वे कर्पोरेसनसँग खेल खरिदका लागि रेल विभागलाई सैद्धान्तिक सहमति दिएको थियो। नेम्बाङले नै २०७६ पुस १८ गते रेल्वे विधेयकलाई राष्ट्रिय सभामा प्रस्तुत गरेका थिए। उक्त विधेयक हालसम्म विचाराधिन नै रहेको छ। राष्ट्रिय सभाबाट विधेयक पारित हुन नसक्दा कानुन बन्न सकेको छैन।
तत्कालीन प्रधानमन्त्री ओलीले संसद् विघटन गरेसँगै रेलसम्बन्धी कानुन पनि बन्न सकेको थिएन। सरकारले खरिद गरेर ल्याएको रेल क्रिपालमुनि राखिएको थियो। लामो समयसम्म रेल सञ्चालनमा कुनै काम अघि बढेको थिएन।
प्रशासनिक तवरबाट कानुन ल्याइएपनि रेल सञ्चालनका लागि जनशक्तिलगायतका पक्षमा भने अन्योल नै थियो। गत वैशाखमा तत्कालीन यातायात मन्त्री नेम्बाङले सोही महिनाभित्र रेल सञ्चालनमा ल्याउने दाबी पनि गरेका थिए।
तर, रेल सञ्चालनमा भने आउन सकेन। उनले रेलको निरीक्षणका लागि जाँदा जनपुरमा आयोजित एक कार्यक्रममा ३५ किलोमिटर रेल सञ्चालनमा ल्याउने तयारी भइरहेको बताएका थिए। तर, वैशाखमै जयनगरबाट रेल सञ्चालन गरि कुर्थासम्म पुर्याउने बताएपनि कार्यान्वयन भने हुन सकेको थिएन।
रेल्वे कम्पनीका महाप्रबन्धक झाकाअनुसार आइतबारदेखि सञ्चालनमा आएका दुई रेल १६ सय हर्स पावरका रहेका छन्। डीपीसी १९०१ र डीपीसी १९०२ नम्बरका दुई रेल प्रतिघण्टा ११० किलोमिटर चल्ने र एक पटकमा तीन सय यात्रु बोक्ने क्षमताका रहेका छन्। दुवैतर्फ इञ्जिन भएका यी रेललाई फर्काउने झझन्ट नहुने र दुवै तर्फबाट चलाउन सकिने झा बताउँछन्।
जयनगरबाट कुर्थासम्मको भाडा ७० रुपैयाँ
झाकाअनुसार आइतबारदेखि सञ्चालनमा आएको रेल सेवाले दैनिक दुई पटक जयनगरबाट भारतको कुर्थासम्म यात्रुलाई सेवा दिनेछ। दुई वटा रेलले दुई सिफ्ट गरि दैनिक दुई पटक जयनगरबाट कुर्थासम्मको यात्रा गर्ने झाले बताए।
झाकाअनुसार हरेक दिन बिहान आठ बजे जयनगरबाट एउटा रेल कुर्थाका लागि छुट्नेछ। १० बजे उक्त रेल कुर्था पुग्नेछ। कुर्थामा केही समय रोकिएसँगै रेल फेरि त्यहाँबाट जयनगरका लागि निस्किने छ।
दिउँसो ३ बजेबाट भने फेरि अर्को रेलले जयनगरबाट कुर्थासम्मको यात्रा गर्नेछ। दिउँसो तीन बजे जयनगरबाट छुट्ने रेल साँझ पाँच बजे कुर्था पुगेर यात्रु ओराल्नेछ। त्यसपछि फेरि जयनगरका लागि छुट्नेछ।
रेलमा सामान्य र एसी गरि दुई किसिमका बोगीहरु रहेका छन्। सामान्य बोगीको भन्दा एसी बोगीको भाडा पाँच गुणा बढी रहेको झाले बताए।
कुर्थाबाट चढेसँगै सामान्य बोगीको भाडा २० रुपैयाँ र एसीको भाडा १०० रुपैयाँ रहेको छ। कुर्थाबाट परवहासम्म सामान्यमा २० रुपैयाँ र एसीमा १०० रुपैयाँ भाडा तोकिएको छ। त्यस्तै, कुर्थाबाट वैदही सामान्यमा २५ र एसीमा १२५, कुर्थाबाट महिनाथपुर सामान्यमा ३५ र एसीमा १७५, कुर्थाबाट खजुरीसम्म सामान्यमा ५५ र एसीमा २७५ र कुर्थाबाट इनर्वासम्म सामान्यमा ६० र एसीमा ३०० रुपैयाँ भाडादर तोकिएको छ। जयनगरसम्मको भाडा भने सामान्यमा ७० र एसीमा ३५० तोकिएको छ।
जयनगर–कुर्था रेल्वे खण्डमा चल्ने रेलमा चढ्न आउने यात्रुले आफ्नो पहिचान खुल्ने कागजात अनिवार्य बोक्नुपर्ने छ। खुला सिमानाका कारण सुरक्षा चुनौतीलाई दृष्टिगत गरी पहिचान खुल्ने कागजात अनिवार्य गरिएको महाप्रबन्धक झाले बताए। सुरक्षा र खुला बोर्डरलाई मध्यनजर गर्दै नेपाली नागरिकले साथमा नागरिकता प्रमाणपत्र, सवारी चालक अनुमतिपत्र, मतदाता परिचयपत्र वा अन्य पहिचान खुल्ने कागजात बोक्नुपर्ने महाप्रबन्धक झाको भनाइ छ। यस्तै, आकस्मिक प्रवेशका लागि महावाणिज्य दूतावासद्वारा जारी गरिएको फोटोसहितको सिफारिसपत्र वा प्रमाणपत्र चाहिने व्यवस्था गरिएको उनी बताउँछन्।
दशदेखि १८ वर्ष उमेरमुनिका बालबालिकाको हकमा स्कुलको फोटोसहितको परिचयपत्र अनिवार्यरूपमा साथमा राख्नुपर्ने कम्पनीले जनाएको छ । त्यस्तै, नेपाली रेल चढ्न भारतीय नागरिकले भारत सरकारद्वारा जारी वैद्य राष्ट्रिय पासपोर्ट, भारतीय निर्वाचन आयोगद्वारा जारी पहिचानपत्र लिनुपर्ने जनाइएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1764598201.png)
-1764146706.png)
-1764580720.png)
-1763721444.png)
-1763559424.jpg)
-1764080971.png)
