एनआरएनएमा त्रिपक्षीय प्रतिस्पर्धा : आचार्य, थापा र केसीमा को बलियो?

समाचार

लिलु डुम्रे सोमबार, असोज ११, २०७८ १३:३४

काठमाडौं– गैरआवासीय नेपाली संघको अक्टोबर २३ देखि २५ सम्म हुने घोषणा गरिएको १०औं विश्व सम्मेलनमा अध्यक्षका लागि त्रिपक्षीय भिडन्त हुने देखिएको छ।

नवौं विश्व सम्मेलनमा अध्यक्षमा पराजित कुल आचार्यसँग गत महाधिवेशनबाट विजयी उपाध्यक्षद्वय डा बद्री केसी र रविना थापाले प्रतिस्पर्धा गर्ने भएका छन्। आचार्य र थापाले औपचारिक रुपमै उम्मेदवारीको घोषणा गरिसकेका छन्। केसीले भने औपचारिक घोषणा गर्नै बाँकी छ।

तीन प्रत्यासीमध्ये आचार्यले तुलनात्मक रुपमा बढी सक्रियता देखाएका छन्। गत विश्व सम्मेलनमा आफ्नो टिमको व्यवस्थापनमै चुकेको आरोप लागेका उनले यसपटक अघिल्लो कमजोरीलाई सुधार गर्नका लागि समय खर्चेका छन्।

कसको समर्थन कसलाई?
एनआरएनएका पूर्वअध्यक्षहरुमध्ये अधिकांशले आचार्यलाई समर्थन गर्ने दाबी गरिएको छ। दुई कार्यकाल एनआरएनएको अध्यक्ष बनेका शेष घलेको समर्थन भने आचार्यलाई रहने बताइएको छ। पूर्वअध्यक्ष देवमान हिराचनको साथ पनि उनैलाई रहेको दाबी छ। पूर्वअध्यक्ष भवन भट्ट पनि आचार्यको समर्थनमा रहेको बताइएको छ। संस्थापक अध्यक्ष डा उपेन्द्र महतो विगतदेखि नै तटस्थ देखिँदै आएका छन्। यसपटक पनि उनी कुनै पक्षमा देखिएका छैनन्।

विश्व सम्मेलनमा सभापतिको उम्मेदवारलाई विजयी बनाउन प्रभाव पार्न सक्ने पूर्वअध्यक्षमा महतोसहित घले र जीवा लामिछाने चिनिन्छन्। लामिछानेले सभापतिका अर्का प्रत्यासी डा केसीलाई समर्थन गर्ने बताइन्छ। हालका अध्यक्ष कुमार पन्तलाई उक्त स्थानमा पुर्‍याउन केसीले भूमिका खेलेको हुनाले पन्तको समर्थन उनैलाई रहने बताइन्छ।

आचार्यको टिमबाट महासचिवमा डा केशव पौडेल भिड्ने भएका छन्। संघको केन्द्रीय उपाध्यक्ष सोनाम लामा आचार्यको पक्षमा खुलेका छन्। एनआरएनएको पूर्वकेन्द्रीय सचिव जानकी गुरुङ आचार्यलाई विजयी बनाउन सक्रिय रुपमा खटिएकी छन्। एनआरएनए अमेरिकाका पूर्वअध्यक्ष खगेन्द्र जीसी तथा बुद्धिसागर सुवेदीको सहयोग पनि आचार्यलाई नै छ। एनआरएनए एनसीसी अमेरिका सल्लाहकार वेदप्रसाद खरेल पनि आचार्यको समर्थनमा छन्।

मध्यपूर्वबाट आचार्यलाई आरके शर्माको बलियो साथ छ। वर्तमान कार्यसमितिमा शर्मा सचिव छन्। आचार्यको प्यानलबाट शर्माले उपाध्यक्षमा उम्मेदवारी दिने तयारी छ। मध्यपूर्वबाट नै आचार्यको प्यानलमा प्रवीण गुरुङ देखिएका छन्। उनले सचिवमा उम्मेदवारी दिने भएका छन्। अरब देशबाट नै मनोजकुमार श्रेष्ठ ‘गोर्खाली’ युवा संयोजकको उम्मेदवार र राजु रेग्मी ‘राज’ केन्द्रीय युवा उपाध्यक्षको प्रत्यासी हुनेछन्।

रविना थापाले अध्यक्षमा दाबी गरेपछि आचार्यको भोट काटिने आकलन भएको छ। आचार्य र थापा दुवै कांग्रेसनिकट हुन्। पार्टीगत रुपमा आउने मत विभाजन हुँदा आचार्य कमजोर हुने विश्लेषण भएको छ। थापालाई मनाउनका लागि आचार्य समूहले उनीसँग छलफल अघि बढाउने भएको छ।

