• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
  • गोपनीयता नीति
  • प्रयोगका सर्त
आइतबार, जेठ २५, २०८२ Sun, Jun 8, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
पूर्वाधार
महाकाली सन्धिअन्तर्गतको पञ्चेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजनामा २५ वर्षपछि 'ब्रेक थ्रू'
64x64
अरुण सापकोटा बिहीबार, पुस १६, २०७७  १९:२८
1140x725

काठमाडौं- महाकाली सन्धिअन्तर्गतको पञ्चेश्वर आयोजनालाई अघि बढाउन नेपाल र भारतबीच द्विपक्षीय सहमति भएको छ। भारतको नयाँ दिल्लीमा दुवै देशको ऊर्जा मन्त्रालयको सचिवस्तरीय छलफलका क्रममा २५ वर्षदेखि दुई देशबीच सहमति हुन नसकेका केही विषयमा प्रारम्भिक सहमति भएको हो। 

नेपाल र भारतबीचको दुई विषयमा सहमति भएको ऊर्जा सचिव दिनेश घिमिरेले जानकारी दिए। भारत प्रभावित क्षेत्रलाई छुट्याएको पानीमध्ये ४ प्रतिशत जलविद्युत आयोजनामा मिसिने गरी इनर्जी क्याल्कुलेसन तथा डिजाइन तयार पार्न सहमत भएको घिमिरेको भनाइ छ। 

महाकाली सन्धिको धारा ७ अन्तर्गतको पानीको हकलाई असर नगर्ने गरी ५ प्रतिशतमध्ये ४ प्रतिशत पानी जलविद्युतको इनर्जी क्याल्कुलेसन तथा डिजाइनमा समावेश गर्न नेपाली र भारतीय पक्षबीच सहमति भएको हो। यसले इनर्जीको ट्यारिफ क्याल्कुलेसनमा राहत प्रदान गर्ने भन्दै नेपाली पक्षले उक्त पानी पनि डिजाइनमा समावेश गर्न माग गर्दै आएको हो। पञ्चेश्वरका अबका मिटिङमा ५ प्रतिशत पानीको विषय उठान नहुने गरी सहमति भएको सचिव घिमिरेले बताए। 

छलफलमा महाकाली पारीको नेपाली भूभाग दोधरा-चाँदनीका लागि आवश्यक पर्ने १० मिटर क्युव सेकेन्ड पानी भारतको शारदा क्यानलबाट उपलब्ध गराउने सहमतिसमेत भएको छ। महाकाली सन्धिको धारा ४ अन्तर्गत रहेको यस व्यवस्थालाई लिएर नेपाल भारतबीचमा केही असहमति रहँदै आएका थिए। नेपालले पञ्चेश्वर बनेपनि नबनेपनि भारतले शारदा क्यानलबाट उपलब्ध गराउनु पर्ने माग राख्दै आएको थियो। तर भारतले पञ्चेश्वर बनिसकेपछि मात्रै उपलब्ध गराउने अडान राख्दै आएको थियो।

शारदा क्यानलबाट नेपालमा चाँडो पानी ल्याउनका लागि नेपालले दुई महिनाभित्रमा डिपिआर तयार पार्ने र आवश्यक कार्य अगाडि बढाउने सहमति भएको सचिव घिमिरेले जानकारी दिए। जनताको आवश्यकता महसुस गरेर उक्त नहरबाट पानि नेपाली क्षेत्रमा ल्याउने काम तयार पार्नतिर केन्द्रित हुन दुबै पक्षबीच सहमति भएको हो।

यसअघिका छलफलमा भारतीय पक्षले प्रभावित क्षेत्रका लागि छुट्याएको पानी हाइड्रोपावरको डिजाइन तयार पार्दा गणना नगर्ने अडान राख्दै आएको थियो।

नेपालतर्फ आयोजना प्रभावित क्षेत्रमा खासै मानव बस्ती छैन। त्यसैले थोरै मात्रै प्रभावितले प्रयोग गर्छन् भन्ने मानेर बाँकी पानी पनि आयोजनामै मिसिने मान्दै डिजाइन तयार पार्न अनुरोध गर्दै आएको थियो। 

