राजनीति

‘केही दिनको’ मुख्यमन्त्री बन्न किन तयार भइन् अष्टलक्ष्मी?

नेपाल लाइभ बुधबार, भदौ २, २०७८ २३:०४

काठमाडौं- बुधबार काठमाडौंमा नेकपा एमाले औपचारिक रुपमा विभाजित भइरहँदा बागमती प्रदेशको राजधानी हेटौंडामा एमालेसँगै जोडिएको रोचक घटनाक्रम विकास भयो। एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले आफूनिकट बागमतीका मुख्यमन्त्री डोरमणि पौडेललाई मुख्यमन्त्रीबाट विदा गरेर एमालेबाट अलग्गिने निश्चित भइसकेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालनिकट रहेकी अष्टलक्ष्मी शाक्यलाई मुख्यमन्त्री बनाउने चाँजोपाँजो मिलाएपछिको पटाक्षेप थियो त्यो।

हेटौंडामा एमाले प्रदेश सभा संसदीय दलको बैठक बोलाइएको थियो। त्यो बैठकमा पौडेलले दलको नेताबाट राजीनामा दिए र शाक्यलाई सर्वसम्मत रुपमा दलको नेता चयन गरियो। बुधबार साँझ पौडेलले मुख्यमन्त्रीबाटसमेत राजीनामा गरेपछि उनको ठाउँमा शाक्यलाई नै मुख्यमन्त्री नियुक्त गरियो। शाक्यले बुधबार राति नै अन्य दुई मन्त्रीसहित पद तथा गोपनीयताको शपथ लिइन्।

पछिल्लो समय शाक्य एमालेमा माधव नेपालनिकट समूहमा रहँदै आए पनि समानान्तर रुपमा अध्यक्ष ओलीसँग पनि भेटिरहेकी थिइन्। त्यहीक्रममा उनी मुख्यमन्त्री बन्ने बाटो तय भएको हो।

यो विकासक्रम किन पनि रोचक छ भने ठ्याक्कै साढे तीन वर्ष पहिले बागमती प्रदेशकै घटनाले शाक्य ओलीको प्रखर विरोधी बनेकी थिइन्। खासमा शाक्यमात्र होइन, नेपालको पनि यही घटनाबाट ओलीसँगको सम्बन्धमा दरार आउन सुरु भएको हो।

त्यसबेला एमाले र माओवादीको गठबन्धन थियो, त्यो पनि पार्टी एकतातर्फ लम्किइरहेको। बागमती प्रदेशमा एमालेले मुख्यमन्त्री पाउने तय भएको थियो। शाक्य त्यसको एकमात्र हकदार जस्तो थिइन्।

यो पनि पढ्नुहोस्

पहिलो महिला मुख्यमन्त्री अष्टलक्ष्मी : केपी ओलीको कटु आलोचकदेखि ओलीकै जोडबलमा मुख्यमन्त्रीसम्मबुधबार, भदौ २, २०७८

खासमा उनलाई मुख्यमन्त्री बनाउनकै लागि प्रदेश सभामा पठाइएको थियो। तर, संसदीय दलको नेता चयन गर्नुभन्दा अघिल्लो दिन अर्कै घटनाक्रम विकास भयो। ओलीले शाक्यविरुद्ध पौडेललाई संसदीय दलको नेताको उम्मेदवार बनाए। शाक्य पौडेलसँग पराजित भइन्। मुख्यमन्त्रीमा कल्पनै नगरिएका पौडेलले बाजी मारे।

यो त्यस्तो घटना थियो जसले त्यसबेलाको एमाले अनि त्यसको केही समयपछि माओवादीसित एकीकरण भएर बनेको नेकपामा ओली र नेपालबीच दरार बढाउँदै लग्यो।

२०७७ वैशाखमा नेकपाभित्र संकट आइलाग्दा नेपालले मुख्यतः बागमतीको सरकार परिवर्तन चाहेका थिए। एमालेका एक नेता भन्छन्, ‘त्यसबेला बागमतीमा सरकार परिवर्तन गरेर अष्टलक्ष्मी कमरेडलाई मुख्यमन्त्री बनाइएको भए नेकपा हुँदै अहिलेको एमालेसम्म आइपुग्दा केपी ओली र माधव नेपालबीचको तिक्तता यो हदसम्म सायद पुग्दैन्थ्यो। आज एमाले फुट्ने अवस्था पनि आउँदैन्थ्यो।’

