प्रतिबन्धदेखि वार्तासम्म ‘विप्लव’ नेकपा : कमजोर बनेपछि वार्तामा आउन बाध्य भएको सुरक्षा निकायको दाबी

सुरक्षा/अपराध

प्रतिबन्धदेखि वार्तासम्म ‘विप्लव’ नेकपा : कमजोर बनेपछि वार्तामा आउन बाध्य भएको सुरक्षा निकायको दाबीप्रतिबन्धपछि २ हजार ९८ पक्राउ, १ सय २३ जना जेलमा

नारायण अधिकारी मंगलबार, फागुन १८, २०७७ २०:०६

बायाँबाट क्रमशः हेमन्तप्रकाश वली ‘सुदर्शन’, खड्गबहादुर विश्वकर्मा ‘प्रकाण्ड’, नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ र धर्मेन्द्र बास्तोला ‘कञ्चन’।

काठमाडौं- ‘विप्लवसँग राजनीतिक व्यवहार गर्ने हो भने सरकारले क्लियर कुरा गर्नुपर्‍यो। होइन भने त्यही अनुसारको कारबाही गर्न सुरक्षा निकायलाई निर्देशन दिनुपर्‍यो,’ २०७५ फागुन २८ मा सरकारले प्रतिबन्ध लगाएको नेत्रविक्रम चन्द (विप्लव) नेतृत्वको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)ले ठाउँ ठाउँमा विस्फोट गराउनु तर, प्रहरी कारबाही फितलो हुनुबारे जिज्ञासा राख्दा नेपाल प्रहरीका अधिकारीले यही गुनासो राख्थे।

प्रहरीले यसो भनिरहँदा विप्लव नेतृत्वको नेकपाबाट विभिन्न ठाउँमा बिस्फोट र आक्रमण गरेको आरोपमा प्रहरीले विप्लव नेकपाका ८५ जना नेता कार्यकर्तालाई पक्राउ गरेको थियो। पक्राउ परेकाहरुबाट पेस्तोल २ थान, त्यसको गोली ४ थान, भरुवा बन्दुक १ थान, एसएमजी २ थान, त्यसको गोली ६८ राउण्ड, एम–१६ एक थान, एलएमजी १ थान, र विभिन्न पेस्तोल र बन्दुकको गोली १३१ राउण्ड बरामद गरेको थियो। नख्खुमा भएको बम बिस्फोटमा मान्छेको ज्यान नै भएको थियो।

सरकारले विप्लव नेतृत्वको नेकपालाई राजनैतिक पार्टीको रुपमा पनि हेर्ने र कारबाही गर्न प्रहरीलाई निर्देशन दिने दोहोरो चरित्र देखिएकाले विप्लव समूहमाथिको कारबाही फितलो भएको सुरक्षा निकायका अधिकारीको भनाइ थियो।

अन्ततः सरकारले विप्लव नेतृत्वको नेकपालाई आपराधिक समूह घोषणा गर्दै जहाँ भेटिन्छ, त्यहीँ पक्राउ गर्न निर्देशन दियो। २०७५ फागुन २८ गते बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले विप्लव नेतृत्वको नेकपालाई आपराधिक समूहको संज्ञा दिँदै प्रतिबन्ध लगायो।

आपराधिक गतिविधिमा संलग्न, चन्दा आतंक, ज्यान जानेगरी भएको बम बिस्फोटलगायतका घटनाले उक्त समूहले कुनै राजनीतिक दल नभई आपराधिक समूह भएको भन्दै सरकारले प्रतिबन्ध लगाएको थियो। सरकारले विप्लव समूहलाई कुनै कार्यक्रम गर्न समेत नपाउने, जहाँ भेटियो त्यहीँ पक्राउ गर्ने, हतियारसहित देखापरे गोली हान्नेसम्मका आदेश सुरक्षा निकायलाई समेत दिएको थियो।

त्यसपछि विप्लवलाई हेर्ने सुरक्षा निकायको नजर फरक परेको र कारबाही तीव्र पार्न थालेपछि कमजोर बन्दै गएर वार्तासम्म आउने वातावरण भएको प्रहरीको विश्लेषण छ। फागुन २८ को निर्णयपछि धमाधम नेता–कार्यकर्ता हतियारसहित पक्राउ परेपछि विप्लव नेकपा कमजोर बन्दै गएपछि वार्तामा आउन बाध्य भएको दाबी सुरक्षा निकायको छ। धमाधम नेता-कार्यकर्ता पक्राउ पर्नु र केहीले उक्त समूह त्याग्नुले प्रहरीको उक्त भनाइलाई पुष्टि गर्दै गएको देखिन्छ।

अझ कतिपय बम बनाउन निपुण कार्यकर्ताहरुको त आफैंले बोकेको बम पड्किएर ज्यान गएकाले पनि विप्लवलाई कमजोर बनाउँदै गएको छ। उनीहरुको ज्यान गएपछि विप्लव नेकपाले विज्ञप्ति नै निकालेर ठूलो क्षति भोग्नुपरेको बताएको थियो।