भारतका सचिव युपी सिंहले पनि यो विषयलाई छिटो टुंग्याउन भारतीय पक्षलाई अनुरोध गर्ने बताएको उनले उल्लेख गरे। दुई महिना भित्रमा नेपालले तयार पारेको डिपिआरलाई हेरेर अनुमति दिने र चाँडोभन्दा चाँडो निर्माण काम अगाडि बनाउने सहमति भएको हो। 

Ncell 2
Ncell 2

नेपालतिरको नहर नेपालले नै बनाउने र भारतमा भएको भुभागको संरचना भारतले नै बनाउने भएको छ। भारततिर १.१ किलोमिटर रहेको छ। महाकाली सन्धिअनुसार शारदा क्यानलबाट नेपालले १२ महिना नै १० मिटर क्युब सेकेन्ड पानी दिने व्यवस्था भएकाले नेपालले यस विषयमा कुनै पनि कम्प्रमाइज नगर्ने सहमति गरेको घिमिरेले जानकारी दिए। नेपालका लागि यो 'ब्रेक थ्रू' नै भएको घिमिरेको दाबी छ। 

महासन्धिको धारा ३ अन्तर्गत लाभका आधारमा लागत व्यहोरिने व्यवस्था रहेको छ। लाभलाई गणना गर्दा नेपालतर्फ ९३ हजार हेक्टर नेपाली भूभाग सिञ्चित हुन्छ।

यस अगाडिदेखि नै नेपालले लाभअनुसार जलविद्युतको ५० प्रतिशत लागत बेहोर्ने सहमति थियो। तर नेपालले सिँञ्चाई र बाढी नियन्त्रणको लाभ नलिने भएकाले लागत पनि नव्यहोर्ने बताउँदै आएको थियो।

उच्चस्तरीय छलफलपछि नेपालले सिञ्चाइ र बाढी नियन्त्रणको लागत व्यहोर्नु नपर्ने प्रारम्भिक सहमतिसमेत भएको छ। त्यस्तै हाइड्रोपावरको लागतको विषयमा भने अर्थ मन्त्रालय तथा परराष्ट्र मन्त्रालयको टिम बसेर टुङ्गाउने सहमति भएको छ। 

छलफलको चौथो विषय लोअर शारदाको थियो। यस विषयमा धेरै पटक द्विपक्षीय छलफल भएपनि सहमति हुन सकेको छैन। 

केही समय अगाडि भारतीय विदेशी सचिव नेपालमा आएका थिए। विदेश सचिवले पञ्चेश्वर आयोजनालाई तदारुकताका साथ अगाडि बढाउने सन्देशसहित नेपाललाई दिल्लीमा छलफलका लागि बोलाएका थिए। उनले अनौपचारिक रुपमा दिल्ली बोलाएसँगै परराष्ट्र मन्त्रालयले औपचारिक रुपमा नेपाली प्रतिनिधिलाई बोलाएको थियो। यस आयोजनाका पेन्डिङ रहेका विषयलाई अगाडि बढाउनका लागि उच्चस्तरीय समूहको बैठक बस्ने सहमति भएको थियो। 

भारतीय राजदूतावासबाट पञ्चेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजनासम्बन्धी बैठक बस्नका लागि उच्चस्तरीय समूह दिल्ली आउनका लागि निमन्त्रणा आएको थियो। उक्त निमन्त्रणापछि औपचारिक रुपमा नेपाली समूह दिल्ली गएको थियो। उक्त समूहको नेतृत्व उर्जा सचिव दिनेश कुमार घिमिरेले गरेका थिए।

नेपालका तर्फबाट कानुनको सहसचिव तोयानाथ अधिकारी, प्राविधिक डा. महेश्वर श्रेष्ठ, परराष्ट्र मन्त्रालयबाट सह सचिव यज्ञ बहादुर हमाल, र उर्जा मन्त्रालयबाट राजु महर्जन थिए। भारतबाट जलस्रोत सचिव युपी सिंह लगायतको सहभागिता थियो।

