काठमाडौं–सरकारले पर्यटन गाउँ छनोट तथा विकास व्यवस्थापनका लागि नयाँ मापदण्ड जारी गर्ने भएको छ। संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले पर्यटन गाउँ छनोट, विकास तथा व्यवस्थापनसम्बन्धी कार्यविधि २०७७ को मस्यौदा तयार पारेको छ। मस्यौदामा सरोकारवालाहरुको राय सुझावका लागि मन्त्रालयले सार्वजनिकसमेत गरिसकेको छ।
मन्त्रालयले ग्रामीण क्षेत्रमा पर्यटनका क्रियाकलापको रुपमा ट्रेकिङ, जंगल सफारी, साहसिक पर्यटन, जंगली जनावर तथा चरा अवलोकन, प्राकृतिक रमणीय दृष्यावलोकन, स्थानीय संस्कृतिको अवलोकन, अध्ययनजस्ता प्राकृतिक, कृषि तथा घरेलु उद्यममा आधारित पर्यटनको लाभ स्थानीय तहसम्म पुर्याउन नमूना पर्यटन गाउँ छनोटका लागि नयाँ कार्यविधि बनाउन लागिएको हो।
यसैगरी मन्त्रालयले खानपान, ग्रामीण जीवनशैली, संस्कृति, भाषा, भेषभुषा, सीप र परम्पराजस्ता उद्गम तथा सांस्कृतिक विविधतामा आधारित पर्यटनको लाभ स्थानीय तहसम्म पु¥याउन नमूना पर्यटन गाउँको छनोट, विकास तथा व्यवस्थापनका लागि कार्यविधि तयार पारेको जनाएको छ।
पर्यटन गाउँमा प्रकार
प्राकृतिक पर्यटन गाउँ
सांस्कृतिक पर्यटन गाउँ
मानवनिर्मित पर्यटन गाउँ
मिश्रित पर्यटन गाउँ
पर्यटन गाउँ छनोटका आधार
मन्त्रालयले माथि उल्लेखित ४ प्रकारको पर्यटन गाउँ छनोटका आधारहरु पनि स्पष्ट रुपमा कार्यविधिमा उल्लेख गरेको छ। मन्त्रालयले तयार गरेको कार्यविधिमा मूलवस्तु, सहयोगी वस्तु र पुरक वस्तुको आधारमा पर्यटन गाउँ छनोट हुने उल्लेख छ।
मूलवस्तुमा अद्वितीय र विशिष्ट पर्यटकीय आकर्षण, स्थानीय सामाजिक र सांस्कृतिक जीवन, मनोरञ्जनात्मक स्थल, साहसिक गतिविधिजस्ता पर्यटकलाई आकर्षण गर्ने वा भ्रमण गर्ने अभिप्रेरित गर्ने विशेषतायुक्त वस्तु पर्यटकीय मूलवस्तुको उपलब्धता के कस्तो रहेको छ।
सहयोगी वस्तुको आधार भने विशिष्ट किसिमको आवास, ग्यालरी, अद्वितीय लज, उपहार, पकवान र पाकशाला, परम्परागत यातायात जस्ता यात्रुलाई अनुभवलाई बढी रमाइलो पार्न मद्दत गर्ने वस्तु सहयोगी वस्तुको उपलब्धता रहेको छ।
यसैगरी, पूरक वस्तुमा भने पर्यटन सूचना केन्द्र, संकेत चिन्ह, पर्यटन पथ, पर्यटक गाइडजस्ता पर्यटकीय क्रियाकलाप गर्ने सुविधा पुर्याउने पूरक वस्तुको उपलब्धतालाई हेरिने कार्यविधिमा उल्लेख छ।
यसैगरी कार्यविधिमा प्रस्तावित पर्यटन गाउँले कम्तिमा एउटा वडाको सबै क्षेत्र वा एकभन्दा बढी वडा वा पुरै गाउँपालिका समेत सक्ने उल्लेख छ।
प्रस्तावित पर्यटन गाउँका पर्यटकीय विकासका लागि सम्बन्धित पालिकाले सहकार्य र आगामी पाँच आर्थिक वर्षमा पर्यटन गाउँको बहुवर्षीय आयोजना/कार्यक्रममा सहलगानीका लागि परिषदद्धारा प्रतिवद्धता जनाएको हुनु पर्ने उल्लेख छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।