काठमाडौं– अधिकांश महानगर र उपमहानगरपालिकाहरूले संस्थागत नभइ व्यक्तिगत इमेललाई आधिकारिक रूपमा चलाउने गरेका छन्। मेयर र उपमेयरको व्यक्तिगत इमेल प्रयोग गर्दा उनीहरुको कार्यकालपछि ती पालिकाको सूचना चुहिने जोखिम बढको छ।
ती महानगर र उपमहानगरपालिकाको वेवसाइटमा मेयर र उपमेयरका व्यक्तिगत इमेल राखिएको छ। स्थानीय तहको निर्वाचन भएको पाँच वर्ष पुग्नलाग्दा पनि नयाँ इमेल नबनाइएको हो। नेपालका ६ महानगर र ११ उपमहानगरपालिकामध्ये दुई महानगर र ६ उपमहानगरपालिकाले मेयर र उपमेयरको व्यक्तिगत इमेललाई पालिका सरकारको आधिकारिक इमेल बनाइरहेका छन्।
यसो गर्दा अर्काे पटक नयाँ मेयर निर्वाचित भएर आउँदा पुराना सूचना हराउन सक्ने र नयाँ सूचना पनि पुरानै इमेलमा जान सक्ने आईटीविज्ञ टंक अर्यालले बताए। ‘इमेलमा रहेका डेटा स्थानीय सरकारको सम्पत्ति हो। भविष्यमा त्यो इमेल प्रयोग गर्न नपाउँदा धेरै सूचना हराउन सक्छन्। तथ्यांकहरूको दुरुपयोग हुनसक्छ,’ अर्यालले भने, ‘जुनसुकै तहको सरकार भए पनि संस्थागत इमेल प्रयोग गर्नुपर्छ। व्यक्तिगत इमेल प्रयोग गरेर देशको सूचना जथाभावी गर्न पाइँदैन।’ अर्को निर्वाचनबाट नयाँ मेयर र उपमेयर आउँदा पुरानै इमेल चलाउन पाउनुपर्ने उनले बताए।
अमेरिकामा तत्कालीन विदेशमन्त्री हिलारी क्लिन्टनको इमेलसम्बन्धी यस्तै विवाद आएको उनले बताए। तर, क्लिन्टनले भने व्यक्तिगत सूचना विदेशमन्त्रीको आधिकारिक इमेलबाट पठाएकोमा विवाद भएको थियो। ‘सरकारी सूचना र तथ्यांक व्यक्तिगत इमेलबाट पठाउन पनि पाइँदैन र व्यक्तिगत कामको इमेल सरकारी संयन्त्र प्रयोग गरेर पनि पठाउन पाइँदैन,’ अर्यालले भने।
अबको एक वर्षभित्र स्थानीय चुनाव भएपछि मेयर र उपमेयरले वेइवसाइटमा राखिएको व्यक्तिगत इमेल आफूसँगै लिएर जान्छन्। ती इमेल छोडी हाले पनि आधिकारिक नहुने हुँदा नयाँ पदाधिकारीले नयाँ इमेल बनाउँछन्। यसबाट भविष्यमा सूचना चुहावटसम्बन्धी गम्भीर विवादहरू आउन सक्ने अर्यालको भनाइ छ।

व्यक्तिगत इमेल प्रयोग गर्ने महानगरपालिका ललितपुर र भरतपुर हुन्। ललितपुरका मेयर चिरीबाबु महर्जनले [email protected] र उपमेयर गिता सत्यालले [email protected] चलाउँछन्। उपमेयर सत्यालले व्यक्तितग इमेल प्रयोग गर्दा पछि कुनै समस्या उत्पन्न नहुने दाबी गरिन्।
संस्थागत इमेल भए पनि आफ्नो इमेल चलाउन सजिलो भएको र त्यसलाई वेबसाइटमा राख्दा खासै फरक नपर्ने उनको जिकिर छ। ‘हाम्रो कार्यकाल सकिएपछि यो इमेल हामी नै लिएर जान्छौँ,’ उनले भनिन्, ‘संस्थाको छुट्टै इमेल छ। हामीले हाम्रो इमेल पछिसम्म पनि प्रयोग गर्न पाउनुपर्छ।’
सबै सूचना मोइबालमा हेर्न सजिलो हुने भएकाले मेयर र उपमेरको इमेल महानगरको वेबसाइटमा राखिएको ललितपुर महानगरपालिकाका प्रवक्ता राजु महर्जनले बताए।
व्यक्तिगत इमेललाई नै अहिले संस्थागत रूपमा चलाएको उनले बताए। ‘अब हामी यसलाई सच्याउछौँ,’ उनले भने, ‘अब संस्थागत इमेल नै चलाउन थाल्छौँ।’