पञ्चेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजनाको बाँधस्थल सन् १९५६ मा नै भारतीय पक्षले पहिचान गरेको थियो। सुरुमा, सन् १९७१ को आयोजना प्रतिवेदनमा १००० मेगावाट क्षमताको देखिएको थियो। तर पछि सन् १९९१ मा यस आयोजनाको बाँध ३१५ मिटरको बनाईंदा कुल उत्पादन ६४८० मेगावाट हुने देखियो। सन् १९९५ मा यस आयोजनाको नेपाल तर्फबाट विस्तृत आयोजना प्रतिवेदन बनेको थियो। सीमा नदी भएको कारणले आयोजना सम्पन्न गर्न द्विपक्षीय सहमति हुनुपर्ने भएकोले विविध चरणमा दुई पक्षबीच वार्ताहरू भएका थिए।

नेपाल सरकार तथा भारत सरकार बीच महाकाली नदीको शारदा ब्यारेज, टनकपुर ब्यारेज र पञ्चेश्वर योजना सम्बन्धमा वि.सं. २०५२ माघ २९ गते सन्धि सम्पन्न भएको थियव। २०६६ मंसिर ९ गते नेपाल सरकारको जलस्रोत मन्त्रालयका सचिव तथा भारत सरकारको जलस्रोतको संयुक्त समितिको बैठकमा पञ्चेश्वर विकास प्राधिकरणको गठन गरी विस्तृत योजना प्रतिवेदन तथा अन्य आवश्यक कार्य सम्पन्न गर्ने सहमति भएको थियो।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस १६, २०७७  १९:२८