कांग्रेसले आधिकारिक उम्मेदवारका रुपमा आचार्यलाई स्वीकार्ने भएको छ। आचार्यले पार्टीगत रुपमा कांग्रेससहित माओवादी केन्द्र र एकीकृत समाजवादीनिकट प्रतिनिधिको मत पनि पाउने छन्। थापाको उम्मेदवारीले आफूलाई असर गर्ने आचार्यले स्वीकारे। थापाले उम्मेदवारी फिर्ता लिनेमा आशावादी देखिएका आचार्यले नेपाल लाइभसँग भने, ‘उहाँसँग (रविना) लामो समयदेखि सहकार्य गर्दै आएको छु। हामी नाता सम्बन्ध पनि हौं। हामी मिलेरै लड्छौं।’

आचार्यले आइतबार उम्मेदवारी घोषणा गरेकै होटल याक एण्ड यतिमा थापाले असोज ७ मा अध्यक्षको प्रत्यासी भएको घोषणा गरेकी थिइन्। उनको प्यानलबाट उपाध्यक्षमा जयप्रकाश गुरुङ, महासचिवमा विनय अधिकारी र सचिवमा ओम गुरुङले उम्मेदवारी दिने भएका छन्।

आचार्यका लागि थापा पक्षका उपाध्यक्षका उम्मेदवार गुरुङ तगारो बन्न सक्छन्। थापाले आफ्नो पदाधिकारीमा बेलायत निवासी एनआरएनलाई रोजेकी छन्। थापाको पक्षबाट बेलायत निवासी गुरुङ उपाध्यक्षमा उठ्दा महासचिव पनि सोही देशबाट उम्मेदवार बनाइएको छ।

थापाको टीममा बेल्जियमबाट शिवकुमार बरुवाल, हङकङबाट राधिका (टिका) गुरुङ भिड्ने छन्। बरुवाल उपाध्यक्ष र गुरुङ महिला सचिवका प्रत्यासी हुन्। थापा टिमबाट एसिया प्यासिफिक क्षेत्रीय संयोजकमा दक्षिण कोरियाबाट विनोद कुँवर, ओसेनिया क्षेत्रीय संयोजकमा न्युजिल्याण्डबाट लाल केसीले उम्मेदवारी दिने छन्। एनआरएनए एनसीसीमा आवद्ध जापानबाट ओम गुरुङ, अमेरिकाबाट कृष्ण जीबी पन्थ र प्रेम श्रेष्ठले थापालाई समर्थन गर्ने भएका छन्।

आचार्य र थापा गण्डकी प्रदेशका उम्मेदवार भएकाले भेगीय मत पनि बाँडिने भएको छ। आचार्य पर्वतका हुन् भने थापा म्याग्दीकी हुन्।

‘होली काउ’ रेष्टुरेन्टमार्फत् बेलायतमा आचार्यको व्यावसायिक सफलता फैलिएको छ। इण्डियन परिकारका लागि प्रसिद्धि कमाएको उनको रेष्टुरेन्टलाई ब्रिटिश कम्पनी डेलिभेरोको सर्टलिस्टमा समावेश गरेको छ। थापा परिवारले अमेरिकामा होटल व्यवसाय गर्नुको साथै जलविद्युत र पर्यटन क्षेत्रमा लगानी छ।

दुई कार्यकाल महासचिव भएका अध्यक्षका अर्का प्रत्यासी केसी पेसाले इन्जिनियर हुन्। मस्कोलाई कार्य क्षेत्र बनाएका उनी करिब दुई दशकदेखि एनआरएनएमा आवद्ध छन्। २०१३ मा केन्द्रीय कोषाध्यक्षमा बनेका उनी त्यसपछिका दुई कार्यकाल महासचिव भए। उम्मेदवारीको घोषणा नगरेका केसीको प्यानलबाट पदाधिकारी लड्नेको टुंगो पनि लागिसकेको छैन।

आचार्यको बलियो प्रतिस्पर्धीका रुपमा देखिएका केसीलाई प्रमुख प्रतिपक्ष दल एमालेको समर्थन रहेको बताइन्छ। एमाले विभाजनको असर एनआरएनएको निर्वाचनमा पनि देखिने आकलन गरिएको छ। त्यसको प्रत्यक्ष लाभ आचार्यले उठाउने सम्भावना छ।

८४ वटा देशमा राष्ट्रिय समन्वय परिषद् ( एनसीसी) गठन भएका छन्। संस्थामा आवद्ध सूचीकृत एनआरएनहरुको संख्या करिब एक लाख पुगेको छ।

उस्तै-उस्तै अजेण्डा
आसन्न विश्व सम्मेलनका अध्यक्षका प्रत्यासीले करिब साझा प्रकृतिका मुद्दाहरुको उठान गरेका छन्। नागरिकताको मुद्दा तीनै जनाले प्राथमिकताका साथ उठाएका छन्। रोजगारीका लागि विदेशिएका नागरिकको हकका पक्षमा तीनै उम्मेदवार देखिएका छन्।