भरतपुर महानगरपालिकाकी मेयर रेनु दाहाल र उपमेयर पार्वती शाह ठकुरी पनि व्यक्तिगत इमेल चलाउँछन्। दाहालले [email protected] चलाउँछिन्। त्यस्तै उपमेयर ठकुरी [email protected] चलाउँछिन्।
काठमाडौँ, विराटनगर, वीरगंज र पोखरा महानगरपालिकाले भने संस्थागत इमेल चलाउँछन्। काठमाडौँकी उपमेयर हरिप्रभा खड्गीले आफूहरूले चलाएको इमेल कार्यकाल सकिएपछि पनि संस्थाकै हुने बताइन्। ‘पछि गएर विवाद हुन्छ भनेर नै हामीले संस्थागत इमेल प्रयोग गरेका हौँ,’ उनले भनिन्।
उता इटहरी उपमहानगरपालिका मेयर द्धारिकलाल चौधरी आफ्नै नामको [email protected] इमेल चलाउँछन्। उपमेयर लक्ष्मी गौतम [email protected] इमेल चलाउँछिन्। मेयर चौधरीले फोनमा प्रतिक्रिया दिने नगरेको भन्दै यसबारे बोल्न मानेनन्। ‘तपाईं मेरो टेबलमा आउनुस्, अनि आमुन्ने–सामुन्ने कुरा गरौँला। फोनमा मैले बोल्ने गरेको छैन,’ उनले भने, ‘मलाई भेट्न आउँदा हेल्मेट नलगाए पनि हुन्छ। काठमाडौँमा हुनुहुन्छ भने प्लेनको टिकट म नै काटिदिन्छु। चिया खाँदै कुरा गरौँला।’

बुटवल उपमहानगरपालिकाका मेयर शिवराज सुवेदी [email protected] नामको इमेल चलाउँछन्। उपमेयर गोमा देवी आचार्यले इमेल सार्वजनिक रूपमा वेबसाइटमा राखेकी छैनन्। उता तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाका मेयर घनश्यम पाण्डेले [email protected] र उपमेयर माया शर्मा [email protected] इमेल चलाउँछन्।
सूचना आदानप्रदानका लागि मात्र इमेल प्रयोग गरेकाले व्यक्तिगतले कुनै फरक नपर्ने उपमेयर शर्माले बताइन्। ‘कार्यकाल सकिएपछि आफ्नो इमेल संस्थामा नै छाडेर जाने कि नजाने पछि नै विचार गरौँला’, उनले भनिन्, ‘तपाईको मेल पठाई दिनुस् न भन्नु हुन्छ। म मेरै पठाइदिन्छु। त्यसबाट केही बिग्रिएजस्तो लाग्दैन।’
नेपालगंज उपमहानगरपालिकाका मेयर धवलशमशेर राणाले [email protected] र उपमेयर उमा थापा मगर [email protected] नामका इमेल चलाउँछन्। त्यस्तै कलैया उपमहानगरपालीका मेयर राजेश राय यादव [email protected] र उपमेयर हरिमा खातुन [email protected] नामको इमेल चलाउँछन्। जितपुर सिमरा उपमहानगरका मेयर डा.कृष्णप्रसाद पौडेल [email protected] नामको इमेल चलाउँछन्। उपमेयरले कुनै पनि इमेल प्रयोग गरेकी छैनन्।
यसबाहेक धरान, जनकपुर, हेटौंडा, घोराही र धनगढी उपमहानगरका मेयर र उपमेयरले भने संस्थागत इमेल प्रयोग गर्दै आएका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।