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
अरुण सापकोटा
सापकोटा नेपाल लाइभका वरिष्ठ संवाददाता हुन्।
लेखकबाट थप
४ करोड रुपैयाँसम्म तलबभत्ता बुझ्छन् बैंकका सिइओ, कसको कति?
केही बैंकको बदमासी रोक्न बैंकिङ क्षेत्रमै 'माइक्रो-म्यानेजमेन्ट'!
८ अर्बको आइपिओपछि पूर्वाधार बैंकले २ खर्बभन्दा बढी लगानी गर्ने हैसियत बनाउँछ : भुपेन्द्र पाण्डे [अन्तर्वार्ता]
सम्बन्धित सामग्री
सप्तरी–सिराहा सडकको नयाँ ट्रयाक खुल्दै सडक सुरु हुने बित्तिकै दुवैतर्फ व्यापार व्यवसायमा ठूलो फरक पर्ने व्यवसायीको भनाइ छ। स्थानीय व्यापारी राजेश यादवले बाटो खुलेसँगै ढुवा... शनिबार, जेठ २४, २०८२
मध्यपहाडी लोकमार्ग अन्तर्गत मोदीखोलामा पुल निर्माण सुरु राजमार्गको पर्वतखण्ड कालोपत्र गरी सम्पन्न भएको दुई वर्षपछि पुल निर्माण हुन लागेको हो ।  मोदी गाउँपालिका–२ पातीचौर–६ डिमुवा जोड्नेगरी... बिहीबार, जेठ २२, २०८२
कान्तिलोकपथ चार दिन बन्द हुने मकवानपुरको भीमफेदी गाउँपालिका र ललितपुरको सीमा बगुवास्थित बागमती खोलामा बेलिब्रिज निर्माण गर्नुपर्ने भएकाले यही जेठ २१ देखि २४ गतेसम... मंगलबार, जेठ २०, २०८२
ताजा समाचारसबै
मस्कले ‘सोच्ने शक्ति गुमाएको’ ट्रम्पको दावी शनिबार, जेठ २४, २०८२
२ लाखका योजना पनि संघीय सरकार अन्तर्गत राखियो : वर्षमान पुन शनिबार, जेठ २४, २०८२
हज यात्राका क्रममा कम्तीमा १३ इरानीको मृत्यु शनिबार, जेठ २४, २०८२
बर्खा लाग्यो अब पार्टीले उपयुक्त समयमा आन्दोलन गर्छ : अध्यक्ष लिङ्देन शनिबार, जेठ २४, २०८२
अमेरिकासँगको करसम्बन्धी वार्तामा ‘प्रगति’, सम्झौता हुन बाँकी : जापान शनिबार, जेठ २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
ओली नेतृत्वको सरकार सफल बनाउन सम्पूर्ण ठाउँबाट प्रयास गरिरहेका छौ : गगन थापा
ओली नेतृत्वको सरकार सफल बनाउन सम्पूर्ण ठाउँबाट प्रयास गरिरहेका छौ : गगन थापा शुक्रबार, जेठ २३, २०८२
नेपालविरुद्धको भ्रष्टाचार मुद्दामा सरकारलाई दोष लगाउनु उचित होइन् : सञ्चार मन्त्री
नेपालविरुद्धको भ्रष्टाचार मुद्दामा सरकारलाई दोष लगाउनु उचित होइन् : सञ्चार मन्त्री शुक्रबार, जेठ २३, २०८२
महिला टोलीका प्रमुख प्रशिक्षक प्याट्रिकसँग पत्रकार सम्मेलन (भिडियो)
महिला टोलीका प्रमुख प्रशिक्षक प्याट्रिकसँग पत्रकार सम्मेलन (भिडियो) शुक्रबार, जेठ २३, २०८२
विद्वान गुरुङले मागीखाने भाँडो बनाएको भन्दै सडकमा उत्रिए तरुण दलका कार्यकर्ता (भिडियो)
विद्वान गुरुङले मागीखाने भाँडो बनाएको भन्दै सडकमा उत्रिए तरुण दलका कार्यकर्ता (भिडियो) शुक्रबार, जेठ २३, २०८२
संसद् चल्न नसक्दा महत्त्वपूर्ण विधेयकहरू अड्किए: सभामुख घिमिरे
संसद् चल्न नसक्दा महत्त्वपूर्ण विधेयकहरू अड्किए: सभामुख घिमिरे शुक्रबार, जेठ २३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
अमेरिकाको भर्जिनियामा एकै परिवारका ४ नेपाली मृत फेला, गोली हानी हत्याको आशंका शनिबार, जेठ २४, २०८२
संग्रहालयमा राखिएको २०० वर्ष पुरानो कन्डम, के छ यसमा विशेष ? शनिबार, जेठ २४, २०८२
एलोन मस्कसँगको झडपपछि ट्रम्पले आफ्नो टेस्ला कारको बारेमा कस्तो निर्णय लिए? शनिबार, जेठ २४, २०८२
नेपाली नागरिकका लागि टीपीएस कार्यक्रम खारेज हुने, घर फर्कने तयारी गर्न अमेरिकाको सुझाव शुक्रबार, जेठ २३, २०८२
महानगरको न्यायिक समितिमा आउने अधिकांश मुद्दा भवन खाली गराइपाउँ भन्ने विवाद शनिबार, जेठ २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
नेपाल र जिम्बाब्वेको अध्ययनले जलवायु परिवर्तनको असरबाट स्वास्थ्य प्रणालीलाई जोगाउने उपायहरू पत्ता लगाउनेछ : डा जोआना रेभन नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
अवुधावीमा मनाइयो गणतन्त्र दिवस नेपाल लाइभ
नेपालको आर्थिक समृद्धिको आधार बन्न सक्छ ‘धार्मिक पर्यटन’ राजेश कुमार शाह
स्मार्टफोनको दुष्प्रभाव : विद्यार्थीहरू किन जोखिममा छन् ? नेपाल लाइभ
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
आजको मौसमः देशभर आंशिक बदली, केहि स्थानमा भारी वर्षाको सम्भावना बुधबार, जेठ २१, २०८२
बरु ६ महिना यात्रा नगरौँ, यातायात व्यवसायीको धम्कीबाट नडराऔँ : सांसद शाही मंगलबार, जेठ २०, २०८२
माधव नेपालको सांसद पद निलम्बन बिहीबार, जेठ २२, २०८२
चार जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी फेरिए, कुन जिल्लामा को? आइतबार, जेठ १८, २०८२
सदन खुलाउन विपक्षी दलले राखे तीन शर्त मंगलबार, जेठ २०, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्