संयोग, एमाले फुटेर ओली र नेपाल अलग-अलग बाटो लागेकै दिन अष्टलक्ष्मीले त्यो मुकाम प्राप्त गरेकी छन्। सम्भवतः उनको विषयले अब ओली र नेपालको कटुता फेरि देखिने छैन।

केही दिनकी मुख्यमन्त्री
केन्द्रीयस्तरका नेताहरुलाई हेर्दा बुधबार विभाजित एमालेमा नेपालतर्फ ठूलो संख्या गएको छैन। तर, तल्लो तहमा यही अवस्था रहने देखिन्न। त्यसको असर बागमती प्रदेश सभामा पनि देखिनेछ।

बागमतीमा अहिले एमालेसँग सुविधाजनक बहुमत छ, तर माधवकुमार नेपालको नयाँ पार्टी बन्दै गर्दा त्यो बहुमत कायम नरहने लगभग निश्चित छ।

यो समीकरणबारे नवनियुक्त मुख्यमन्त्री शाक्य स्वयं पनि जानकार छिन्। उनले बुधबार मुख्यमन्त्री नियुक्त हुँदै गर्दा आफुनिकटहरुलाई पनि यसबारे बताएकी थिइन्। अर्थात्, माधव नेपालको नयाँ पार्टी, नेकपा एमाले समाजवादीले निर्वाचन आयोगबाट दलको मान्यता पाउनसाथै उनको सरकार अल्पमतमा पर्नेछ। यो सबै जान्दाजान्दै उनी किन मुख्यमन्त्री बन्न तयार भइन् त?

शाक्यनिकट एक एमाले नेताका अनुसार यसका पछाडि अर्थपूर्ण कारण छ। ‘अहिले नै मुख्यमन्त्री नबदलेको भए माधव कमरेडको अर्को पार्टी बन्नसाथै कांग्रेस र माओवादी केन्द्रले मुख्यमन्त्री पौडेलविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव ल्याउँथे, अविश्वास प्रस्तावसँगै मुख्यमन्त्रीको नाम प्रस्ताव गर्नुपर्थ्यो, त्यसो हुँदा मुख्यमन्त्री कांग्रेस वा माओवादीकै हुने निश्चित हुन्थ्यो,’ ती नेताले भने, ‘अहिले मुख्यमन्त्री बन्दा कांग्रेस र माओवादीले त्यो मौका पाउँदैनन्, कम्तीमा एक महिनाभित्र अर्को समीकरण विकास गर्न वा अरुको समर्थन लिएर यही सरकारलाई निरन्तरता दिन सकिन्छ भन्ने भयो। त्यसकारण पनि उहाँ मुख्यमन्त्री बन्न तयार हुनुभयो।’

शाक्यनिकट एक प्रदेश सभा सदस्यका अनुसार मंगलबार मात्र उनले यसबारे माधव नेपालसँग कुरा गरेकी थिइन्। ‘माधव कमरेडले पनि पछिको कुरा नहेरी अहिले मुख्यमन्त्री बनिहाल्नुस् भन्नुभो,’ उनले भने, ‘त्यसपछि उहाँ अघि बढ्नुभएको हो।’

शाक्यले पछिल्लो समय आफू एमाले फुटाउने गतिविधिमा सामेल नहुने बताउँदै आएकी थिइन्। त्यही कारण पनि उनी ओलीको प्रस्तावमा मुख्यमन्त्री बन्न अघि बढेको देखिन्छ। अब चाँडै आफ्नो सरकार अल्पमतमा परेमा उनी एमालेमै रहेर सत्ता बहिर्गमन रोज्न तयार हुन्छिन् या माधव नेपालको पार्टीमा लागेर कांग्रेस र माओवादीसहितको समर्थन जुटाउन अग्रसर हुन्छिन् भन्ने स्पष्ट छैन।

उनीनिकट एमालेकै एक नेता भन्छन्,‘पछिल्ला केही महिनामा उहाँ एमालेभित्र ओलीविरोधी 'हार्डलाइनर'देखि उहाँप्रति 'सफ्टलाइनर' बनिसक्नुभो, अब उहाँले के गर्नुहोला भन्ने अहिल्यै भन्न कठिन छ।’

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society.http://nepallive.com

लेखकबाट थप

प्रधानमन्त्री ओलीले कोशी प्रदेशसभामा सम्बोधन गर्ने

वडाध्यक्षको तयारी गर्न रिमाललाई शाहीको सुझाव

सिङ्गा-तातोपानीमा नदी नियन्त्रण आयोजना सुरु