विदेशबाट लगानी भित्र्याउन रहेका कानुनी जटिलताको समाधान निकाल्न आफू केन्द्रित हुने आचार्यले बताए। ‘नेपालबाट अवैध रुपमा विदेश गएको सम्पत्ति रोक्ने’ आफ्नो प्राथमिकताको मुद्दा रहेको आचार्यले बताए।

समृद्धि, सुरक्षा र समर्पणको मुद्दासहित थापा चुनावी मैदानमा उत्रिने भएकी छन्। १८ वर्षे संस्थाको केन्द्रीय अध्यक्षमा महिलालाई अवसर नदिएको मुद्दामार्फत् पनि उनी अघि बढ्न खोजेकी छन्। आठौं विश्व सम्मेलनमा जमुना घले अध्यक्षमा भिडेको बाहेक मूल नेतृत्वमा महिला उम्मेदवारले प्रतिस्पर्धा गरेको इतिहास छैन।

गैरआवासीय नेपालीलाई नागरिकता दिलाउन ‘एकपटकको नेपाली, सधैंको नेपाली’ मुद्दालाई पहिलो प्राथमिकतासहित उठाउने तयारीमा छिन् थापा। रोजगारीका लागि विदेशिएका नेपालीका समस्या समाधान गर्न सरकारसँग सहकार्य गर्ने उनले बताइन्।

अध्यक्षका अर्का प्रत्यासी केसीको प्रमुख मुद्दा पनि नागरिकता नै हो। गैरआवासीय नेपालीलाई नागरिकता दिलाउन भूमिका खेल्ने उनको प्रतिवद्धता छ।

विज्ञहरुलाई नेपालमा भित्र्याउन पहल गर्ने उनले बताएका छन्। विद्वत वर्गलाई अनुसन्धान तथा अध्यापन गर्ने कार्यमा नेपाल फर्काउने आफ्नो उद्देश्य रहेको उनको भनाइ छ। रोजगारीका क्रममा श्रम शोषणमा परेका नागरिकलाई सुरक्षाको प्रत्याभूति प्रदान गर्ने कार्यमा आफ्नो सक्रियता रहने उनको प्रतिवद्धता छ। गैरआवासीय नेपालीहरुको १० लाख डिम्याट खाता पुर्‍याउने उनको लक्ष्य छ। श्रम बैंक खोल्ने अर्को अजेण्डा पनि उनीसँग छ। श्रमिकको रकम संकलन गरी श्रमिकलाई नै सेवा/सुविधा प्रदान गरिने उद्देश्यले श्रम बैंकको स्थापना गरिने बताइएको छ।

निर्वाचनको अन्योल कायमै
अक्टोबर २३ देखि २५ सम्म विश्व सम्मेलन हुने गरी मिति तय गरिएको छ। तर, परराष्ट्रमा मुद्दा विचाराधीन रहेकाले सोही समयमा सम्मेलन हुनेमा भने आशंका छ। विधान विपरीत महाधिवेशन प्रतिनिधि चयन गरिएको भन्दै एक पक्षले परराष्ट्रमा उजुरी दिएको थियो। संघको राष्ट्रिय समन्वय परिषद् (एनसीसी) हरुबाट चयन गरी आईसीसी सचिवालयमा पठाइएको नामावलीमा व्यापक फेरबदल गरिएको एक पक्षको दाबी छ।

महासचिव हेमराज शर्माको मातहतमा रहेको केन्द्रीय सचिवालयले युके, अमेरिका, अस्ट्रेलिया जस्ता ठूला राष्ट्रिय समन्वय परिषद् (एनसीसी) हरुका प्रतिनिधि छनोट गरेको आरोप छ। प्रतिनिधिहरु चयन गर्न संस्थापन पक्षले व्यापक धाँधली गरेको भन्दै उजुरी परेपछि भदौ २५ मा एनआरएनएलाई पत्र लेख्दै निर्वाचन प्रक्रिया स्थगन गर्न निर्देशन दिएको छ। प्रतिनिधि चयनमा धाँधली भएको अध्यक्षका उम्मेदवार आचार्यले बताए। विवाद समाधान गरेर तोकिएकै समयमा निर्वाचन हुनुपर्ने उनको माग छ।

परराष्ट्र मन्त्रालयले अनावश्यक हस्तक्षेप गरेको भन्दै वर्तमान पदाधिकारी मन्त्रालयप्रति रुष्ट छन्। विधिसंगत ढंगले प्रतिनिधि चयन भएको प्रवक्ता डिबी कार्कीले विज्ञप्तिमार्फत् जनाएका छन्। एनआरएनएले नेपाल सरकारले प्रमाणीकरण गरेको विधानभन्दा बाहिर गएर प्रतिनिधि छनोट गर्नै नसक्ने कार्कीले प्रष्टाएका छन्।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।