काठमाडौं- वन तथा वातावारण मन्त्रालय सवारीसाधन आयात गर्दा तोकिएको सवारी प्रदूषण मादण्ड स्तरोन्नति गर्न जुटेको छ। हाल नेपालमा सवारी आयात गर्न युरो थ्री सरहको प्रदूषण मापदण्ड अनिवार्य गरिएको छ। २०६९ मा सरकारले युरो थ्री मापदण्ड लागू गरेकोमा अब युरो फाेर लागू गर्ने तयारी गरेको वातावरण मन्त्रालयले जनाएको छ।
मन्त्रालयको वातावरण तथा जैविक विविधता महाशाखाले नाडा अटोमोबाइल्स एसोसिएसन अफ नेपाललाई मंगलबार पत्र लेग्दै सवारी प्रदूषण मापदण्ड २०६९ (युरो थ्री सहर)लाई स्तरोन्नति गरी युरो फाेर बनाउँदा सवारीको बढ्न सक्ने थप लागत कति हुन सक्छ विश्लेषण गरी ७ दिनभित्र विवरण उपलब्ध गराउन भनेको छ।
सरकारले वातावरण नियमावली २०५४ ले दिएको अधिकार प्रयोग गरी नेपालमा आयात हुने सवारी साधनको प्रदूषण मापदण्ड तय गर्दै आएको छ। युरो थ्री सरहको नयाँ मापदण्ड (नेपाल सवारी प्रदूषण मापदण्ड २०६९) २०६९ सालमा लागू भएको थियो।
नेपालमा २०५६ देखि आयात हुने सवारीमा प्रदूषण मापदण्ड लागू भएको थियो। उक्त मापदण्ड प्यासेन्जर कार, मोटरसाइकल तथा ट्रक-बसमा लागू हुँदै आएको छ। सरकारले गएको पुसमा ‘नेपाल सवारी प्रदूषण मापदण्ड २०७६’ (जुन युरो फोर सरह हुन्छ) व्यवसायीहरुबीच छलफलका लागि पठाएको थियो। तर, उक्त मापदण्ड हालसम्म लागु हुन सकेको छैन।
सरकारले २०६९ मा युरो थ्री सहरको मापदण्ड लागू गर्दा २ वर्षभित्र युरो फोर लागू गर्ने सहमति भएको थियो। भारतमा सन् २०२० अप्रिलदेखि युरो ६ (बिएस ६) लागू भइसकेको छ।
वायु प्रदूषण धेरै हुनुमा सवारीसाधनको ठूलो भूमिका भएकाले प्रदूषण स्तरोन्नति समयानुकुल गरिनुपर्ने विषय बारम्बार उठे पनि सरकार भने मौन थियो। समयमा नै स्तरोन्नति गर्न सकिएन भने सवारीसाधनले गर्ने प्रदूषणको असर अझ धेरै समय लम्बिने छ। अहिले सामान्य जस्तो लागेपनि यसले भविष्यमा ज्यादै ठूलो असर पार्ने विज्ञहरुको भनाइ छ।
नागरिकको स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने सवारीको प्रदूषण अपग्रेड गर्न सरकारले आनाकानी गरिरहेको थियो। प्रदूषण मापदण्ड परिमार्जन नहुँदा नेपाल सवारी उत्पादक कम्पनीको ‘डम्पिङ साइड’ बनिरहेको छ। यातायात व्यवस्था विभागले २०७४ मै मापदण्ड बनाएर पठाएको थियो। तर, वातावरण मन्त्रालयले उक्त मापदण्ड स्तरोन्नति गुर्नपर्ने ठानेन।
सवारीसाधनको प्रदूषण मापदण्ड युरोपेली मुलुकले विकास गरेकाले युरो वान, टूमा मापन गरिन्छ, जुन विश्वभर मान्य हुने गरेको छ। २०५६ देखि नेपालमा आयात हुने सवारी प्रदूषण मापदण्ड युरो वान लागू भएको थियो भने २०६९ देखि युरो वानबाट सिधै युरो थ्री लागू गरिएको थियो।
नेपालसँग सवारी प्रदूषण स्तर जाँच्ने आफ्नो मापदण्ड छैन। नेपालले युरो स्ट्यान्डर्डलाई नै मान्यता दिँदै आएको छ। नेपालमा आयात हुने पेट्रोलियम पदार्थ डेढ वर्ष अघिदेखि नै युरो फोर स्तरको आयात भएपनि सवारीसाधन भने युरो थ्री स्तरका नै आइरहेका छन्।
प्यासेन्जर कार तथा मोटरसाइकलमा समस्या नभएपनि ठूला ट्रक र बसमा भने समस्या छ। प्यासेन्जर कार युरो ६ सरहकै आइसकेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