हेमन्त प्रकाश वली, धर्मेन्द्र बास्तोला, माइला लामा लगायतका उच्च तहका नेता जेलमा पुग्नुले विप्लव नेकपा कमजोर बनेको विश्लेषण सुरक्षा निकायको छ। जसकारण पनि वार्ता गर्नसम्म नेकपा बाध्य भएको प्रहरीको विशेष ब्यूरोका अधिकारीको दाबी छ। ‘सरकारले प्रतिबन्ध लगाइसकेपछि सुरक्षा निकायले कारबाही तीव्र पारेपछि विप्लव नेकपा कमजोर बनेको र वार्तामा आएको हो’ ती अधिकारीले दाबी गरे।

अनौपचारिक कुराकानीका क्रममा नेपाल प्रहरीको विशेष ब्यूरोका एक अधिकारीले त विप्लव समूहबाट सोचेजस्तो सुरक्षा खतरा नदेखिएको र उनीहरू सेफल्याण्डिङ गर्न खोजिरहेको संकेत गरेका थिए।

‘हामीले विप्लव नेकपाबाट जुन खालको सुरक्षा थ्रेट सम्झेका थियौं। त्यो खालको देखिएन,’ विशेष ब्यूरो स्रोतले झण्डै महिना दिन अघि भनेको थियो, ‘अब उनीहरु आफैं सेफल्यान्डिङ खोज्ने बेला आउँदैछ।’

विशेष ब्यूरोमा समेत काम गरिसकेका एआइजी हरि पाल (हाल मट्रोमा कार्यरत) पनि विप्लव नेकपामाथि सुरक्षा निकायको कारबाही तीव्र भएकोले वार्तासम्म आउनुको एउटा प्रभाव यसलाई मान्नुपर्ने बताउँछन्। विप्लव बाहेकका उच्च तहका नेता समेत पटक–पटक पक्राउ परसिक्नुले विप्लव स्वयमु् असुरक्षित महसुस गरेका हुनसक्ने सुरक्षा निकायको विश्लेषण छ।

एक बहालवाला डिआइजी सुनाउँछन् ‘यो भन्दा अघि पनि सरकारले वार्ता समिति नै गठन गरेर विभिन्न समूहसँग वार्ता गरेको थियो। तर, त्यसबेला विप्लव नेकपाले वार्ता अस्वीकार गर्‍यो। अहिले आएर वार्तामा तयार हुनुको पछाडि सुरक्षा निकायको कारबाही पनि एउटा पाटो हो।’

सरकारले प्रतिबन्ध लगाएपछि हालसम्म विप्लव नेकपाका २ हजार ९८ जना नेता-कार्यकर्ता पक्राउ परेको नेपाल प्रहरीका केन्द्रीय प्रवक्ता वसन्तबहादुर कुवँर बताउँछन्। २ हजार ७ वटा मुद्दा दर्ता भएका छन्।

देशको आन्तरिक सुरक्षामा चुनौती देखिएका विभिन्न भूमिगत तथा राजनीतिक समूहसँग वार्ता गर्न भन्दै २०७५ भदौ ८ गते प्रतिनिधि सभाका सांसद सोमप्रसाद पाण्डेको नेतृत्वमा ५ सदस्यीय वार्ता टोली गठन गरिएको थियो। टोलीले २३ वटा समूहसँग वार्ता गरेको थियो। भने त्यसबेला विप्लव नेकपाले वार्ता अस्वीकार गरेको बताइएको थियो। अहिले विप्लव नेकपा वार्तामा आउनुले ती डिआइजीले गरेको संकेतलाई बल पुग्न मद्दत गर्छ।

सरकारले प्रतिबन्ध लगाएपछि हालसम्म विप्लव नेकपाका २ हजार ९८ जना नेता-कार्यकर्ता पक्राउ परेको नेपाल प्रहरीका केन्द्रीय प्रवक्ता वसन्तबहादुर कुवँर बताउँछन्। २ हजार ७ वटा मुद्दा दर्ता भएका छन्। ती मध्ये १ सय २३ जना पुर्पक्षका लागि जेल चलान भएका छन्। १८ जना प्रहरी हिरासतमै छन्।

उनीहरुबाट प्रहरीले अहिलेसम्म पेस्तोल ४६ थान, गोली १३८ राउण्ड गोली, रिभल्बर २ थान र त्यसको गोली ५ थान, थ्री नट थ्री राइफल ३ नाल र त्यसको गोली ३६ राउण्ड बरामद भएको छ।

त्यसैगरी, भरुवा बन्दुक ८ नाल, छर्रा ४२८ र ३ डिब्बा, एसएलआर राइफल १ थान र त्यसको गोली ९२ थान, एलएमजी १ थान, एसएमजी ७ थान, एम १६ राइफल १ थान, प्रेसर कुकर बम २ थान, सुतली बम ८ थान, सकेट बम २३ थान, ह्यान्डग्रिनेड ३८, जिआइपाइप ८५, अन्य बम ३ थान, जिलेटिन २ किलो ८६ थान, डेटोनेटर २१० थान, अन्य गोली १७७ राउण्ड बरामद भएका छन्। यसबाट पनि विप्लव नेकपामाथि प्रहरी कारबाही तीव्र भएको देखिने प्रहरीको दाबी छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।