काठमाडौं–सिन्धुपाल्चोकको जुगल गाउँपालिकाको लिदिमा आज बिहानै ठूलो पहिरो आएर गाउँ पुर्दा ठुलो मानवीय क्षति भएको छ। यसरी क्षति हुनुमा प्रशासनको लापरवाही पनि मुख्य कारण देखिएको छ।
यही साउन २३ गते उक्त गाउँका स्थानीयले बस्ती जोखिममा परेको भन्दै जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समिति सिन्धुपाल्चोकमा निवेदन दिँदै जोखिमको पहिचान गरी स्थानान्तरण गर्न माग गरेका थिए। सोही निवेदनका आधारमा प्रशासनले गाउँलेलाई अन्यत्र सारेको भए यत्रो मानवीय जोखिम नहुने थियो। तर प्रशासनले थप अध्ययनका लागि भन्दै उनीहरुको निवेदन थन्क्याउँदा ठूलो मानवीय क्षति भएको स्थानीयले आरोप लगाएका छन्।
विपद् व्यवस्थापन समितिका संयोजकसमेत रहेका प्रमुख जिल्ला अधिकारी उमेशकुमार ढकालले खासै चासो नदिएका कारण यस्तो दुर्घटना भएको स्थानीय आशबहादुर तामाङले आरोप लगाए।
‘हामीले बस्ती जोखिममा छ भनेर निवेदन दिएकै बेला त्यसको अध्ययन गर्न सकेको भए योअवस्था आउँदैनथ्यो’, उनले भने, ‘‘उनीहरुले चासो दिएको भए बस्ती सार्न सकिने थियो, यत्रो मानवीय क्षती हुने थिएन।’
सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी बाबुराम खनालले उनीहरुले निवेदन दिएको कुरा सञ्चारमाध्यमबाट आफूहरुले थाहा पाएको बताए । उनीहरुले निवेदन दिए नदिएको खोजी हुने र जोखिममा रहेको अन्य वस्तीका बारेमा छिट्टै निर्णय हुने उनले बताए।
पहिरोको कारक बलेफी हाइड्रोपावर
स्थानीयले पहिरो जानुको कारण २६ मेघावाटको बलेफी ए को हाइड्रोपावर भएको आरोप पनि लगाएका छन्।
तामाङका अनुसार २६ मेघावाटको बलेफी ए हाइड्रोपावरको सुरुङ निर्माणको क्रममा विष्फोटन गर्दा जमिन हल्लिएको थियो। गाउँका अधिकांश स्थानमा चिरा परेको देखिएको उनले बताए। ‘हामीले दिएको निवेदनमा नाम्फा, सञ्चगाउँ, लिदी, झुल्के, निम्लुङ, वैगाङसमेतका ५ सय भन्दाबढी घर जोखिममा परेको उल्लेख गरेका थियौं’, तामाङले भने, ‘सिडियोले अध्ययनपछि उचित निर्णय छिट्टै लिने भन्नु भएको थियो।’
उद्दारमा समस्या
घटनास्थलमा नेपाली सेनाको टोली हेलिकप्टरबाट पुगेको छ। तर सुख्खा पहिरो खस्न थालेपछि उद्धारमा कठिनाइ भइरहेको सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी खनालले बताए।
‘माथिबाट पहिरो आइरहेकाले खोज तथा उद्धारमा समस्या भएको जानकारी आएको छ,’ उनले भने।
बिहानीपख पहिरो गएकाले घर पुरिएकाहरु माथि डाँडामा गएर बसेका गाउँपालिका अध्यक्ष होमनारायण श्रेष्ठले बताए। भौगोलिक विकटता र भिरालो जमिनका कारण माथिबाट पहिरो आएको र तलबाट पनि जमिन भासिएकाले उद्धारमा कठिनाइ भएको उनले बताए। नजिकै अर्को कुनै गाउँ नभएको र त्यो गाउँ नै पहिरोले बगाएकाले उद्धारमा समस्या भएको श्रेष्ठको भनाइ छ। जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी उपरीक्षक माधवप्रसाद काफ्लेले कात्तिकेबाट प्रहरी उद्धारका लागि गए पनि लामो बाटो पार गर्नु परेकाले घटनास्थल पुग्न समय लागेको बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।